چه موضوعی در این سنتز بررسی شد؟
تجویز انبوه دارو (mass drug administration; MDA) شامل تحویل منظم داروهای درمانی به کل جمعیت، صرف نظر از اینکه فرد مبتلا به این بیماری است یا خیر، و با هدف پیشگیری از انتقال بعدی (انتقال از فردی به فرد دیگر) بیماری است. در حال حاضر این برنامه برای برخی از برنامه‌های کنترل بیماری در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط، از جمله بیماری انگلی فیلاریازیس لنفاوی (lymphatic filariasis)، که می‌تواند منجر به تورم اندام‌ها و ناتوانی شود، توصیه می‌شود. برای دولت‌ها و مراکز ارائه خدمات سلامت این یک وظیفه لجستیکی بزرگ است که به پول و کارمند نیاز داشته و موفقیت آن به مصرف داروهای ارائه شده در سطح جامعه بستگی دارد.
در این مرور، به دنبال مطالعاتی بودیم که چگونگی مشاهده و تجربه افراد را از این برنامه‌ها بررسی کردند. تمام مطالعات مرتبط را جمع‌آوری کرده و 29 مطالعه را در این سنتز وارد کردیم.
هدف از انجام این سنتز چیست؟
در این سنتز از پژوهش‌های کیفی، هدف ما بررسی دیدگاه‌های افراد در مورد برنامه‌های MDA برای درمان فیلاریازیس لنفاوی در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط بود.
پیام‌های کلیدی
افراد پیش از تصمیم به مصرف داروها باید عوامل متعددی را بسنجند. MDA برای همه افراد مزیت ندارد و ممکن است برای برخی مضراتی به همراه داشته باشد. بنابراین تصمیم به پایبندی به عواملی بستگی دارد از جمله تعادل پیچیده بین اعتماد آنها به دولت توزیع‌کننده دارو؛ درک قبلی آنها از بیماری و دانشی که در مورد برنامه دریافت می‌کنند؛ تجربه آنها از آسیب؛ تاثیر خانواده، همسایگان و کارکنان سلامت؛ و تجربه و درک آنها از افرادی که داروها را توزیع می‌کنند.
یافته‌های اصلی چه بودند؟
در این آنالیز 29 مطالعه را وارد کردیم. این مطالعات طیف وسیعی را از کشورها در آفریقا، آسیای جنوب شرقی و آمریکای جنوبی پوشش می‌دهند، اگرچه اکثر آنها در هند انجام شدند. این مطالعات در درجه اول نظرات و تجربیات اعضای جامعه و کسانی را مورد بررسی قرار دادند که داروها را در کشورهای کم‌درآمدی توزیع می‌کنند که فیلاریازیس لنفاوی در آنها یک مشکل در نظر گرفته می‌شود. از داده‌ها، چهار موضوع پدیدار شدند.
افراد پیش از مشارکت، مزایا و مضرات آن را می‌سنجند. مردم می‌دانند که می‌توانند رنج، انگ و هزینه‌های ناشی از ابتلا را به بیماری کاهش دهند (قطعیت بالا)؛ با این حال، این مزایا همیشه با تجربیات آنها (قطعیت بالا) همخوانی ندارد. به ویژه، عوارض جانبی ترسناک و ناخوشایند هستند (قطعیت بالا)؛ و این اثرات از طریق شایعات و رسانه‌های اجتماعی (قطعیت متوسط) تقویت می‌شوند.
بسیاری از افراد به برنامه‌های MDA مشکوک هستند. هنگامی که افراد توضیح دقیقی برای برنامه و تجربیات خود از آن ندارند، اغلب توضیحاتی را بر اساس پیشینه تاریخی و سطح اعتمادی که افراد به مقامات مرتبط دارند، ارائه می‌کنند (قطعیت بالا)، اگرچه برخی از آنها به دولت خود و در نتیجه به برنامه، ایمان تزلزل‌ناپذیری دارند (قطعیت متوسط).
