پیام‌های کلیدی
متوکلوپرامید خطر وقوع استفراغ، حالت تهوع یا نیاز به داروی نجات را در صورت ارائه پیش از تزریق داخل-وریدی اوپیوئیدها در بخش اورژانس کاهش نداد.
از نظر شدت تهوع، متوکلوپرامید بیشتر از دارونما (درمان ساختگی) به هیچ بیماری کمک نکرد.
استفراغ ناشی از اوپیوئیدها چیست؟
پزشکان اغلب برای تسکین درد در بخش‌های اورژانس به بیماران اوپیوئید می‌دهند، اما بیش از یک-سوم آنان دچار عوارض جانبی تهوع و استفراغ می‌شوند. برخی از کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند که مصرف داروهای ضد-استفراغ پیش از دریافت اوپیوئید (یعنی به عنوان یک داروی پروفیلاکتیک) می‌تواند از بروز این نشانه‌ها پیشگیری کند. با این حال، این داروها عوارض جانبی خاص خود را دارند، بنابراین مهم است که پیش از استفاده روتین از آنها مطلع شویم که موثر و بی‌خطر هستند یا خیر.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
این مرور به بررسی این موضوع می‌پردازد که مصرف داروهای ضد-استفراغ (داروهایی برای درمان یا پیشگیری از تهوع و استفراغ) پیش از دریافت اوپیوئید داخل-وریدی، خطر بروز تهوع و استفراغ را به عنوان عوارض جانبی کاهش می‌دهد یا خیر.
ما چه کردیم؟
به دنبال یافتن مطالعاتی بودیم که شامل بزرگسالانی (سن 16 سال یا بالاتر) باشند که داروهای ضد-استفراغ پروفیلاکتیک را در مقایسه با دارونما یا مراقبت‌های استاندارد، پیش از دریافت اوپیوئید داخل-وریدی، دریافت کرده‌اند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
سه مطالعه را با مجموع 527 بیمار یافتیم. همه مطالعات از متوکلوپرامید به عنوان داروی ضد-استفراغ استفاده کردند. متوکلوپرامید در مقایسه با دارونما، خطر استفراغ، حالت تهوع یا نیاز به داروی ضد-استفراغ را در آینده کاهش نداد. هم‌چنین، هیچ تفاوتی در عوارض جانبی میان کسانی که داروهای ضد-استفراغ دریافت کردند و کسانی که دریافت نکردند، وجود نداشت.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
مطالعات فقط یک دارو (متوکلوپرامید) را بررسی کرده و تمام اطلاعات مورد نظر ما را گزارش ندادند. این مداخله احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را از نظر تجربه تهوع یا استفراغ ایجاد می‌کند.
شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
این شواهد تا 17 ژانویه 2022 به‌روز است.
هیچ شواهدی وجود نداشت که نشان دهد متوکلوپرامید پروفیلاکتیک، هنگامی که پیش از اپیوئیدهای داخل-وریدی در شرایط مراقبت‌های حاد استفاده شود، بر خطر بروز استفراغ، تهوع یا نیاز به داروی نجات تاثیرگذار است. هنگام مقایسه متوکلوپرامید پروفیلاکتیک با دارونما، تفاوت بالینی ناچیزی در شدت تهوع وجود داشت. به‌طور کلی، شواهد از قطعیت پائینی برخوردار بودند. پژوهش‌های آینده می‌توانند تاثیرات داروهای ضد-استفراغ پروفیلاکتیک را بر جمعیت‌های خاص، بهتر مشخص کنند و انجام مطالعات جدیدی برای ارزیابی استفاده از دیگر داروهای ضد-استفراغ پروفیلاکتیک مورد نیاز است، که هیچ داده‌ای برای آنها وجود نداشت.
پزشکان اغلب برای کنترل درد در شرایط مراقبت‌های حاد، اوپیوئیدها را تجویز می‌کنند. تهوع و استفراغ، عوارض جانبی به خوبی توصیف شده‌ای هستند که در بیش از یک-سوم این بیماران رخ می‌دهند. داروهای ضد-استفراغ پروفیلاکتیک ممکن است یکی از گزینه‌ها برای کاهش تهوع و استفراغ مرتبط با اوپیوئید باشند. با این حال، این داروها عوارض جانبی خاص خود را نیز دارند، بنابراین مهم است که اثربخشی و بی‌خطری (safety) مصرف آنها را پیش از استفاده معمول بدانیم. این مروری است بر کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که داروهای ضد-استفراغ پروفیلاکتیک را با دارونما یا مراقبت‌های استاندارد برای پیشگیری از بروز تهوع و استفراغ ناشی از اوپیوئید، مقایسه کردند.
