سوال مطالعه مروری
ما می‌خواستیم دریابیم که تمرینات ورزشی در برابر عدم تمرین ورزشی پس از پیوند قلب، تعداد مرگ‌ومیرها، بستری در بیمارستان، مضرات، ظرفیت ورزشی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، بازگشت به کار و هزینه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد یا خیر.
پیشینه
پیوند قلب، بهترین درمان برای برخی افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی در نظر گرفته می‌شود که درمان دارویی نمی‌تواند پیشرفت بیماری آنان را متوقف کند. دستورالعمل‌های طبابت بالینی علیرغم اطلاعات محدود درباره مزایا یا مضرات طولانی-مدت، تمرینات ورزشی را برای افراد دریافت کننده پیوند قلب توصیه می‌کنند.
تاریخ جستوجو
ما تا جون 2016 به جستوجو پرداختیم.
ویژگی‌های مطالعه
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (آزمایش‌هایی که در آنها شرکت‌کنندگان به صورت تصادفی به یکی از دو یا چند گروه درمانی اختصاص می‌یابند) را جستوجو کردیم که اثربخشی برنامه‌های توانبخشی مبتنی بر ورزش را در مقایسه با عدم ورزش یا ورزش با نوع یا شدت متفاوت در افراد 18 سال به بالا که پیوند قلب دریافت کرده‌اند، بررسی کرده باشند.
نتایج کلیدی
ما 10 کارآزمایی را وارد کردیم که 300 فرد دریافت کننده پیوند قلب را مطالعه کرده بودند. نه مطالعه، ورزش را با عدم ورزش و یک مطالعه، تمرینات متناوب شدید را با ورزش با شدت متوسط مقایسه کردند.
ما دریافتیم که توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش، منجر به افزایش ظرفیت ورزشی دریافت کنندگان پیوند قلب در مقایسه با انجام ندادن ورزش می‌شود. شواهدی از ظرفیت ورزشی بهتر به دنبال تمرینات متناوب با شدت بالا در مقایسه با ورزش مداوم متوسط وجود داشت. چهار مطالعه، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را گزارش کرده بودند؛ اما هیچ شواهدی از تفاوت میان تمرینات ورزشی و عدم ورزش در اغلب جنبه‌های گزارش شده (18/21) یا بین ورزش شدید و متوسط وجود نداشت.
یک حادثه جانبی در یک مطالعه گزارش شده بود.
خطر سوگیری (bias) در مطالعات وارد شده، پائین یا نامشخص ارزیابی شد؛ فقدان گزارش‌دهی، ارزیابی بیش از نیمی از مطالعات وارد شده را چالش‌برانگیز ساخته است.
منابع تامین مالی مطالعه
شش مورد از 10 کارآزمایی، منابع سرمایه‌گذاری را گزارش کرده بودند. هیچ یک، تامین بودجه را از آژانس‌هایی با منافع تجاری در نتایج اعلام نکرده بودند.
کیفیت شواهد
گزارش‌دهی ضعیف یا شرکت‌کنندگان اندک در تجزیه‌وتحلیل‌ها، باعث ارزیابی کیفیت شواهد در سطح متوسط برای ظرفیت ورزشی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت شد. شواهد نشان می‌دهد که توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش، ظرفیت ورزشی را بهبود بخشیده و اینکه ورزش، هیچ تاثیری بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در کوتاه-مدت (میانه 12 هفته پیگیری) در دریافت کنندگان پیوند قلب که سلامت آنان پایدار است، ندارد. پژوهش بیشتری برای اثبات اثرات طولانی-مدت توانبخشی مبتنی بر ورزش روی جنبه‌های مهم مانند خطر مرگ‌ومیر و بستری در بیمارستان مورد نیاز است.
شواهد با کیفیت متوسط یافتیم که نشان می‌دهد توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش، ظرفیت ورزشی را بهبود می‌بخشد و اینکه ورزش، هیچ تاثیری بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در کوتاه-مدت (میانه 12 هفته پیگیری) در دریافت کنندگان پیوند قلب ندارد. به نظر می‌رسد توانبخشی قلبی در این جمعیت ایمن باشد، ولی داده‌های پیگیری طولانی-مدت ناقص هستند و نیاز به انجام کارآزمایی‌های بیشتر با کیفیت خوب و قدرت کافی برای اثبات مزایای طولانی-مدت ورزش بر ایمنی و تاثیر بر پیامدهای بالینی مرتبط با بیمار مانند کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و هزینه‌های مراقبت سلامت وجود دارد.
پیوند قلب، درمان استاندارد طلایی برای بیماران منتخب مبتلا به بیماری قلبی در مراحل پایانی در نظر گرفته می‌شود، هنگامی که درمان دارویی قادر به توقف پیشرفت پاتولوژی زمینه‌ای نیست. شواهد نشان می‌دهد که تمرینات ورزشی هوازی می‌تواند در معکوس کردن پیامدهای پاتوفیزیولوژیک مرتبط با دنرواسیون (denervation) قلبی و پیشگیری از عوارض جانبی ناشی از سرکوب سیستم ایمنی در دریافت کنندگان پیوند قلب موثر باشد.