برنامه‌ها انتظار انطباق دارند و این می‌تواند به اجبار و سرزنش تبدیل شود. کارکنان مراکز سلامت و اعضای جامعه انگ عدم پایبندی را به برنامه‌ها به افراد می‌زنند، این کار می‌تواند به اجبار به پایبندی تبدیل شود (قطعیت متوسط)، بنابراین جوامع ممکن است به‌طور عمومی از آن پیروی کنند، اما به‌طور خصوصی و در اختفا درمان را رد کنند (قطعیت متوسط).
توزیع کنندگان دارو در جامعه اغلب مورد احترام یا ارزشمند نیستند. آنها اختیار کمی دارند (قطعیت متوسط)، و رفتار برخی از توزیع‌کنندگان به شهرت برنامه MDA لطمه می‌زند (قطعیت بالا). جوامع به اطلاعاتی در مورد برنامه‌ها نیاز دارند تا برای تصمیم‌گیری در مشارکت به آنها کمک کنند، اما توزیع کنندگان دارو به اندازه کافی در این ارتباط مطلع نیستند یا مهارت ندارند (قطعیت بالا).
قادر به ارزیابی تاثیر طراحی برنامه بر ادراک جوامع از برنامه و تصمیم به پایبندی نبودیم زیرا این جنبه‌ها در همه مطالعات بسیار مشابه بودند.
این سنتز تا چه زمانی به‌روز است؟
مطالعاتی را که تا پیش از 8 اپریل 2021 منتشر شدند، جست‌وجو کردیم.
پایبندی به MDA برای فیلاریازیس تحت تاثیر تجربه مستقیم فردی از مزیت و آسیب دارو؛ تاثیرات اجتماعی مداخله در جامعه؛ تاثیرات سیاسی و رابطه آنها با دولت؛ و تاثیرات تاریخی قرار دارد. ترس از عوارض جانبی اغلب توصیف شده و به نظر می‌رسد که این امر به ویژه برای جوامع مهم است. وقتی دیدگاه‌ها منفی بود، از قدرت ابراز احساسات شگفت‌زده می‌شدیم. اشتیاق به اجرای این طرح‌ها به عنوان یک استراتژی در سیاست جهانی نیاز به بحث در پرتو این یافته‌ها دارد.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) تجویز انبوه دارو (mass drug administration; MDA) را توصیه می‌کند، یعنی دارو در فواصل زمانی منظم برای کل جمعیت، به عنوان بخشی از استراتژی برای چندین برنامه کنترل بیماری در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط، تجویز می‌شود. MDA در حال حاضر سیاست WHO برای مناطق اندمیک با فیلاریازیس لنفاوی (lymphatic filariasis) است، یک بیماری انگلی که می‌تواند منجر به تورم اندام و ناتوانی شود. موفقیت برنامه بستگی دارد به این که جوامع به مصرف داروهای تجویز شده پایبند باشند، و این امر تحت تاثیر درک دارو، برنامه و افرادی خواهد بود که آن را ارائه می‌دهند.
سنتز شواهد کیفی تحقیقاتی در مورد تجربه جامعه از برنامه‌های MDA و درک آنها در مدیریت بالینی فیلاریازیس لنفاوی.
بررسی اینکه طراحی و ارائه برنامه بر تجربه جامعه شناسایی شده در آنالیز تاثیر می‌گذارد یا خیر.
تا 8 اپریل 2021، به جست‌وجو در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase، و هفت بانک اطلاعاتی دیگر؛ همراه با بررسی منابع، و جست‌وجوی استنادی پرداختیم، و با نویسندگان مطالعه برای شناسایی مطالعات بیشتر تماس گرفتیم.
زمانی که استخراج داده‌های کیفی امکان‌پذیر بود، این مرور پژوهش‌های کیفی و مطالعات را با روش‌های ترکیبی سنتز کرد. مطالعات واجد شرایط به بررسی تجربیات، ادراک یا نگرش‌های جامعه در هر کشوری نسبت به برنامه‌های MDA برای فیلاریازیس لنفاوی پرداختند که بین سال‌های 2000 تا 2019 انجام شدند.
