سوال مطالعه مروری
ما به بررسی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده‌ای (شرکت‌کنندگان برای قرار گرفتن در هر دو گروه درمان شانس یکسان دارند) پرداختیم که به مقایسه تاثیرات مصرف زیاد و کم چربی‌های امگا-6 بر مرگ‌ومیرها و بیماری‌های قلبی و گردش خون (بیماری‌های قلبی‌عروقی (cardiovascular diseases; CVD)، شامل حملات قلبی و سکته مغزی) پرداختند.
پیشینه
چربی‌های امگا-6 ضروری هستند، که لازم است مقادیری از آن را از مواد غذایی به دست آوریم. آنها برای تنظیم تولید انرژی (بخشی از متابولیسم)، سلامت استخوان، پوست و مو مهم هستند. بسیاری از غذاها حاوی چربی‌های امگا-6 هستند، به ویژه روغن‌های گیاهی و آجیل. چربی‌های امگا-6 عبارتند از اسید لینولئیک (linoleic acid; LA)، اسید گاما-لینولنیک (gamma-linolenic acid; GLA)، دی‌هومو-گاما-لینولنیک اسید (dihomo-gamma-linolenic acid; DGLA) و آراشیدونیک اسید (arachidonic acid; AA).
بعضی شواهد نشان می‌دهد که افزایش مصرف چربی‌های امگا-6، همراه با مصرف کمتر چربی‌های اشباع شده (از منابع حیوانی مانند گوشت و پنیر) می‌تواند بیماری عروق کرونر قلب را کاهش دهد. در مقابل، این نگرانی وجود دارد که سطوح بالای چربی‌های امگا-6 با افزایش التهاب، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را بیش‌تر کنند. به‌طور کلی، شواهد قطعی در مورد مزایا و آسیب‌های مصرف چربی امگا-6 بر بیماری‌های قلبی و گردش خون یا سایر پیامدهای مرتبط با سلامت وجود ندارد.
ویژگی‌های مطالعه
شواهدی که در این مرور وجود دارد تا می 2017 به‌روز است. ما به 19 مطالعه با مجموع 6461 بزرگسال دست یافتیم. این مطالعات تاثیرات میزان بالاتر مصرف چربی امگا-6 را در مقایسه با مقادیر پائین‌تر آن، بر بیماری‌های قلبی و گردش خون و همچنین مرگ‌ومیرها ارزیابی کردند. ما متوجه شدیم که سه کارآزمایی بسیار قابل اعتماد هستند (با طراحی‌های خوب که به ایجاد شواهد معتبر منجر شدند). مطالعات در آمریکای شمالی، آسیا، اروپا و استرالیا انجام شده و هشت مطالعه فقط توسط آژانس‌های ملی یا خیریه تامین مالی شدند. شرکت‌کنندگان میزان مصرف چربی‌های امگا-6 خود را افزایش داده یا همان چربی‌های معمول خود را برای حداقل یک سال و حداکثر هشت سال ادامه دادند.
نتایج کلیدی
ما دریافتیم که افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مرگ‌ومیرها یا حوادث قلبی‌عروقی ایجاد کند، اما می‌توانند خطر ابتلا را به حملات قلبی کاهش دهند (شواهد با کیفیت پائین). نقاط ضعف شواهد عبارت بودند از: مشکلاتی در طراحی مطالعه، تعداد کم رویدادها (events)، تعداد اندک شرکت‌کنندگان از کشورهای در حال توسعه، و تعداد کم زنان.
شواهد نشان می‌دهد افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 باعث کاهش کلسترول خون شده (شواهد با کیفیت بالا) و احتمالا تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر وزن متناسب بدن و تعدیل شده با قد دارد (همه شواهد با کیفیت متوسط) و ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در میزان تری‌گلیسیریدها، لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL، کلسترول خوب) یا لیپوپروتئین با چگالی پائین (LDL، کلسترول بد) ایجاد کند (شواهد با کیفیت پائین).
