پیام کلیدی
– آنتی‌بیوتیک‌ها (برای مثال، پنی‌سیلین (penicillin)، داکسی‌سایکلین (doxycycline)، آزیترومایسین (azithromycin)، سفوتاکسیم (cefotaxime) و کلرامفنیکل (chloramphenicol)) ممکن است هیچ تاثیری بر مورتالیتی (مرگ‌ومیر) و عوارض جانبی مرتبط با عفونت لپتوسپیروز (leptospirosis) نداشته باشند. با این حال، با توجه به شواهد محدود، این یافته‌ها ممکن است در صورت انجام کارآزمایی‌های بیشتر و با کیفیت بالا تغییر کنند.
لپتوسپیروز چیست؟
لپتوسپیروز یک بیماری جهانی است که از طریق منابع آبی آلوده، خاک یا مواد غذایی آلوده به ادرار حیوانات آلوده، از حیوانات (گاو، خوک، اسب، سگ و جوندگان) به انسان (زئونوز (zoonotic)) منتقل می‌شود، هر چند یک بیماری قابل درمان و قابل پیشگیری است. در حالی که بیشتر افراد دچار نشانه‌های خفیف شبه-آنفلوآنزا می‌شوند که خودبه‌خود برطرف شده و نیاز به مراقبت طبی ندارند، برخی از افراد دچار اشکال شدید این بیماری می‌شوند که به اختلال عملکرد چند اندام (اندام‌ها به درستی کار نمی‌کنند) و حتی مرگ‌ومیر می‌انجامد.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که آنتی‌بیوتیک‌ها یک درمان موثر برای لپتوسپیروز هستند و اینکه عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد می‌کنند؟
ما چه کاری را انجام دادیم؟
بانک‌های اطلاعاتی پزشکی را برای یافتن کارآزمایی‌هایی جست‌وجو کردیم که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را در درمان لپتوسپیروز ارزیابی کردند.
کارآزمایی‌ها می‌توانستند آنتی‌بیوتیک‌ها را در برابر دارونما (placebo) (یک درمان ظاهری) یا عدم انجام مداخله؛ یا در برابر آنتی‌بیوتیک دیگر مقایسه کرده باشند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد نه کارآزمایی را با 1019 شرکت‌کننده پیدا کردیم که در باربادوس، برزیل، مالزی، پاناما، فیلیپین و تایلند انجام شدند. سن شرکت‌کنندگان بین 13 و 92 سال متغیر بود.
شرکت‌کنندگان در این مناطق اقامت داشتند به جز دو کارآزمایی که پرسنل نظامی را وارد کردند.
نتایج اصلی
چهار کارآزمایی پنی‌سیلین را در برابر دارونما یا عدم انجام مداخله مقایسه کردند. یک کارآزمایی پنی‌سیلین را در برابر داکسی‌سایکلین در برابر سفوتاکسیم مقایسه کرد. یک کارآزمایی پنی‌سیلین را در برابر سفتریاکسون مقایسه کرد. یک کارآزمایی، پنی‌سیلین را در برابر کلرامفنیکل در برابر عدم انجام مداخله مقایسه کرد. یک کارآزمایی، داکسی‌سایکلین را در برابر آزیترومایسین مقایسه کرد. یک کارآزمایی، داکسی‌سایکلین را در برابر دارونما مقایسه کرد. نتایج شش کارآزمایی را با هم ترکیب کردیم.
آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر دارونما
- ممکن است مرگ‌ومیرها را کاهش ندهند (3 کارآزمایی، 367 شرکت‌کننده)
- ممکن است عوارض جانبی خفیف را کاهش ندهند (برای مثال، اسهال (مدفوع شل)، تهوع (احساس بیماری)، و استفراغ (بیمار بودن) ؛ 2 کارآزمایی، 162 شرکت‌کننده)
هیچ‌یک از کارآزمایی‌های واردشده عوارض جانبی جدی را گزارش ندادند.
آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک دیگر
- ممکن است مرگ‌ومیرها را کاهش ندهند (پنی‌سیلین در برابر سفالوسپورین: 2 کارآزمایی، 348 شرکت‌کننده؛ پنی‌سیلین در برابر داکسی‌سایکلین: 1 کارآزمایی، 168 شرکت‌کننده؛ سفوتاکسیم در برابر داکسی‌سایکلین: 1 کارآزمایی، 169 شرکت‌کننده)
- ممکن است تاثیری بر وقوع عوارض جانبی جدی نداشته باشند (پنی‌سیلین در برابر داکسی‌سایکلین: 1 کارآزمایی، 168 شرکت‌کننده؛ پنی‌سیلین در برابر سفوتاکسیم: 1 کارآزمایی، 175 شرکت‌کننده؛ داکسی‌سایکلین در برابر سفوتاکسیم: 1 کارآزمایی، 175 شرکت‌کننده)
- ممکن است تاثیری بر وقوع عوارض جانبی غیرجدی نداشته باشند (پنی‌سیلین در برابر سفوتاکسیم: 1 کارآزمایی، 175 شرکت‌کننده؛ پنی‌سیلین در برابر داکسی‌سایکلین: 1 کارآزمایی، 168 شرکت‌کننده؛ پنی‌سیلین در برابر کلرامفنیکل: 1 کارآزمایی، 52 شرکت‌کننده)
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
به دلیل کم بودن تعداد کارآزمایی‌های با نتایج بسیار متفاوت، به نتایج خود در مورد مرگ‌ومیر و عوارض جانبی اعتماد کمی داریم.
منابع حمایت مالی
شش کارآزمایی منابع حمایت مالی/حمایت‌کننده‌شان را اعلام کرده و سه کارآزمایی به منبع حمایت مالی خود اشاره نکردند. چهار مورد از شش کارآزمایی حمایت مالی خود را از منابع عمومی یا دولتی یا از منابع خیریه بین‌المللی دریافت کرده و دو مورد باقی‌مانده، علاوه بر منابع عمومی یا دولتی، در قالب عرضه داروی کارآزمایی به‌طور مستقیم از طرف شرکت‌های داروسازی حمایت شدند.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
این مطالعه، در واقع مرور قبلی کاکرین را به‌روز می‌کند. شواهد تا 27 مارچ 2023 به‌روز است.
از آنجایی که قطعیت شواهد بسیار پائین است، مطمئن نیستیم که آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر مورتالیتی به هر علتی، عوارض جانبی جدی، یا عوارض جانبی غیرجدی داشته باشند.
داده‌های دقیق و قطعی از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده برای حمایت از استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان عفونت لپتوسپیروز وجود ندارد، و فقدان کارآزمایی‌هایی که داده‌های مربوط به پیامدهای بالینی مرتبط را گزارش کرده باشند، بر این محدودیت می‌افزاید.
لپتوسپیروز (leptospirosis)، بیماری‌ای است که از طریق آب، خاک یا مواد غذایی آلوده به ادرار حیوانات آلوده، توسط گونه‌های پاتوژنیک لپتوسپیرا ( Leptospira ) از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها معمولا برای مدیریت درمانی لپتوسپیروز تجویز می‌شوند. با وجود استفاده گسترده از درمان آنتی‌بیوتیکی برای لپتوسپیروز، به نظر می‌رسد شواهد کافی برای تعیین اثربخشی آن یا توصیه به استفاده از آنتی‌بیوتیک به عنوان یک روش استاندارد وجود ندارد. این مرور سیستماتیک به‌روز شده، شواهد موجود را در مورد استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان لپتوسپیروز ارزیابی می‌کند، که این شواهد بر اساس یک مرور کاکرین است که پیش از این منتشر شده بود.
ارزیابی مزایا و آسیب‌های ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر دارونما (placebo)، عدم انجام مداخله یا آنتی‌بیوتیک دیگر در درمان افراد مبتلا به لپتوسپیروز.
کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده را بر اساس پروسیجرهای استاندارد کاکرین شناسایی کردیم. تاریخ آخرین جست‌وجو 27 مارچ 2023 بود.