داده‌های مربوط به طراحی مطالعه را، شامل: نویسندگان، اهداف، شرکت‌کنندگان، روش‌ها و روش‌های جمع‌آوری داده‌های کیفی، استخراج کردیم. هم‌چنین عوامل ارائه برنامه را شرح دادیم، از جمله: کشور، محیط شهری یا روستایی، بومی بودن، رژیم دارویی، دوره‌های MDA دریافتی در زمان انجام مطالعه، افرادی که داروها را تحویل دادند، نحوه تحویل داروها، استفاده از آموزش سلامت، و حساسیت و پایش پایبندی به مصرف دارو.
یک آنالیز موضوعی را انجام داده و کدهایی را به صورت استقرایی با استفاده از نرم‌افزار ATLAS.ti توسعه دادیم. کدهایی را برای ایده‌ها، ارتباطات و تفسیرهای اساسی بررسی کرده، و از این طریق، مضامین تحلیلی را ایجاد کردیم. قطعیت یافته‌ها را با استفاده از رویکرد GRADE-CERQual ارزیابی و یک مدل مفهومی را برای نمایش یافته‌های خود ایجاد کردیم.
از 902 نتیجه شناسایی شده در جست‌وجو، 29 مطالعه معیارهای ورود ما را داشتند. این مطالعات طیف وسیعی را از کشورهایی در آفریقا، آسیای جنوب شرقی و آمریکای جنوبی پوشش داده و دیدگاه‌ها و تجربیات اعضای جامعه و توزیع‌کنندگان دارو را در کشورهای کم‌درآمد اندمیک فیلاریازیس لنفاوی بررسی کردند. چهار موضوع پدیدار شدند.
افراد پیش از مشارکت، مزایا و مضرات مداخله را می‌سنجند. افراد مزایای بالقوه را از نظر رهایی از رنج، انگ، و اجتناب از هزینه‌ها درک می‌کنند (قطعیت بالا)؛ با این حال، این مزایای نظری همیشه با تجربیات آنها (قطعیت بالا) مطابقت ندارد. به ویژه اینکه، عوارض جانبی ترسناک و ناخواسته هستند (قطعیت بالا)؛ و این تاثیرات از طریق شایعات و رسانه‌های اجتماعی تقویت می‌شوند (قطعیت متوسط).
بسیاری از افراد به برنامه‌های MDA مشکوک هستند. وقتی افراد فاقد توضیح علمی برای برنامه و تجربیاتشان هستند، اغلب به جای آن توضیحات اجتماعی را توسعه می‌دهند. اینها عمدتا بر اساس پس‌زمینه تاریخی و سطح اعتماد افراد به مقامات مرتبط شکل می‌گیرند (قطعیت بالا)، اگرچه برخی از آنها به دولت خود، و در نتیجه به برنامه، ایمان تزلزل‌ناپذیری دارند (قطعیت متوسط).
برنامه‌ها انتظار انطباق دارند، و این می‌تواند به اجبار و سرزنش تبدیل شود. کارکنان مراکز سلامت و اعضای جامعه انگ عدم پایبندی به برنامه‌ها را به افراد می‌زنند، این کار می‌تواند به اجبار به پایبندی تبدیل شود (قطعیت متوسط)، بنابراین جوامع ممکن است به‌طور عمومی از آن پیروی کنند، اما به‌طور خصوصی درمان را رد کنند (قطعیت متوسط).
توزیع کنندگان دارو در جامعه اغلب مورد احترام یا ارزشمند نیستند. آنها اختیار کمی دارند (قطعیت متوسط)، و رفتار برخی از توزیع‌کنندگان به شهرت برنامه MDA لطمه می‌زند (قطعیت بالا). جوامع به اطلاعاتی در مورد برنامه‌ها نیاز دارند تا برای تصمیم‌گیری در مشارکت به آنها کمک کنند، اما توزیع کنندگان دارو به اندازه کافی در این ارتباط مطلع نیستند یا مهارت ندارند (قطعیت بالا).
ما قصد داشتیم ارزیابی کنیم که طرح‌های برنامه بر ادراک جوامع از برنامه و تصمیم به پایبندی تاثیر می‌گذارد یا خیر، اما نتوانستیم این کار را انجام دهیم، زیرا مطالعات معدودی طراحی و اجرای برنامه محلی را به اندازه کافی گزارش کردند.
سطح اطمینان ما به شواهدی که به مضامین و موضوعات فرعی مرور کمک می‌کنند، متوسط تا بالا است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.