سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به تاثیر پیام نوشتاری را بر پایبندی دارویی در افراد مبتلا به بیماری قلبی بررسی کردیم. هفت مطالعه را شامل 1310 شرکتکننده یافتیم.
پیشینه
در سراسر جهان، حداقل 100 میلیون نفر از بیماریهای قلبی رنج میبرند. در حالی که درمانهای متعدد و مقرون به صرفهای وجود دارد، اکثر این افراد داروهایی که آنها را از مشکلات قلبی بیشتر حفظ میکنند، مصرف نمیکنند. یک روش احتمالی برای کمک به افراد مبتلا به بیماری قلبی برای مصرف داروهای خود، استفاده از یادآورهای مبتنی بر متن است.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا نوامبر 2016 بهروز است. هفت مطالعه را یافتیم که استفاده از پیامهای متنی را با عدم استفاده از پیامهای متنی، با پیگیری یک تا 12 ماه مقایسه کردند.
نتایج کلیدی
در حالی که نتایج این مطالعات در مورد اینکه پیامهای متنی میتوانند به افراد در مصرف داروهای آنها کمک کنند یا خیر، امیدوار کننده به نظر میرسد، این مطالعات کوچک بوده و از روشها و تعاریف بسیار متفاوتی استفاده کردند. به همین دلیل، توانستیم یافتههای این مطالعات را گردآوری کنیم. بیشتر مطالعات در کشورهای با سطح درآمد بالا و عمدتا بین مردان انجام شد. هیچ مطالعهای هیچ عارضه جانبی بد ناشی از استفاده از پیامهای متنی را گزارش نکرد. تضادهای آشکاری در منافع از نویسندگان وجود نداشت، اگرچه فقط دو مطالعه منبع مالی خود را اعلام کردند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد به دست آمده از این مطالعات بسیار پائین بود. مطالعات با کیفیت بالای بیشتری در مورد استفاده از پیامهای متنی برای تشویق افراد مبتلا به بیماریهای قلبی برای مصرف مرتب داروهای خود، به ویژه در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط مورد نیاز هستند.
در حالی که نتایج این مرور سیستماتیک امیدوار کننده است، شواهد کافی برای نتیجهگیری در مورد اثربخشی مداخلات مبتنی بر متن برای پایبندی به مصرف داروها برای پیشگیری ثانویه از CVD وجود ندارد. به خصوص در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط، کارآزماییهای تصادفیسازی شده با کیفیت بالا، و توان آزمون کافی مورد نیاز هستند.
حداقل 100 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به بیماری قلبیعروقی (cardiovascular disease; CVD) شایع هستند. این جمعیت پنج برابر بیشتر از افراد بدون CVD، احتمال دارد که از عود عارضه قلبیعروقی رنج ببرند. پیشگیری ثانویه از CVD به صورت اقدامی جهت کاهش احتمال عود چنین عوارضی تعریف شده است. نشان داده شده که مداخلات دارویی در کاهش این خطر مقرون به صرفه بوده و در دستورالعملهای بینالمللی توصیه میشوند. با این حال، پایبندی به درمانهای توصیه شده هنوز به حد مطلوب نرسیده است. به منظور تاثیر بر عدم پایبندی، نیاز به توسعه مداخلات تغییرپذیر و مقرون به صرفه تغییر رفتار افراد وجود دارد.
ارزیابی تاثیرات پیامهای متنی تلفن همراه برای بیماران دارای عوارض انسداد شریان پایدار بر پایبندی به درمان، عوارض قلبیعروقی کشنده و غیر-کشنده و عوارض جانبی.
CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ نمایهنامه استنادی مقالات کنفرانسها - Science on Web of Science را در 7 نوامبر 2016 و دو پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی را در 12 نوامبر 2016 جستوجو کردیم. با نویسندگان مطالعات وارد شده برای اطلاعات ازدسترفته تماس گرفتیم و فهرست منابع مقالات مرتبط را جستوجو کردیم. محدودیتهای زبانی یا تاریخی را اعمال نکردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی شده را با حداقل 50% از شرکتکنندگان مبتلا به عوارض انسداد شریان وارد کردیم. کارآزماییهایی را وارد کردیم که به بررسی مداخلات استفاده کننده از سرویس پیام کوتاه (SMS) یا سرویس پیامرسانی چند-رسانهای (MMS) با هدف بهبود پایبندی به دارو در پیشگیری ثانویه از عوارض قلبیعروقی پرداختند. مقایسه کنندههای مناسب شامل عدم مداخله یا سایر شیوههای ارتباطی بود.
