چرا مهم است بدانیم که کسی مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری است؟
هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori; H pylori) نوعی باکتری است که ممکن است در معده برخی افراد وجود داشته باشد. اعتقاد بر این است که H pylori باعث ایجاد برخی از سرطان‌ها، از جمله سرطان معده، سرطان پانکراس و سرطان گلو می‌شود. هم‌چنین H pylori با بیماری‌های دیگری هم‌چون زخم معده، سوزش سردل و احساس نفخ مرتبط است. اگرH pyloriدر فردی یافت شود، می‌توان درمان مناسب آن را آغاز کرد.
هدف از انجام این مرور چیست؟
مقایسه دقت سه نوع تست مختلف برای تشخیص H pylori. این موارد عبارتند از: تست‌های تنفسی اوره، تست‌های خون (یک تست خون خاص به نام سرولوژی) و تست مدفوع (در مدفوع).
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
دو نوع تست تنفسی اوره وجود دارد که در آنها از دو نوع مختلف کربن به نام 13C و 14C استفاده می‌شود، هم‌چنین نسخه‌های متعددی از تست‌های سرولوژی و مدفوع وجود دارد.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
ما 101 مطالعه پیدا کردیم که در مجموع 11,003 نفر را از نظر ابتلا به H pylori تست کرده بودند. از میان این 11,003 شرکت‌کننده، 5839 نفر (53.1%) مبتلا به عفونت H pylori بودند. همه این مطالعات از یکی از سه تستی که در بالا ذکر شد استفاده کرده و نتایج این تست‌ها را با تشخیص از طریق بیوپسی آندوسکوپیک مقایسه کرده بودند. بیوپسی آندوسکوپی روشی است که در آن با استفاده از عبور یک لوله انعطاف‌پذیر نازک از طریق دهان نمونه‌ای از بافت معده گرفته شده و از نظر وجود H pylori زیر میکروسکوپ تست می‌شود. در حال حاضر این روش دقیق‌ترین تست موجود است، اما باعث ناراحتی جسمی بیمار شده و مضراتی را به دنبال دارد. در مقابل، تست‌های جایگزین غیر-تهاجمی مورد بررسی در این مرور قرار دارند که به طور قابل توجهی کمتر ناراحت کننده هستند و کمترین میزان آسیب را وارد می‌کنند یا کاملا بی‌خطر هستند، که اگر مشخص شود دقت تشخیص H pylori همانند بیوپسی آندوسکوپی است، جایگزین‌های مطلوبی برای آن محسوب می‌شوند. اکثر مطالعات شامل شرکت‌کنندگان مبتلا به سوزش سردل یا مشکلات مشابه در معده بودند و افرادی را که قبلا تحت جراحی برداشتن بخشی از معده قرار گرفته و کسانی را که درمان H pylori گرفته بودند، کنار گذاشته شدند.
سی‌وچهار مطالعه (4242 شرکت کننده) از سرولوژی استفاده کردند؛ 29 مطالعه (2988 شرکت‌کننده) از تست آنتی‌ژن مدفوع؛ 34 مطالعه (3139 شرکت‌کننده) از تست تنفسی اوره 13C؛ 21 مطالعه (1810 شرکت‌کننده) از تست تنفسی اوره 14C؛ و دو مطالعه (127 شرکت‌کننده) از تست تنفسی اوره بدون مشخص کردن نوع کربن آن استفاده کرده بودند. محدوده‌ای که پیش از مثبت اعلام کردن عفونت H pylori استفاده شده بود، و نیز نوع رنگ‌آمیزی برای تست نمونه بیوپسی بین مطالعات مختلف بود. هنگامی که تمام داده‌ها را مورد بررسی قرار دادیم، دریافتیم که تست‌های تنفسی اوره دقیق‌تر از تست‌های خون و مدفوع بودند. این نتایج بدان معنی است که به طور میانگین، اگر 1000 نفر تست شوند، 46 نفر بدون عفونت H pylori وجود دارند که به اشتباه مبتلا به عفونت H pylori تشخیص داده می‌شوند. هم‌چنین 30، 42، 86 و 89 فرد مبتلا به عفونت H pylori وجود دارد که با استفاده از تست‌های زیر عفونت H pylori در آنها تشخیص داده نشده است: به ترتیب؛ تست تنفسی اوره 13C، تست تنفسی اوره 14C، سرولوژی و تست آنتی‌ژن مدفوع. هنگام بررسی هفت مطالعه‌ای که تست تنفسی اوره 13C و سرولوژی یا تست تنفسی اوره 13C و تست‌های آنتی‌ژن مدفوع را در همان شرکت‌کنندگان با هم مقایسه کرده بودند، به نتایج نامطمئنی دست پیدا کردیم و نمی‌توانیم بگوییم کدام تست دقیق‌تر است.
