تعدادی از نوزادان نارس مبتلا به یک بیماری قلبی به نام مجرای شریانی باز (patent ductus arteriosus; PDA) هستند. PDA یک رگ خونی است که معمولا در نوزادان ترم و اکثر نوزادان نارس به صورت خودبه‌خودی بسته می‌شود، اما در برخی موارد تمایل دارد مدت بیشتری باز بماند. وضعیت نوزادان نارس که دارای PDA باز هستند اغلب ثابت می‌ماند؛ اما در برخی موارد، عبور جریان خون زیاد از طریق PDA می‌تواند باعث مشکلات تنفسی و فشار خون شده و نیاز به درمان دارد. معمولا، یک PDA بزرگ با اسکن قلب به نام اکوکاردیوگرام (echo) شناسایی می‌شود. انجام اکو به زمان زیاد و منابع متعدد از جمله تجهیزات، پرسنل آموزش‌دیده برای کار با آن و یک متخصص قلب کودکان برای بررسی تصاویر نیاز دارد. با توجه به اینکه داشتن همه این منابع برای بسیاری از بیمارستان‌ها چالش‌برانگیز است، تست‌های جایگزین خونی (BNP و NT-proBNP) که می‌توانند یک PDA بزرگ را به‌موقع‌تر شناسایی کنند، ممکن است مفید باشند.
هدف از انجام این مرور چیست؟
هدف از انجام این مرور آن بود که بدانیم BNP و NT-proBNP می‌توانند یک PDA بزرگ را به‌طور دقیق شناسایی کنند یا خیر، بنابراین شاید نیازی به انجام اکو در همه نوزادان نباشد.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
این مرور مطالعاتی را بررسی کرد که سطوح BNP و NT-proBNP را در خون نوزادان نارس اندازه‌گیری کرده و نتایج را با اکو مقایسه کردند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
در مجموع 34 مطالعه (13 مطالعه برای BNP و 21 مطالعه برای NT-proBNP) را برای پاسخ به این سوال شناسایی کردیم.
نتایج این مطالعات نشان می‌دهند که اگر تست خون BNP در یک گروه از 100 نوزاد نارس که ممکن است PDA مشکل‌ساز بزرگی داشته باشند، انجام شود، فقط دو مورد از این نوزادان را از دست می‌دهد، اما ممکن است 13 مورد از 100 نوزاد را به اشتباه دارای PDA بزرگ تشخیص دهد. به‌طور مشابه، نتایج این مطالعات حاکی از آن هستند که اگر تست خون NT-proBNP در یک گروه با 100 نوزاد نارس که ممکن است PDA مشکل‌ساز بزرگی داشته باشند انجام شود، فقط دو مورد از این نوزادان را از دست می‌دهد، اما ممکن است 11 مورد از 100 نوزاد را به اشتباه دارای PDA بزرگ تشخیص دهد.
نتایج مطالعات این مرور تا چه اندازه قابل اعتماد هستند؟
سطح اعتماد ما به شواهد پائین است زیرا نتایج مطالعات متناقض و متغیر بودند.
نتایج این مرور برای چه کسانی کاربرد دارد؟
نوزادان نارس که به دلیل نارس بودن در بیمارستان بوده و مشکوک به ابتلا به PDA بزرگ هستند.
کاربردهای این مرور چه هستند؟
تست‌های خونی به اندازه‌ای دقیق بودند که به‌عنوان تست‌های خط اول مورد استفاده قرار گیرند، حتی اگر متغیر می‌بودند. بسته به نتایج، در صورت نیاز می‌توان از اکو هم استفاده کرد. چنین رویکردی ممکن است نیاز به انجام اکو را که می‌تواند گران و زمان‌بَر بوده و به تجهیزات تخصصی و پرسنل آموزش‌دیده نیاز داشته باشد، کاهش دهد.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
این مرور، مطالعات منتشر شده را تا سپتامبر 2021 وارد کرد.