از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. علاوه بر این، ما تلاش کردیم تا با تمام نویسندگان در مورد اینکه SMSها چگونه توسعه یافتند، تماس بگیریم.
هفت کارآزمایی (گزارش شده در 13 گزارش) را با 1310 شرکتکننده تصادفیسازی شده وارد کردیم. پیگیری از یک تا 12 ماه متغیر بود. با توجه به ناهمگونی در روشها، معیارهای جمعیت و پیامد، قادر به انجام متاآنالیز در این مطالعات نبودیم. تمام این هفت مطالعه پایبندی را گزارش کردند اما از روشها و مقیاسهای مختلف استفاده کردند. شش مورد از این هفت کارآزمایی تاثیر سودمند پیامهای متنی تلفن همراه را برای پایبندی به مصرف دارو نشان دادند. Dale 2015a، نمره پایبندی دارویی بزرگ معناداری را در گروه مداخله در شش ماه گزارش کرد (تفاوت میانگین (MD): 0.58؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.19 تا 0.97؛ 123 شرکتکننده تصادفیسازی شده). Khonsari 2015 پایبندی کمتری را در گروه کنترل در هشت هفته گزارش کرد (خطر نسبی (RR): 4.09؛ 95% CI؛ 1.82 تا 9.18؛ 62 شرکتکننده تصادفیسازی شده). Pandey 2014 (34 شرکتکننده تصادفیسازی شده) از طریق ثبتهای (لوگ) خود-گزارشدهی، پایبندی را به مصرف درمان ارزیابی کرد که 90% در گروه مداخله، در مقایسه با 70% در گروه کنترل در 12 ماه، پایبندی دارویی داشتند. Park 2014a (90 شرکتکننده تصادفیسازی شده) افزایش بیشتری را در نمره پایبندی دارویی در گروه کنترل گزارش کرد اما پایبندی را با استفاده از پایش عوارض برای تعدادی از داروها با سطوح پایبندی از 84.1% تا 86.2% در گروه مداخله و 79.7% تا 85.7% در گروه کنترل در 30 روز اندازهگیری کرد. Quilici 2013، کاهش شانس عدم پایبندی را در گروه مداخله در 30 روز گزارش کرد (نسبت شانس (OR): 0.43؛ 95% CI؛ 0.22 تا 0.86؛ 521 شرکتکننده تصادفیسازی شده). Fang 2016، گزارش داد که شرکتکنندگان دریافت کننده پیام کوتاه به تنهایی شانس عدم پایبندی را در مقایسه با یادآورهای تلفنی کاهش دادند (RR: 0.40؛ 95% CI؛ 0.18 تا 0.63؛ 280 بیمار تصادفیسازی شده). Kamal 2015 سطوح بالای پایبندی را در بازوی مداخله گزارش کردند (MD تعدیل شده: 0.54؛ 95% CI؛ 0.22 تا 0.85؛ 200 بیمار تصادفیسازی شده).
Khonsari 2015 تنها مطالعهای بود که عوارض قلبیعروقی کشنده را گزارش کرد و فقط دو عارضه را، هر دو در بازوی کنترل، گزارش کرد. هیچ مطالعهای سایر پیامدهای اولیه را گزارش نکرد. هیچ مطالعهای آسیب مجدد انگشت شست خود یا تصادفات جادهای ترافیکی یا سایر حوادث جانبی مرتبط با مداخله را گزارش نکرد.
چهار نویسنده به پرسشنامه ما در مورد توسعه SMS پاسخ دادند. هیچ مطالعهای بررسی علل عدم پایبندی یا ارائه SMS متناسب با شخصیتهای فردی بیمار را گزارش نکرد.
مطالعات وارد شده کوچک و ناهمگون بوده و شرکتکنندگانی را وارد کردند که مستقیما پس از عوارض حاد به کار گرفته شدند. تمام مطالعات از نظر داشتن خطر بالای سوگیری در حداقل یک دامنه مورد ارزیابی قرار گرفتند. اکثر مطالعات در کشورهای با سطح درآمد بالا انجام شدند، و دو مطالعه در کشور با سطح درآمد متوسط به بالا (چین، مالزی) و یک مطالعه در کشور با سطح درآمد پائین (پاکستان) انجام گرفت. کیفیت شواهد بسیار پائین بود. تضادهای آشکاری در منافع از نویسندگان وجود نداشت، اگرچه فقط دو مطالعه منبع مالی خود را اعلام کردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.