نتایج مطالعات تا چه حد قابل اعتماد هستند؟
به جز یک مطالعه، تمام مطالعات کیفیت روش‌شناسی مطلوبی نداشتند، که باعث می‌شود نتایج آنها غیر-قابل اعتماد باشد.
نتایج این مرور برای چه کسانی کاربرد دارد؟
این نتایج برای کودکان و بزرگسالان مشکوک به ابتلا به عفونت حاد H pylori اعمال می‌شود، اما فقط در کسانی که قبلا جراحی معده را انجام نداده‌اند و افرادی که اخیرا آنتی‌بیوتیک یا درمان عفونت H pylori دریافت نکرده‌اند.
کاربردهای این مرور چه هستند؟
تست‌های تنفسی اوره، خون و مدفوع ممکن است برای شناسایی اینکه فردی مبتلا به عفونت H pylori است یا خیر، مناسب باشند. با این حال، سطحی از نتیجه تست تنفسی اوره، تست خون، یا تست مدفوع که باید برای تشخیص عفونت H pylori استفاده شود، هنوز مشخص نیست.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
برای دستیابی به مطالعاتی که در مورد میزان دقت این چند تست گزارشاتی ارائه کرده بودند، تا 4 مارچ 2016 در تمامی منابع علمی جست‌وجو کردیم.
در افراد بدون سابقه گاسترکتومی و کسانی که اخیرا آنتی‌بیوتیک یا مهار کننده پمپ پروتون استفاده نکرده‌اند، تست تنفسی اوره دقت تشخیصی بالایی برای تشخیص عفونت هلیکوباکترپیلوری داشت در حالی که تست‌های سرولوژی و آنتی‌ژن مدفوع دقت تشخیصی کمتری داشتند. این اطلاعات بر اساس مقایسه غیر-مستقیم به دست آمده‌اند (که به دلیل مخدوش‌شدگی داده‌ها احتمال سوگیری در آنها وجود داشت)، زیرا شواهد مربوط به مقایسه‌های مستقیم محدود یا خارج از دسترس بود. آستانه‌های مورد استفاده برای این تست‌ها بسیار متغیر بودند و ما قادر به شناسایی آستانه‌های خاصی که در عملکرد بالینی بتوان از آنها استفاده کرد، نبودیم.
برای به دست آوردن شواهد قابل اطمینان از دقت نسبی بین تست‌ها، به مطالعات مقایسه‌ای بیشتر با کیفیت روش‌شناسی بالا نیاز داریم. چنین مطالعاتی باید به صورت آینده‌نگر در طیف گسترده‌ای از شرکت‌کنندگان انجام شود و به روشنی گزارش شود تا خطر پائین سوگیری را در پی داشته باشد. مهم‌تر از همه، مطالعات باید آستانه‌های استفاده شده را به طور واضح گزارش دهند و از استثناءهای نامناسب جلوگیری کنند.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori; H pylori) در شماری از بیماری‌های بدخیم و غیر-بدخیم شامل زخم‌های پپتیک، سوء‌هاضمه (دیس‌پپسی (dyspepsia)) غیر-وابسته به زخم، خونریزی مکرر زخم پپتیک، کم‌خونی فقر آهن بدون دلیل، پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک (idiopathic thrombocytopaenia purpura) و آدنوم‌های کولورکتال (colorectal adenomas) دخیل است. برای تایید تشخیص H pylori بیوپسی اندوسکوپیک صورت می‌گیرد، سپس آزمایش هیستوپاتولوژیک با استفاده از رنگ آمیزی هماتوکسیلن-ائوزین (haemotoxylin and eosin; H & E) یا رنگ‌آمیزی‌های اختصاصی مانند رنگ‌آمیزی گیمسا و رنگ‌آمیزی Warthin-Starry روی آن انجام می‌شود. رنگ‌آمیزی‌های اختصاصی دقیق‌تر از رنگ‌آمیزی H & E هستند. در مورد دقت تشخیص تست‌های غیر-تهاجمی برای تشخیص H pylori عدم-قطعیت بسیار زیادی وجود دارد.