شواهدی با قطعیت پائین نشان می‌دهد که BNP و NT-proBNP صحت متوسطی در تشخیص hsPDA داشته و ممکن است به عنوان یک تست تریاژ برای انتخاب نوزادان برای انجام اکوکاردیوگرافی بهترین کارایی را داشته باشند. مطالعاتی که به ارزیابی صحت تشخیصی BNP و NT-proBNP برای تشخیص hsPDA پرداختند، از لحاظ ویژگی‌های سنجش (کیت تست و حد آستانه) و ویژگی‌های نوزاد (سن بارداری و تقویمی) به‌طور قابل‌توجهی متفاوت بودند؛ از این رو، تعمیم‌پذیری بین مراکز امکان‌پذیر نیست. ما توصیه می‌کنیم که تست‌های BNP یا NT-proBNP به صورت لوکال برای جمعیت‌ها و پیامدهای خاص، برای شروع درمان یا دنبال کردن پاسخ به درمان، تائید شوند.
اکوکاردیوگرام (echocardiogram) یک استاندارد مرجع برای تشخیص مجرای شریانی باز با اهمیت قابل‌توجه از نظر همودینامیکی (haemodynamically significant patent ductus arteriosus; hsPDA) در نوزادان نارس است. یک آزمایش (assay) خون ساده برای تست پپتید ناتریورتیک مغزی (brain natriuretic peptide; BNP) یا پپتید ناتریورتیک نوع پرو B آمینوترمینال (NT-proBNP) ممکن است در تشخیص و مدیریت hsPDA مفید باشد، اما اخیرا خلاصه‌ای از صحت (accuracy) تشخیصی آن مرور نشده است.
هدف اولیه: تعیین صحت (accuracy) تشخیصی بیومارکرهای قلبی BNP و NT-proBNP در تشخیص مجرای شریانی باز با اهمیت قابل‌توجه از نظر همودینامیکی (hsPDA) در نوزادان نارس. اهداف ثانویه عبارت بودند از: مقایسه صحت BNP و NT-proBNP؛ و بررسی منابع احتمالی ناهمگونی میان مطالعاتی که BNP و NT-proBNP را ارزیابی کردند، از جمله نوع تست تجاری، سن تقویمی نوزاد هنگام تست، سن بارداری هنگام تولد، اینکه این روش برای شروع درمان پزشکی استفاده شده یا درمان جراحی، حد آستانه تست، و معیارهای استاندارد مرجع (نوع پارامتر اکوکاردیوگرافی مورد استفاده برای تشخیص، نشانه‌های بالینی یا علائم فیزیکی در صورت وجود داده‌ها).
بانک‌های اطلاعاتی زیر را در سپتامبر 2021 جست‌وجو کردیم: MEDLINE؛ Embase؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) و Web of Science. هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی و چکیده مقالات کنفرانس‌ها را جست‌وجو کردیم. منابع مطالعات وارد شده را بررسی کرده و جست‌وجوهای منابع استناد شده را در مطالعات وارد شده انجام دادیم. هیچ محدودیت زبانی یا زمانی را برای جست‌وجوهای الکترونیکی اعمال نکردیم، و برای به حداکثر رساندن حساسیت (sensitivity)، از فیلترهای روش‌شناسی (methodology) استفاده کردیم.
مطالعات آینده‌نگر یا گذشته‌نگر، کوهورت (cohort) یا مقطعی (cross-sectional) را وارد کردیم که BNP یا NT-proBNP (تست‌های شاخص) را در نوزادان نارس (شرکت‌کنندگان) مشکوک به hsPDA (شرایط هدف) در مقایسه با اکوکاردیوگرام (استاندارد مرجع) ارزیابی کردند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم عنوان/چکیده و متن‌های کامل مقالات را غربالگری کرده و هرگونه اختلاف‌نظر را در مورد گنجاندن مرورها از طریق بحث و گفتگو یا با کمک داور سوم مرور حل کردند. برای ایجاد جداول 2 × 2، داده‌ها را از مطالعات وارد شده استخراج کردیم. دو محقق مستقل، ارزیابی کیفیت مطالعات را با استفاده از ابزار ارزیابی کیفیت صحت تشخیصی مطالعات-2 (Quality Assessment of Diagnostic-Accuracy Studies; QUADAS 2) انجام دادند. مطالعاتی را از مرور خارج کردیم که داده‌های خود را با جزئیات کافی برای ساخت جداول 2 × 2 گزارش نکردند، هم‌چنین مواردی را که در آنها این اطلاعات قابل بازیابی از محققان اصلی نبودند. از مدل‌های اثرات تصادفی دو متغیره (bivariate) و خلاصه سلسله مراتبی ویژگی عملکرد گیرنده (hierarchical summary receiver operating characteristic; HSROC) برای متاآنالیز استفاده کرده و منحنی‌های فضای خلاصه ویژگی عملکرد گیرنده (summary receiver operating characteristic; SROC) را ایجاد کردیم. از آنجایی که هم BNP و هم NTproBNP متغیرهای پیوسته هستند، حساسیت (sensitivity) و ویژگی (specificity) در حدود آستانه‌های متعدد گزارش شدند. با گزارش‌دهی خلاصه منحنی‌های ROC بدون نقاط خلاصه، با تاثیر حد آستانه برخورد کردیم.