در جست‌وجوی کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده با طراحی‌های مختلف بودیم که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای درمان لپتوسپیروز بررسی کردند. هیچ محدودیتی را بر اساس سن، جنسیت، شغل، یا کوموربیدیتی‌های شرکت‌کنندگان حاضر در کارآزمایی‌ها اعمال نکردیم. این جست‌وجو شامل کارآزمایی‌هایی بود که آنتی‌بیوتیک‌ها را بدون توجه به روش تجویز، دوز و برنامه ارزیابی کرده و آنها را با دارونما یا عدم انجام مداخله مقایسه کردند، یا به بررسی آنتی‌بیوتیک‌های مختلف پرداختند. کارآزمایی‌ها را بدون توجه به پیامدهای گزارش‌شده وارد کردیم.
در طول آماده‌سازی این مرور، به روش‌شناسی (methodology) کاکرین پایبند بودیم و از نرم‌افزار Review Manager استفاده کردیم. پیامدهای اولیه عبارت بودند از مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) و عوارض جانبی جدی (عفونت نازوکومیال یا بیمارستانی (nosocomial infection)). پیامدهای ثانویه شامل کیفیت زندگی، نسبتی از افراد دچار عوارض جانبی غیرجدی، و روزهای بستری در بیمارستان، بودند. برای ارزیابی خطر سوگیری (bias) در کارآزمایی‌های واردشده، از ابزار RoB 2 و برای ارزیابی قطعیت شواهد از نرم‌افزار GRADEpro GDT استفاده کردیم. پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) را در قالب خطرات نسبی (RR) و پیامدهای پیوسته (continuous outcome) را در قالب تفاوت‌های میانگین (MD) ارائه کردیم، که هر دو با 95% فواصل اطمینان (CI) همراه بودند. از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) برای تمام آنالیزهای اصلی و از مدل اثر ثابت (fixed-effect model) برای آنالیز حساسیت (sensitivity) استفاده کردیم. برای آنالیزهای پیامد اولیه، داده‌های کارآزمایی را از طولانی‌ترین دوره پیگیری اضافه کردیم.
تعداد نه کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده را شامل 1019 شرکت‌کننده شناسایی کردیم. هفت کارآزمایی، دو گروه مداخله و دو کارآزمایی، سه گروه مداخله را مقایسه کردند. از میان کارآزمایی‌هایی که آنتی‌بیوتیک‌ها را در برابر دارونماها مقایسه کردند، چهار کارآزمایی به بررسی پنی‌سیلین (penicillin) و یک کارآزمایی به ارزیابی داکسی‌سایکلین (doxycycline) پرداختند. در کارآزمایی‌هایی که آنتی‌بیوتیک‌های مختلف را مقایسه کردند، یک کارآزمایی داکسی‌سایکلین را در برابر آزیترومایسین (azithromycin)، یک کارآزمایی پنی‌سیلین را در برابر داکسی‌سایکلین در برابر سفوتاکسیم (cefotaxime)، و یک کارآزمایی سفتریاکسون (ceftriaxone) را در برابر پنی‌سیلین ارزیابی کردند. یک کارآزمایی پنی‌سیلین را با کلرامفنیکل (chloramphenicol) و عدم انجام مداخله ارزیابی کرد. به غیر از دو کارآزمایی که پرسنل نظامی مستقر در مناطق آندمیک یا پرسنل نظامی را که از دوره‌های آموزشی در مناطق آندمیک بازمی‌گشتند، به کار گرفتند، دیگر کارآزمایی‌ها افرادی را از جمعیت عمومی مناطق آندمیک وارد کردند که با تب به بیمارستان مراجعه داشتند. سن شرکت‌کنندگان در کارآزمایی‌های واردشده 13 تا 92 سال بود. طول مدت درمان برای پنی‌سیلین، داکسی‌سایکلین و سفالوسپورین‌ها (cephalosporin) هفت روز؛ برای کلرامفنیکل پنج روز؛ و برای آزیترومایسین سه روز بود. میانگین طول دوره پیگیری در کارآزمایی‌ها متفاوت بود، سه کارآزمایی دوره‌های پیگیری خود را اعلام نکردند. سه کارآزمایی از سنتز کمّی (quantitative synthesis) حذف شدند؛ یک مورد هیچ رویدادی را برای یک پیامد از پیش تعیین شده گزارش نکرد، و دو مورد برای هیچ یک از پیامدهای از پیش تعیین شده داده‌ای را ارائه ندادند.
آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر دارونما یا عدم انجام مداخله
شواهد در مورد تاثیر پنی‌سیلین در برابر دارونما بر مورتالیتی به هر علتی بسیار نامطمئن است (RR: 1.57؛ 95% CI؛ 0.65 تا 3.79؛ I 2 = 8%؛ 3 کارآزمایی، 367 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
شواهد در مورد تاثیر پنی‌سیلین یا کلرامفنیکل در برابر دارونما بر عوارض جانبی غیرجدی بسیار نامطمئن است (RR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.35 تا 3.17؛ I 2 = 0%؛ 2 کارآزمایی، 162 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
هیچ‌یک از کارآزمایی‌های واردشده عوارض جانبی جدی را ارزیابی نکردند.
آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک دیگر
شواهد در مورد تاثیر پنی‌سیلین در برابر سفالوسپورین بر مورتالیتی به هر علتی (RR: 1.38؛ 95% CI؛ 0.47 تا 4.04؛ I 2 = 0%؛ 2 کارآزمایی، 348 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، یا در برابر داکسی‌سایکلین (RR: 0.93؛ 95% CI؛ 0.13 تا 6.46؛ 1 کارآزمایی، 168 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) بسیار نامطمئن است. شواهد در مورد تاثیر سفوتاکسیم در برابر داکسی‌سایکلین بر مورتالیتی به هر علتی بسیار نامطمئن است (RR: 0.18؛ 95% CI؛ 0.01 تا 3.78؛ 1 کارآزمایی، 169 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
شواهد در مورد تاثیر پنی‌سیلین در برابر داکسی‌سایکلین بر عوارض جانبی جدی (عفونت نازوکومیال) (RR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.11 تا 3.62؛ 1 کارآزمایی، 168 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) یا در برابر سفوتاکسیم (RR: 1.01؛ 95% CI؛ 0.15 تا 7.02؛ 1 کارآزمایی، 175 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) بسیار نامطمئن است. شواهد در مورد تاثیر داکسی‌سایکلین در برابر سفوتاکسیم بر عوارض جانبی جدی (عفونت نازوکومیال) بسیار نامطمئن است (RR: 1.01؛ 95% CI؛ 0.15 تا 7.02؛ 1 کارآزمایی، 175 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
شواهد در مورد تاثیر پنی‌سیلین در برابر سفوتاکسیم (RR: 3.03؛ 95% CI؛ 0.13 تا 73.47؛ 1 کارآزمایی، 175 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، در برابر داکسی‌سایکلین (RR: 2.80؛ 95% CI؛ 0.12 تا 67.66؛ 1 کارآزمایی، 175 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، یا در برابر کلرامفنیکل (RR: 0.74؛ 95% CI؛ 0.15 تا 3.67؛ 1 کارآزمایی، 52 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) بر عوارض جانبی غیرجدی بسیار نامطمئن است.
منابع حمایت مالی
شش مورد از نه کارآزمایی شامل بیانیه‌هایی مبنی بر افشای منابع حمایت مالی/حمایت‌کننده‌شان بوده و سه کارآزمایی به منبع حمایت مالی اشاره نکردند. چهار مورد از شش کارآزمایی از منابع عمومی یا دولتی یا از منابع خیریه بین‌المللی استفاده کردند و دو مورد باقی‌مانده، علاوه بر منابع عمومی یا دولتی، در قالب عرضه داروی کارآزمایی به‌طور مستقیم از طرف شرکت‌های داروسازی حمایت شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.