این گسترده‌ترین ارزیابی سیستماتیک از تاثیرات چربی‌های امگا-6 بر سلامت قلبی‌عروقی، مورتالیتی، چربی‌ها و چاقی تا به امروز است، که با استفاده از داده‌هایی صورت گرفته که پیش از این منتشر نشده‌اند. ما هیچ شواهدی را نیافتیم مبنی بر اینکه افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 بتواند پیامدهای قلبی‌عروقی را، به غیر از MI، کاهش دهد، در حالی که برای پیشگیری از ابتلای 1 نفر به MI لازم است 53 نفر افزایش مصرف چربی امگا-6 داشته باشند. با وجودی که مزایای چربی‌های امگا-6 هنوز تایید نشده، افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 ممکن است در افرادی که در معرض خطر ابتلا به MI هستند مفید باشد. افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 باعث کاهش کلسترول تام سرم می‌شود اما تاثیری بر سایر فاکتورهای چربی خون یا چاقی ندارد.
چربی‌های امگا-6 چربی‌های چند-زنجیره‌ای اشباع نشده حیاتی برای بسیاری از عملکردهای فیزیولوژیک هستند، اما تاثیر آنها بر خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی (cardiovascular disease; CVD) مورد بحث است.
ارزیابی تاثیرات افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 (اسید لینولئیک (linoleic acid; LA)، گاما-لینولنیک اسید (gamma‐linolenic acid; GLA)، دی‌هومو-گاما-لینولنیک اسید (dihomo‐gamma‐linolenic acid; DGLA) و آراشیدونیک اسید (arachidonic acid; AA)) بر میزان مورتالیتی ناشی از CVD و مورتالیتی به هر علتی.
تا ماه می 2017، در CENTRAL؛ MEDLINE و Embase و تا سپتامبر 2016 در clinicaltrials.gov و پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت، بدون اعمال محدودیت زبانی، به جست‌وجو پرداختیم. کارآزمایی‌هایی را بررسی کردیم که در مرورهای سیستماتیک مرتبط وارد شدند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که به مقایسه مصرف زیاد و کم چربی امگا-6 در بزرگسالان با یا بدون CVD پرداخته و تاثیرات آن را برای حداقل 12 ماه بررسی کردند. جست‌وجوی ما شامل متون کامل، چکیده‌ها، کارآزمایی‌های ثبت شده و مطالعات منتشر نشده بود. پیامدها عبارت بودند از: مورتالیتی به هر علتی، مورتالیتی ناشی از CVD، رویدادهای CVD، عوامل خطر (چربی خون، چاقی، فشار خون) و حوادث جانبی بالقوه. کارآزمایی‌هایی را که در آنها نتوانستیم تاثیرات چربی امگا-6 را از سایر رژیم‌های غذایی، شیوه زندگی یا مداخلات دارویی جدا کنیم، از مرور خارج کردیم.
دو نویسنده به‌طور جداگانه به بررسی عناوین/چکیده‌ها پرداختند و کارآزمایی‌ها را از نظر واجد شرایط بودن بررسی کردند، داده‌ها را استخراج و خطر وجود سوگیری (bias) را در کارآزمایی‌های وارد شده ارزیابی کردند. با نویسندگان مطالعات وارد شده مکاتبه کردیم. برای تجزیه‌وتحلیل‌های مربوط به متاآنالیز از تحلیل اثرات تصادفی استفاده کردیم، در حالی که در تجزیه‌وتحلیل مربوط به حساسیت از تجزیه‌وتحلیل‌های اثر ثابت استفاده کرده و تجزیه‌وتحلیل‌ها را به کارآزمایی‌هایی که خطر کلی سوگیری در آنها پائین بود، محدود کردیم. برای جداول «خلاصه یافته‌ها» کیفیت شواهد را با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم.
ما 19 RCT را با مجموع 6461 شرکت‌کننده وارد کردیم که به مدت یک تا هشت سال پیگیری شدند. در هفت کارآزمایی، تاثیرات GLA مکمل و در 12 کارآزمایی تاثیرات LA بررسی شدند، هیچ‌یک از کارآزمایی‌ها تاثیرات DGLA یا AA را بررسی نکردند؛ چربی‌های امگا-6 عموما جایگزین چربی‌های اشباع شده یا چربی‌های تک-زنجیره‌ای غیر-اشباع شده بودند. خطر کلی سوگیری را در سه RCT پائین ارزیابی کردیم.