تعیین اثربخشی و ایمنی توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش بر مورتالیتی، بستری در بیمارستان، حوادث جانبی، ظرفیت فعالیت، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، بازگشت به کار و هزینه‌ها برای افراد بعد از پیوند قلب.
تا جون 2016، در پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین، MEDLINE (OVID)؛ Embase (OVID)؛ CINAHL (EBSCO) و Web of Science Core Collection (Thomson Reuters) جستوجو انجام دادیم. هم‌چنین دو پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی را جستوجو کردیم، فهرست منابع مطالعات وارد شده را نیز به صورت دستی جستوجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) با طراحی گروه موازی (parallel group)، متقاطع (cross-over) یا خوشه‌ای (cluster) را وارد کردیم که مداخلات مبتنی بر ورزش را با الف) کنترل عدم ورزش، دو) میزان متفاوتی از تمرینات ورزشی (مانند تمرینات ورزشی با شدت کم در برابر شدت زیاد)، یا سوم) یک مداخله فعال (یعنی مداخله آموزشی و فیزیولوژیک) مقایسه کردند. جمعیت مطالعه متشکل از بزرگسالان با سن 18 سال یا بالاتر بود که پیوند قلب دریافت کرده بودند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم بر مبنای معیارهای ورود از پیش مشخص شده، همه منابع شناسایی شده را برای ورود به مطالعه غربال کردند. اختلاف‌نظرها را از طریق توافق یا درگیر کردن یک فرد سوم حل کردیم. دو نویسنده مرور، داده‌های پیامد را از کارآزمایی‌های وارد شده استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) آنها را ارزیابی کردند. یک نویسنده مرور، ویژگی‌های مطالعه را از مطالعات وارد شده استخراج کرده و نویسنده دوم، آنها را از نظر دقت در برابر گزارش کارآزمایی بررسی کرد.
ما 10 RCT، مجموعا با 300 شرکت‌کننده، را وارد کردیم که میانگین سنی آنها، 54.4 سال بود. زنان کمتر از 25% تمام شرکت‌کنندگان مطالعه را تشکیل می‌دادند. نه کارآزمایی که 284 شرکت‌کننده را برای دریافت توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش (151 شرکت‌کننده) یا عدم ورزش (133 شرکت‌کننده) تصادفی‌سازی کرده بودند، در تجزیهوتحلیل اصلی وارد شدند. یک RCT متقاطع، تمرینات تناوبی شدید را با تمرینات مداوم متوسط در 16 شرکت‌کننده مقایسه کرده بود. ما یافته‌ها را برای همه کارآزمایی‌ها در بلندترین دوره پیگیری خود (میانه 12 هفته) گزارش کردیم.
توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش، ظرفیت ورزشی (VO2peak) را در مقایسه با گروه کنترل عدم ورزش افزایش داده بود (MD: 2.49 میلی‌لیتر/کیلوگرم/دقیقه؛ 95% CI؛ 1.63 تا 3.36؛ N = 284؛ 9 مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهدی از یک کارآزمایی وجود داشت که نشان می‌داد تمرینات ورزشی تناوبی با شدت بالا در بهبود ظرفیت ورزشی نسبت به تمرینات مداوم با شدت متوسط موثرتر بود (MD: 2.30 میلی‌لیتر/کیلوگرم/دقیقه؛ 95% CI؛ 0.59 تا 4.01؛ N = 16؛ 1 مطالعه). چهار مطالعه، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQoL)، اندازه‌گیری شده با استفاده از SF-36، پروفایل کیفیت زندگی در مرحله سوم بیماری مزمن (PLC) و کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQoL)-BREF را گزارش کرده بودند. با توجه به تنوع در پیامدهای HRQoL و شیوه‌های گزارش‌دهی، قادر به انجام متاآنالیز نتایج میان مطالعات نبودیم، اما هیچ شواهدی از تفاوت بین توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش و کنترل در 18 مورد از 21 دامنه HRQoL گزارش شده، یا بین ورزش شدید و متوسط در هیچ یک از 10 دامنه HRQoL گزارش شده وجود نداشت. یک حادثه جانبی در یک مطالعه گزارش شده بود.
توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش، ظرفیت ورزشی را بهبود می‌بخشد، اما ورزش، هیچ تاثیری بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در کوتاه-مدت (میانه 12 هفته پیگیری) در دریافت کنندگان پیوند قلب که سلامت آنها پایدار است، ندارد.
شواهدی از ناهمگونی آماری میان کارآزمایی‌ها از لحاظ ظرفیت ورزشی و شواهدی از سوگیری مطالعه کوچک وجود نداشت. خطر سوگیری (bias) کلی در مطالعات وارد شده، پائین یا نامشخص ارزیابی شد؛ بیش از 50% مطالعات وارد شده با توجه به پنهان‌سازی تخصیص، کورسازی ارزیابان پیامد و اظهار تضاد منافع، دارای خطر سوگیری نامشخص بودند. کیفیت شواهد بر اساس سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) در سطح متوسط ارزیابی شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.