مقایسه دقت تشخیصی تست تنفسی اوره، سرولوژی و تست آنتی‌ژن مدفوع، هر کدام به تنهایی یا همراه با یکدیگر، برای تشخیص عفونت H pylori در افراد علامت‌دار و بدون نشانه، به طوری که بر اساس آن درمان ریشه‌کنی H پیلوری بتواند آغاز شود.
ما MEDLINE؛ Embase؛ Science Citation Index و بانک اطلاعاتی موسسه ملی ارزیابی تکنولوژی پژوهشی سلامت را در 4 مارچ 2016 جست‌وجو کردیم. در مطالعات وارد شده، برای شناسایی مطالعات بیشتر، فهرست منابع را نیز غربال کردیم. هم‌چنین استنادات مطالعات مرتبط را اخیرا در تاریخ 4 دسامبر 2016 انجام دادیم. هیچ گونه محدودیتی از لحاظ زبان یا وضعیت نشر، یا این که داده‌ها به صورت آینده‌نگر یا گذشته‌نگر جمع‌آوری شده‌اند یا خیر، در مطالعات اعمال نکردیم.
مطالعات مربوط به دقت تشخیص که حداقل یکی از تست‌های شاخص (تست تنفسی اوره با استفاده از ایزوتوپ‌هایی هم‌چون 13C یا 14C، تست سرولوژی و تست آنتی‌ژن مدفوع) در مقایسه با روش استاندارد (آزمایش هیستوپاتولوژیک با استفاده از رنگ‌آمیزی H & E، رنگ‌آمیزی‌های اختصاصی یا رنگ‌آمیزی هیستوشیمی) در افرادی که مشکوک به ابتلا به عفونت H pylori هستند مورد بررسی قرار داده باشند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به غربالگری منابع برای شناسایی مطالعات مرتبط پرداخته و به صورت جداگانه داده‌ها را استخراج کردند. کیفیت روش‌شناسی مطالعات را با استفاده از ابزار QUADAS-2 ارزیابی کردیم. به منظور تخمین و مقایسه منحنی‌های SROC، با استفاده از روش خلاصه سلسله مراتبی مشخصه عملکرد گیرنده (hierarchical summary receiver operating characteristic; HSROC) متاآنالیز را انجام دادیم. در صورت لزوم، برای تخمین خلاصه حساسیت‌ها و ویژگی‌ها از مدل‌های رگرسیون لجستیک دو-متغیره یا یک‌متغیره استفاده کردیم.
101 مطالعه را شامل 11,003 شرکت‌کننده وارد کردیم که از میان آنها 5839 نفر (53.1%) مبتلا به عفونت H pylori بودند. شیوع عفونت H pylori در مطالعات بین 15.2% تا 94.7% و میانه شیوع آن 53.7% بود (دامنه بین-چارکی 42.0% تا 66.5%). اکثر مطالعات (57%) شامل شرکت‌کنندگان مبتلا به دیس‌پپسی بود و در 53 مطالعه شرکت‌کنندگانی که اخیرا مهار کننده‌های پمپ پروتونی (proton pump inhibitors) یا آنتی‌بیوتیک مصرف کرده بودند؛ از مطالعه حذف شدند. در هر مطالعه، حداقل یک مورد خطر سوگیری (bias) نامشخص یا نگرانی در مورد قابلیت کاربرد وجود داشت.