پیامدهای اولیه: به شواهدی با کیفیت پائین دست پیدا کردیم که افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مورتالیتی به هر علتی (خطر نسبی (RR): 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 1.12؛ 740 مورد مرگ‌ومیر؛ 4506 فرد تصادفی‌سازی شده؛ 10 کارآزمایی) یا رویدادهای CVD (RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.81 تا 1.15؛ 1404 مورد از 4962 فرد تصادفی‌سازی شده دچار این رویدادها شدند؛ 7 کارآزمایی) ایجاد کند. ما مطمئن نیستیم که تاثیرات مصرف چربی‌های امگا-6 بر میزان مورتالیتی ناشی از CVD (RR: 1.09؛ 95% CI؛ 0.76 تا 1.55؛ 472 مورد مرگ‌ومیر؛ 4019 فرد تصادفی‌سازی شده؛ 7 کارآزمایی)، بیماری‌های شریان کرونر (RR: 0.88؛ 95% CI؛ 0.66 تا 1.17؛ 1059 نفر از 3997 فرد تصادفی‌سازی شده دچار عارضه شدند؛ 7 کارآزمایی)، حوادث جانبی مهم قلبی و مغزی‌عروقی (RR 0.84؛ 95% CI؛ 0.59 تا 1.20، 817 رویداد، 2879 شرکت‌کننده، 2 کارآزمایی) یا سکته مغزی (RR: 1.36؛ 95% CI؛ 0.45 تا 4.11؛ 54 رویداد؛ 3730 شرکت‌کننده؛ 4 کارآزمایی) افزایش می‌یابد، چرا که کیفیت این شواهد را بسیار پائین برآورد کردیم. ما هیچ شواهدی را مبنی بر تاثیرات دوز-پاسخ یا مدت زمان اعمال مداخله برای هیچ‌یک از پیامدهای اولیه پیدا نکردیم، اما پیشنهادهایی برای محافظت بیش‌تر در شرکت‌کنندگانی وجود داشت که مصرف پایه امگا-6 آنها کم بود.
پیامدهای کلیدی بیش‌تر: ما متوجه شدیم افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 می‌تواند خطر ابتلا به انفارکتوس میوکارد (myocardial infarction; MI) را کاهش دهد (RR: 0.88؛ 95% CI؛ 0.76 تا 1.02؛ 609 رویداد؛ 4606 شرکت‌کننده؛ 7 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت پائین). شواهدی با کیفیت بالا نشان می‌دهد افزایش مصرف چربی‌های امگا-6 در طولانی‌مدت میزان کلسترول تام سرم را اندکی کاهش می‌دهد (تفاوت میانگین (MD): 0.33- میلی‌مول/لیتر؛ 95% CI؛ 0.50- تا 16.0-؛ I2 = 81%؛ ناهمگونی تا حدی تحت تاثیر دوز است، 4280 شرکت‌کننده؛ 10 کارآزمایی). افزایش امگا-6 احتمالا تاثیری اندک یا عدم تاثیر در چاقی (MD شاخص توده بدن (body mass index; BMI): 0.20- کیلوگرم/متر2؛ 95% CI؛ 0.56- تا 0.16؛ 371 شرکت‌کننده؛ 1 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت متوسط). ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در میزان تری‌گلیسیرید سرم (MD؛ 0.01- میلی‌مول/لیتر؛ 95% CI؛ 0.23- تا 0.21؛ 834 شرکت‌کننده؛ 5 کارآزمایی)، میزان HDL (MD؛ 0.01- میلی‌مول/لیتر؛ 95% CI؛ 0.03- تا 0.02؛ 1995 شرکت‌کننده؛ 4 کارآزمایی) یا میزان لیپوپروتئین با چگالی پائین (MD؛ 0.04- میلی‌مول/لیتر؛ 95% CI؛ 0.21- تا 0.14؛ 244 شرکت‌کننده؛ 2 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت پائین) ایجاد کند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.