بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون (Crohn’s disease) یک بیماری طولانیمدت (مزمن) و التهابی دستگاه گوارش است که با درد شکمی (کرامپ)، خونریزی رکتال، اسهال، کاهش وزن و خستگی شناخته میشود. این بیماری به صورت دورهای با دورههای دارای نشانه (بیماری «فعال» یا عود کننده نامیده میشود) و دورههای بدون نشانه («بهبودی» نامیده میشود) تغییر میکند.
شاخص نمره بافتشناسی چیست؟
یک شاخص نمره بافتشناسی، فعالیت بیماری را بر اساس بررسی نمونههای بیوپسی از روده (قطعات کوچک از بافت روده جدا میشود) زیر یک میکروسکوپ اندازهگیری میکند. نمونههای بیوپسی در طول کولونوسکوپی (colonoscopy) (یک روش غیر-جراحی که در آن از یک دوربین برای مشاهده دستگاه گوارش استفاده میشود) با فورسپس بیوپسی (ابزار برای گرفتن و برداشتن قطعات بافت) از دور روده برداشته میشود. سپس بیوپسیها توسط یک پاتولوژیست (یک پزشک که تغییرات ناشی از بیماری را در بافتها تفسیر و تشخیص میدهد) زیر میکروسکوپ پردازش و ارزیابی میشوند، سپس نرخ فعالیت بیماری با استفاده از یک شاخص رتبهبندی میشود.
پژوهشگران چه موضوعی را بررسی کردند؟
مهم است که شاخصهای نمرات بافتشناسی چیزی را اندازهگیری کنند که باید اندازه بگیرند (اعتبار)؛ تغییر پس از درمان را تشخیص میدهند (پاسخگویی)؛ نمرات، به طور همسو و سازگار قابل تکرار هستند (قابلیت اطمینان)؛ و میتوان آنها را به آسانی مورد استفاده قرار داد (امکانپذیری). پژوهشگران بررسی کردند که این مطالعات، اعتبار، پاسخگویی، قابلیت اطمینان و امکانپذیری شاخصهای نمره بافتشناسی را ارزیابی کردهاند یا خیر.
پژوهشگران به چه نتایجی دست یافتند؟
پژوهشگران دریافتند که هیچ کدام از شاخصهای نمرات بافتشناسی موجود، به طور کامل تایید نشده است.
در حال حاضر، هیچ شاخص نمره بافتشناسی معتبر کاملی برای ارزیابی فعالیت بیماری کرون وجود ندارد. توسعه یک شاخص نمره بافتشناسی معتبر برای بیماری کرون یک اولویت بالینی و پژوهشی است.
ارزیابی بافتشناسی فعالیت بیماریهای مخاطی به طور فزایندهای در کارآزماییهای بالینی مربوط به درمان بیماری کرون مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، ویژگیهای عملیاتی شاخصهای نمرات بافتشناسی موجود در حال حاضر نامشخص باقی مانده است.
یک مرور سیستماتیک برای ارزیابی ویژگیهای توسعه و عملکرد شاخصهای فعالیت بافتشناسی بیماری موجود در بیماری کرون انجام گرفته بود.
جستوجوهای الکترونیکی در MEDLINE؛ EMBASE؛ PubMed و بانکهای اطلاعاتی کتابخانه کاکرین (CENTRAL) از شروع تا 20 جولای 2016، توسط مرورهای فهرست مرجع و خلاصه مقالات ارسال شده به نشستهای علمی اصلی گوارش کامل شد (Digestive Disease Week, United European Gastroenterology Week, European Crohn's and Colitis Organisation).
هر نوع طراحی مطالعه (به عنوان مثال کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده، مطالعه کوهورت (همگروهی)، سری موارد (case series)) که یک شاخص فعالیت بافتشناسی بیماری را در بیماران مبتلا به بیماری کرون (Crohn’s disease) ارزیابی کرد، برای گنجاندن در این مرور در نظر گرفته شد. شرکتکنندگان مطالعه، بیماران بزرگسالی بودند (> 16 سال) که با استفاده از معیارهای بالینی، رادیوگرافی یا آندوسکوپی معمولی، مبتلا به بیماری کرون تشخیص داده شده بودند.
دو نویسنده به طور جداگانه، عناوین و چکیدههای مطالعات شناسایی شده را در جستوجوی منابع علمی مرور کردند. برای نتیجهگیری، متن کامل استنادات بالقوه مرتبط مرور شده و در صورت نیاز برای شفافسازی با محققان مطالعه تماس گرفته شد. هرگونه اختلاف نظر در مورد واجد شرایط بودن مطالعه با بحث و اجماع با نویسنده سوم حل شد.
دو نویسنده به طور جداگانه، با استفاده از فرم استاندارد، دادهها را استخراج و رکورد کردند. دادههای به دست آمده از هر مطالعه واجد شرایط رکورد شد: تعداد بیماران ثبتنام شده، تعداد بیماران در هر بازوی درمان، ویژگیهای بیمار: توزیع سن و جنس، توصیف شاخص فعالیت بافتشناسی بیماری استفاده شده، و پیامدها از جمله اعتبار محتوا، اعتبار سازه، اعتبار معیار، پاسخگویی، قابلیت اطمینان درون ارزیابها، قابلیت اطمینان بین ارزیاب و امکانپذیر بودن.
شانزده گزارش به دست آمده از 14 مطالعه، 14 شاخص بافتشناسی عددی را نشان دادند که معیارهای ورود به مرور را به دست آوردند.
قابلیت اطمینان درونی در یک مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. برای Naini and Cortina Score، تخمین همبستگی «تقریبا کامل» بود، محدوده r برابر 0.94 تا 0.96. کیفیت روششناسی این مطالعه با توجه به قابلیت اطمینان، «خوب» بود.
با توجه به اعتبار، تخمین همبستگی بین سیستمهای نمرات بافتشناسی متعدد و فعالیت بیماری کرون با اندازهگیری نشانگرهای هدف التهاب (از جمله پروتئین واکنشی-C، میزان رسوب گلبولهای قرمز، کالپروتکتین مدفوع (fecal calprotectin) و لکتوفرین مدفوع (fecal lactoferrin))؛ نمرات فعالیت بیماری آندوسکوپیک، نمرات فعالیت بیماری بالینی، و پرسشنامه کیفیت زندگی گزارش شده بود. مقایسه بین شاخصهای نمرات بافتشناسی و شاخصهای نمرات اندوسکوپیک از عدم وابستگی تا وابستگی «قابل توجه» متغیر بود (r: 0.779). کیفیت روششناسی مطالعاتی که اعتبار را بررسی کردند، از «ضعیف» تا «خوب» طبقهبندی شد.
دادههای مربوط به پاسخگویی در هفت مطالعه در دسترس بود. پس از اینکه یک درمان دارای اثربخشی شناخته شد، با توجه به شش شاخص، تغییراتی در نمره شاخص در پنج مطالعه نشان داده شد که دارای اهمیت آماری بودند. دو مطالعه در نشان دادن اینکه تغییر در نمره شاخص پس از درمان اهمیت آماری داشت یا خیر، ناموفق بودند. با توجه به کیفیت روششناسی، شش مطالعه، «ضعیف» و یکی از مطالعات، «نسبتا خوب» رتبهبندی شد.
امکانپذیری در یک مطالعه ارزیابی شد. Naini and Cortina Score برای استفاده، ساده نشان داده شد و برای هر مورد ارائه شده، نسبتا خوب بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.