از 101 مطالعه، 15 مورد دقت دو تست شاخص و دو مطالعه صحت سه تست شاخص را با هم مقایسه کرده بودند. سی‌وچهار مطالعه (4242 شرکت‌کننده) به ارزیابی سرولوژی پرداخته بودند؛ 29 مطالعه (2988 شرکت‌کننده) تست آنتی‌ژن مدفوع را بررسی کرده بودند؛ 34 مطالعه (3139 شرکت کننده) تست تنفسی اوره 13C؛ 21 مطالعه (1810 شرکت‌کننده) تست تنفسی اوره 14C؛ و دو مطالعه (127 شرکت‌کننده) تست تنفسی اوره را بدون آنکه ایزوتوپ استفاده شده را گزارش کنند، ارزیابی کرده بودند. آستانه‌های مورد استفاده برای تعریف مثبت بودن تست و تکنیک‌های رنگ‌آمیزی استفاده شده برای آزمایش هیستوپاتولوژیک (استاندارد مرجع) بین مطالعات متفاوت بود. با توجه به پراکنده بودن داده‌ها برای هر آستانه گزارش شده، امکان تعیین بهترین آستانه برای هر تست وجود نداشت.
با استفاده از داده‌های حاصل از 99 مطالعه در یک مقایسه غیر-مستقیم، شواهد آماری در رابطه با تفاوت دقت تشخیصی بین تست تنفسی اوره 13C، تست تنفسی اوره 14C، سرولوژی و تست آنتی‌ژن مدفوع وجود داشت (P = 0.024). نسبت شانس تشخیصی برای تست تنفسی اوره 13C، تست تنفسی اوره 14C، سرولوژی و تست آنتی‌ژن مدفوع به ترتیب 153؛ (95% فاصله اطمینان (CI): 73.7 تا 316)، 105؛ (95% CI؛ 74.0 تا 150)، 47.4؛ (95% CI؛ 25.5 تا 88.1) و 45.1؛ (95% CI؛ 24.2 تا 84.1) بود. تخمین حساسیت (%95 CI) با یک ویژگی ثابت 0.90 (میانه از چهار تست در طول مطالعات) به شرح زیر بود: 0.94 برای تست تنفسی اوره 13C؛ (95% CI؛ 0.89 تا 0.97)، 0.92 برای تست تنفسی اوره 14C؛ (95% CI؛ 0.89 تا 0.94)، 0.84 برای سرولوژی؛ (95% CI؛ 0.74 تا 0.91)، و 0.83 برای تست آنتی‌ژن مدفوع؛ (95% CI؛ 0.73 تا 0.90). این بدان معناست که به طور میانگین، با توجه به ویژگی 0.90 و شیوع 53.7% (میانه ویژگی و شیوع در مطالعات)، از هر 1000 نفری که برای عفونت H pylori تست شدند، 46 مورد مثبت کاذب وجود خواهد داشت (افراد بدون عفونت H pylori که مبتلا به عفونت H pylori تشخیص داده شوند). در این کوهورت فرضی، برای تست تنفسی اوره 13C، تست تنفسی اوره 14C، سرولوژی و تست آنتی‌ژن مدفوع، میزان منفی کاذب (افراد مبتلا به عفونت H pylori که ابتلا به H pylori در آنها تشخیص داده نخواهند شد) به ترتیب 30؛ (95% CI؛ 15 تا 58)، 42؛ (95% CI؛ 30 تا 58)، 86؛ (95% CI؛ 50 تا 140) و 89؛ (95% CI؛ 52 تا 146) است.
مقایسه‌های مستقیم بر اساس چند مطالعه سربه‌سر صورت گرفته بود. مقادیر نسبت شانس تشخیصی (diagnostic odds ratios; DOR) برای مقایسه تست تنفسی اوره 13C در برابر سرولوژی 0.68؛ (95% CI؛ 0.12 تا 3.70؛ P = 0.56) (هفت مطالعه)، برای تست تنفسی اوره 13C در برابر تست آنتی‌ژن مدفوع 0.88؛ (95% CI؛ 0.14 تا 5.56؛ P = 0.84) (هفت مطالعه) بود. 95% CIها برای این تخمین‌ها با مقادیر DORهای مقایسه‌های غیر-مستقیم همپوشانی داشت. برای انجام متاآنالیز برای سایر مقایسه‌های مستقیم، داده‌ها محدود یا غیر-قابل دسترس بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.