ارزیابی تاثیرات مصرف داروهای ضد-استفراغ پروفیلاکتیک برای تهوع و استفراغ در بزرگسالان (16 سال یا بالاتر)، که از اوپیوئیدهای داخل-وریدی در شرایط مراقبت‌های حاد استفاده می‌کنند.
ما CENTRAL (کتابخانه کاکرین)؛ MEDLINE (OVID)؛ Embase (OVID) از زمان آغاز به کار تا ژانویه 2022، و Google Scholar (17 ژانویه 2022) را جست‌وجو کردیم. هم‌چنین پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت را جست‌وجو کرده و فهرست منابع را غربالگری کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده را از مقایسه داروهای ضد-استفراغ پروفیلاکتیک در برابر دارونما (placebo) یا مراقبت‌های استاندارد در بزرگسالان، پیش از دریافت یک اوپیوئید داخل-وریدی، وارد کردیم.
دو نویسنده مرور (MG؛ JNC)، مستقل از هم واجد شرایط بودن هر مطالعه را با توجه به معیارهای ورود تعیین کردند. سپس دو نویسنده مرور (MG؛ GDP) به‌طور مستقل داده‌ها را استخراج کرده، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده و سطح قطعیت شواهد را با استفاده از درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) تعیین کردند. پیامدهای اولیه ما وقوع تهوع، استفراغ و عوارض جانبی بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از شدت تهوع، تعداد اپیزودهای استفراغ و تعداد شرکت‌کنندگانی که به درمان نجات ضد-استفراغ نیاز داشتند. پیامدها در قالب خطرات نسبی (RR) برای داده‌های دو-حالتی (مانند وجود استفراغ، وجود تهوع، تعداد شرکت‌کنندگانی که به داروی نجات نیاز داشتند، عوارض جانبی) و تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استاندارد شده برای داده‌های پیوسته (مثلا تعداد اپیزودهای استفراغ، شدت تهوع) با 95% فاصله اطمینان (CI) ارائه شدند.
سه مطالعه را شامل 527 شرکت‌کننده (187 زن و 340 مرد) با میانگین سنی 42 سال وارد کردیم. همه مطالعات از متوکلوپرامید داخل-وریدی (10 میلی‌گرم)، به عنوان مداخله و از یک دارونما به عنوان مقایسه‌کننده استفاده کردند. هیچ مطالعه‌ای هیچ داروی ضد-استفراغ دیگری را ارزیابی نکرده یا مداخله را با مراقبت‌های استاندارد مقایسه نکرد.
متوکلوپرامید در مقایسه با دارونما، استفراغ (RR: 1.18؛ 95% CI؛ 0.26 تا 5.32؛ شواهد با قطعیت پائین) یا تهوع (RR: 0.55؛ 95% CI؛ 0.15 تا 2.03؛ شواهد با قطعیت پائین) را کاهش نداد و هیچ تفاوتی در عوارض جانبی وجود نداشت (RR: 2.34؛ 95% CI؛ 0.47 تا 11.61؛ شواهد با قطعیت پائین). هیچ اطلاعاتی در مورد تعداد اپیزودهای استفراغ در دسترس نبود. متوکلوپرامید شدت تهوع را در مقایسه با دارونما کاهش داد (MD: -0.49؛ 95% CI؛ 0.75- تا 0.23-؛ شواهد با قطعیت پائین)، اما نیاز به داروی نجات را کم نکرد (RR: 1.86؛ 95% CI؛ 0.17 تا 20.16؛ شواهد با قطعیت پائین).
دو مطالعه در معرض خطر سوگیری نامشخصی برای تولید تصادفی توالی بودند، یکی برای کورسازی افراد ارزیابی‌کننده پیامد، یکی برای داده‌های ناقص پیامد، و دو مطالعه برای گزارش‌دهی انتخابی. مطالعات برای همه اجزای باقی‌مانده، در معرض خطر پائین سوگیری قرار داشتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.