پیام کلیدی
شواهد کافی برای مقایسه مزایا و مضرات دو گزینه اصلی درمان افراد مبتلا به جداشدگی خودبه‌خودی شریان مزانتریک (SIDSMA) وجود ندارد.
چرا این سوال مهم است؟
عروق خونی از لایه‌های مختلفی تشکیل می‌شوند. اگر یکی از این لایه‌ها قطع یا پاره شود، خون می‌تواند بین لایه‌ها جریان یابد، لایه‌ها را از هم جدا و دو کانال برای جریان خون ایجاد کند، که مانع از رساندن اکسیژن و مواد مغذی توسط خون می‌شود. جداشدگی ایزوله خودبه‌خودی شریان مزانتریک فوقانی (SIDSMA)، پس از پارگی در یکی از عروق خونی اصلی شکم (ناحیه معده)، به نام شریان مزانتریک فوقانی، بدون هیچ دلیل مشخصی اتفاق می‌افتد و در هیچ رگ اصلی دیگری رخ نمی‌دهد. افراد مبتلا ممکن است هیچ نشانه‌ای را نشان نداده، یا درد شکم، تهوع، استفراغ، اسهال یا خون در مدفوع خود داشته باشند.
دو گزینه اصلی درمانی برای افراد مبتلا به SIDSMA وجود دارد. اولین مورد، درمان دارویی است که در آن مواد غذایی از طریق یک راه مستقیم وارد خون افراد می‌شود. بنابراین، معده و روده (جایی که غذا هضم می‌شود) به خون چندانی نیاز ندارند. این روش به عروق پاره شده زمان می‌دهد تا بهبود یابند. گزینه دوم، درمان اندوواسکولار است که در آن یک برش کوچک در ناحیه کشاله ران یا در گودی آرنج ایجاد شده و یک لوله کوچک (استنت) درون عروق خونی قرار می‌گیرد تا پارگی را مسدود و جریان خون طبیعی را بازیابی کند. درمان دارویی همیشه موفقیت‌آمیز نیست و ممکن است استنت برای مدت طولانی پس از درمان اندوواسکولار، جریان خون طبیعی را حفظ نکند.
دانستن مزایا و مضرات هر دوی این گزینه‌های درمانی مهم است تا پزشکان و افراد مبتلا به SIDSMA بتوانند بهترین تصمیم را در مورد درمان بگیرند.
ما چه کردیم؟
متون علمی را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای جست‌وجو کردیم که درمان اندوواسکولار را با درمان دارویی برای مدیریت SIDSMA مقایسه کردند. درمان‌هایی که افراد در کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده دریافت می‌کنند، به‌طور تصادفی تعیین شده و این نوع از مطالعات، قابل اعتماد‌ترین شواهد را درباره تاثیرات یک درمان ارائه می‌دهند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
هیچ مطالعه‌ای را نیافتیم که درمان اندوواسکولار را با درمان دارویی مقایسه کرده باشد.
تا چه اندازه به شواهد این مرور اطمینان داریم؟
شواهدی برای کمک به پاسخ به این پرسش وجود ندارد. انجام مطالعاتی با کیفیت بالا برای کمک به آگاهی از بهترین گزینه‌های درمانی موجود مورد نیاز است.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا 3 آگوست 2021 به‌روز است.
نتوانستیم هیچ RCTای را وارد کنیم که درمان اندوواسکولار را با درمان دارویی در افراد مبتلا به SIDSMA مقایسه کرده باشد. انجام RCTهایی با کیفیت بالا که مزایا و مضرات این مداخلات را ارزیابی کنند، برای کمک به تعیین استراتژی بهینه برای مدیریت SIDSMA مورد نیاز هستند.
جداشدگی ایزوله خودبه‌خودی شریان مزانتریک فوقانی (spontaneous isolated dissection of the superior mesenteric artery; SIDSMA)، زمانی رخ می‌دهد که پارگی در لایه داخلی شریان مزانتریک فوقانی (superior mesenteric artery; SMA) اجازه می‌دهد خون میان لایه‌های SMA جریان یابد و لایه‌ها را به زور از هم جدا، و دو لومن ایجاد کند. درد شکم، شایع‌ترین تظاهر بالینی آن است. دیگر افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته یا دچار حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا خون در مدفوع خود شوند. برای افراد مبتلا به SIDSMA که مشکوک به نکروز روده یا خونریزی داخل شکمی نیستند، درمان دارویی و درمان اندوواسکولار گزینه‌های درمانی اصلی محسوب می‌شوند. هیچ اتفاق‌نظری در مورد بهترین استراتژی مدیریت بالینی خط اول آن وجود ندارد.
ارزیابی مزایا و معایب درمان اندوواسکولار در برابر درمان دارویی در جداشدگی ایزوله خودبه‌خودی شریان مزانتریک فوقانی (SIDSMA).
از روش‌های استاندارد و جامع جست‌وجوی کاکرین استفاده کردیم. تاریخ آخرین جست‌وجو، 3 آگوست 2021 بود.
برنامه‌ریزی کردیم تا همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کنیم که درمان اندوواسکولار و درمان‌های دارویی را در SIDSMA مقایسه کنند. ما بنا داشتیم تا مطالعاتی را حذف کنیم که در آنها شرکت‌کنندگان با جراحی باز درمان شدند.
از روش‌های استاندارد کاکرین بهره بردیم. پیامدهای اولیه ما، نرخ مداخله اندوواسکولار و درد راجعه شکمی بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از نرخ جراحی باز، نرخ بازسازی SMA، شکل‌گیری آنوریسم جدید SMA، انسداد SMA، جداشدگی جدید SMA، مرگ‌ومیر، نرخ تسکین نشانه و عوارض درمان اندوواسکولار. تصمیم داشتیم از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)، برای ارزیابی قطعیت شواهد مربوط به هر پیامد استفاده کنیم.
هیچ RCTای را برای گنجاندن در هیچ تجزیه‌و‌تحلیلی شناسایی نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.