کولیت اولسراتیو چیست؟
کولیت اولسراتیو عبارت است از بیماری التهابی مزمن روده که موجب التهاب و زخم در روده بزرگ (کولون) میشود. بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو اغلب دچار اسهال، مدفوع خونی، کاهش وزن و دردهای شکمی هستند. زمانی که این نشانهها وجود دارند، بیماری در فاز «فعال (active)» قرار داشته، و هنگامی که این نشانهها وجود ندارند بیماری در فاز «خاموشی (in remission)» است.
شاخص نمرهدهی بافتشناسی چیست؟
هنگام انجام کولونوسکوپی، یک نمونه بافتی (بیوپسی) از کولون بیماران گرفته میشود. کولونوسکوپی یک پروسیجر غیر جراحی است که برای دیدن روده بزرگ به کار میرود. وقتی نمونه بافتی گرفته شد، آن را روی یک اسلاید شیشهای قرار میدهند (mounted) و با میکروسکوپ به آن نگاه میکنند. شاخص نمرهدهی بافتشناسی، سیستمی است که برای ارزیابی شدت بیماری با استفاده از نمونه بافتی به کار میرود.
پژوهشگران چه موضوعی را بررسی کردند؟
مهم این است که شاخص نمرهدهی بافتشناسی معتبر باشد (یعنی این شاخصها آنچه را که باید بسنجند، بهطور صحیح ارزیابی کنند). محققان شاخصهای امتیازدهی بافتشناسی را شناسایی کردند که تایید شدهاند.
پژوهشگران به چه نتایجی دست یافتند؟
محققین دریافتند که از 30 شاخص نمرهدهی هیستولوژی موجود، 11 شاخص معتبر هستند. Nancy Index و Robarts Histopathology Index تحت بیشترین اعتبارسنجی در مقایسه با نه شاخص دیگر قرار گرفتند. با این حال، هیچ یک از شاخصهای نمرهدهی بافتشناسی موجود، کاملا معتبر و تایید شده (validated) نبودند. برای تعیین شاخص ایدهآل به منظور سنجش بهبودی کولیت اولسراتیو از نظر بافتشناسی، انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. شاخص ایدهآل باید کاملا معتبر باشد.
شاخصهای بافتشناسی نانسی (Nancy Index) و روبارتز (Robarts Histopathology Index) تحت بیشترین اعتبارسنجی قرار گرفتند، یعنی چهار ویژگی عملیاتی شامل درجه اطمینان، اعتبار محتوا، اعتبار ساختار (hypothesis testing) و اعتبار معیار در این شاخصها آزمایش شدند. با این حال، هیچ یک از شاخصهای نمرهدهی بافتشناسی موجود، کاملا معتبر و تایید شده (validated) نبودند. برای تعیین هدف نهایی (endpoint) مطلوب در بهبود بیماری کولیت اولسراتیو از نظر بافتشناسی، انجام تحقیقات بیشتری نیاز است. شاخص مطلوب باید کاملا معتبر باشد.
فعالیت بیماری را در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis; UC) میتوان با معیارهای بالینی، اندوسکوپی یا بافتشناسی (histologic) تعیین کرد. فعالیت دائمی بیماری با پیامدهای ضعیفی همراه است. فعالیت بافتشناسی بیماری با عود، کولکتومی (colectomy) و سرطان کولورکتال همراه است. توانایی ارزیابی عینی فعالیت میکروسکوپی بیماری با استفاده از بافتشناسی، هم برای طبابت بالینی مهم است و هم برای کارآزماییهای بالینی. با این حال ویژگیهای کارکردی شاخصهای بافتشناسی موجود همچنان نامشخص است.
برای شناسایی و ارزیابی ویژگیهای توسعه و عملکرد شاخصهای فعالیت بیماری از نظر بافتشناسی و مورد استفاده برای ارزیابی فعالیت بیماری در کولیت اولسراتیو، یک مرور سیستماتیک انجام شد.
ما MEDLINE؛ EMBASE؛ PubMed؛ CENTRAL و پایگاه ثبت کارآزماییهای تخصصی گروه مرور IBD در کاکرین را از ابتدا تا 2 دسامبر 2016 برای یافتن مطالعات کاربردی جستوجو کردیم. هیچ نوع محدودیتی از نظر زبان نگارش یا نوع مقاله وجود نداشت.
هر نوع طراحی مطالعه (یعنی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده، مطالعات کوهورت، سری موارد (case series)) که شاخصهای بافتشناسی را در بیماران مبتلا به UC ارزیابی کردند، برای ورود در نظر گرفته شدند. بیماران واجد شرایط، بزرگسالان (> 18 سال) مبتلا به کولیت اولسراتیو بودند که بیماری در آنها با استفاده معیارهای بالینی، رادیوگرافی، اندوسکوپی و بافتشناسی تشخیص داده شد.
دو نویسنده (MHM و CEP) بهطور مستقل از هم عناوین و چکیدههای مطالعات شناسایی شده را از جستوجو در متون علمی بررسی کردند. از یک فرم استاندار شده برای ارزیابی واجد شرایط بودن ورود کارآزماییها به این مرور و برای استخراج دادهها استفاده شد.
دو نویسنده (MHM و CEP) مستقل از هم دادهها را استخراج و ثبت کردند، که شامل موارد زیر بودند: تعداد بیماران وارد شده در هر کارآزمایی، تعداد بیماران در هر بازوی درمانی، ویژگیهای بیماران شامل توزیع سنی و جنسی، و نام شاخص بافتشناسی. پیامدها (یعنی، درجه توافق میان ارزیابان (inter-rater reliability)، درجه توافقی که یک ارزیاب با انجام آزمونهای مکرر برای یک تست تشخیصی کسب میکند (intra -rater reliability)، سازگاری درونی (internal consistency)، اعتبار محتوا (content validity)، اعتبار معیار (criterion validity)، اعتبار ساختار (construct validity)، پاسخگویی (responsiveness) و امکانپذیری (feasibility)) برای هر کارآزمایی ثبت شد.
در مجموع، در 126 گزارش، 30 شاخص نمرهدهی از طریق فرآیندهای غربالگری مشخص شدند. برای یازده مورد از این 30 شاخص، اعتبارسنجی شاخص (index validation) انجام شد. درجه توافق میان ارزیابان (inter-rater reliability) برای هشت شاخص نمرهدهی بررسی شد. درجه توافقی که یک ارزیاب با انجام آزمونهای مکرر برای یک تست تشخیصی به دست میآورد (intra -rater reliability) برای هر 11 شاخص نمرهدهی ارزیابی شد. برای سه مورد از این شاخصها اعتبارسنجی محتوا (content validation) انجام شد. برای دو مورد از شاخصهای نمرهدهی اعتبار معیار (criterion validity) بررسی شد. اعتبار محتوا برای شش مورد از این شاخصهای نمرهدهی بررسی شد. برای دو مورد از شاخصهای نمرهدهی آزمون پاسخگویی انجام شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.