تعداد 34 مطالعه را وارد کردیم: تعداد 13 مطالعه BNP و 21 مورد NT-proBNP را در تشخیص hsPDA ارزیابی کردند. مطالعات بر اساس کیفیت روش‌شناسی، نوع تست تجاری، حد آستانه، سن در زمان تست، سن بارداری و اینکه این روش برای شروع درمان پزشکی استفاده شده است یا درمان جراحی، متفاوت بود. میان مطالعات وارد شده به تنوع در تعریف hsPDA برخورد کردیم.
برای BNP، منحنی خلاصه در فضای ROC گزارش می‌شود (13 مطالعه، 768 نوزاد، شواهد با قطعیت پائین). ویژگی‌های تخمین زده شده از منحنی ROC در مقادیر ثابت حساسیت در میانه (median) (معادل 83%)، چارک‌های پائین و بالا (79% و 92%) به ترتیب 93.6% (95% فاصله اطمینان (CI): 77.8 تا 98.4)؛ 95.5% (95% CI؛ 83.6 تا 98.9) و 81.1% (95% CI؛ 50.6 تا 94.7) بود. مقایسه‌های زیرگروه، تفاوت‌ها را بر اساس نوع سنجش و صحت تشخیصی بهتر در نقطه برش (cut-off) حد آستانه پائین‌تر (< 250 پیکوگرم/میلی‌لیتر در مقایسه با ≥ 250 پیکوگرم/میلی‌لیتر)، انجام تست در سن بارداری < 30 هفته و سن تقویمی روز اول تا سوم در زمان انجام تست نشان دادند. در مورد اینکه تست BNP برای مدیریت غیر جراحی PDA به کار رفته یا جراحی، داده‌ها برای تجزیه‌وتحلیل زیرگروه کافی نبودند.
برای NT-proBNP، منحنی خلاصه ROC در فضای ROC گزارش می‌شود (21 مطالعه، 1459 نوزاد، شواهد با قطعیت پائین). ویژگی‌های تخمین زده شده از منحنی ROC در مقادیر ثابت حساسیت در میانه (معادل 92%)، چارک‌های پائین و بالا (85% و 94%) به ترتیب 83.6% (95% CI؛ 73.3 تا 90.5)؛ 90.6 (95% CI؛ 83.8 تا 94.7) و 79.4% (95% CI؛ 67.5 تا 87.8) بودند. آنالیز زیرگروه بر اساس حد آستانه (< 6000 پیکوگرم/میلی‌لیتر و ≥ 6000 پیکوگرم/میلی‌لیتر) هیچ تفاوتی را نشان نداد. تجزیه‌وتحلیل زیرگروه بر اساس میانگین سن بارداری (< 30 هفته در برابر 30 هفته و بالاتر) صحت بهتری را در کمتر از 30 هفته نشان داد، سن تقویمی در زمان تست (روزهای اول تا سوم در برابر بیش از سه روز) نشان داد که انجام تست در روزهای اول تا سوم دارای صحت تشخیصی بهتری بود. در مورد اینکه تست NTproBNP برای مدیریت غیر جراحی PDA به کار رفته یا جراحی، داده‌ها برای تجزیه‌وتحلیل زیرگروه کافی نبودند.
متارگرسیون را برای BNP و NT-proBNP با استفاده از متغیرهای کمکی (covariates) انجام دادیم: نوع تست، حد آستانه، میانگین سن بارداری و سن تقویمی؛ هیچ یک از متغیرهای کمکی به‌طور قابل توجهی بر حساسیت و ویژگی تاثیر نمی‌گذارند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.