هدف از این مرور چیست؟
هدف از این مرور کاکرین، مقایسه مزایا و مضرات طب سوزنی در مقابل درمان‌های مرسوم مورد استفاده در درمان گل‌مژه (hordeolum) حاد بود.
پیام‌های کلیدی
طب سوزنی، به‌تنهایی یا در کنار درمان‌های مرسوم، ممکن است احتمال بهتر شدن گل‌مژه را افزایش دهد (شواهد با قطعیت پائین). در مورد عوارض جانبی آن اطلاعاتی در دست نیست. برای اظهارنظر در مورد اینکه طب سوزنی واقعا یک درمان مفید است یا خیر، انجام مطالعاتی با دوره پیگیری بلندمدت‌تر و جمعیت مورد مطالعه متنوع‌تر مورد نیاز است.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
گل‌مژه یک اصطلاح پزشکی است برای stye. این وضعیت به یک توده کوچک دردناک، یا آبسه، داخل یا خارج از پلک، اطلاق می‌شود. به‌طور معمول، گل‌مژه به‌خودی‌خود در عرض یک هفته یا بیشتر از بین می‌رود. با این حال، موارد جدی از گل‌مژه می‌تواند بافت‌ها و غدد مجاور را آلوده کند. این عفونت ممکن است به بیماری‌های جدی پلک بی‌انجامد.
درمان‌های رایج برای گل‌مژه شامل استفاده از کمپرس گرم در منزل، داروهای موضعی بدون نیاز به نسخه در دسترس و اسکراب پلک چشم، آنتی‌بیوتیک‌ها یا استروئیدها، ماساژ پلک چشم، و درمان‌های دیگر هستند. در کشورهای شرق آسیا، طب سوزنی برای درمان گل‌مژه، به تنهایی یا در کنار درمان‌های مرسوم، استفاده می‌شود. با توجه به فلسفه طب سوزنی سنتی چینی، انرژی بین «مریدین‌ها (meridian)» (یا کانال‌ها) از طریق بدن در گردش است. هنگامی که جریان انرژی مریدین توسط عوامل پاتوژن مسدود شود درد یا بیماری رخ خواهد داد. یک راه برای بازگرداندن سلامت، استفاده از سوزن‌های ظریف برای تحریک نقاط مناسب طب سوزنی در بدن است. هدف از این مرور، مقایسه طب سوزنی با عدم-درمان، طب سوزنی ساختگی، یا درمان مرسوم است تا بهترین درمان برای گل‌مژه حاد مشخص شود.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
شش مطالعه را از چین یافتیم، که در مجموع شامل 531 نفر بودند. دوره پیگیری پس از درمان، بیش از هفت روز نبود. سه مطالعه، طب سوزنی را با درمان‌های مختلف مرسوم و سه مطالعه، طب سوزنی را به همراه درمان‌های مرسوم در مقابل درمان‌های مرسوم به‌تنهایی مقایسه کردند.
این مرور نشان داد که:
• طب سوزنی ممکن است احتمال بهتر شدن گل‌مژه را با استفاده از آنتی‌بیوتیک و/یا کمپرس گرم افزایش دهد (شواهد با قطعیت پائین).
• طب سوزنی همراه با آنتی‌بیوتیک‌ها و/یا کمپرس گرم در مقایسه با آنتی‌بیوتیک‌ها و/یا کمپرس گرم می‌تواند احتمال بهتر شدن گل‌مژه را اندکی افزایش دهد (شواهد با قطعیت پائین).
• مشخص نیست که طب سوزنی اثرات مضری بر گل‌مژه دارد یا خیر.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
محققان کاکرین مطالعاتی را که تا 7 جون 2016 منتشر شدند، جست‌وجو کردند.
شواهدی با قطعیت پائین نشان می‌دهد که طب سوزنی با یا بدون درمان‌های مرسوم در مقایسه با درمان مرسوم به‌تنهایی، می‌تواند منافع کوتاه-مدتی را برای درمان گل‌مژه حاد فراهم کند. عمدتا به دلیل حجم کوچک نمونه، تخصیص پنهان‌سازی ناکافی، عدم کورسازی ارزیابان پیامد، روش تصادفی‌سازی ناکافی یا نامشخص و تعداد بالا یا گزارش نشده موارد خروج از مطالعه، سطح قطعیت شواهد بسیار پائین بود. همه RCTها در چین انجام شدند، که ممکن است قابلیت تعمیم آن را به جمعیت غیر-چینی محدود کند.
از آنجا که هیچ یک از RCTها، طب سوزنی ساختگی معتبری را برای گروه کنترل انتخاب نکردند، نمی‌توانیم اثر بالقوه مورد انتظار/تاثیر دارونمای (placebo effect) مرتبط با طب سوزنی را منتفی بدانیم. از آنجایی که برطرف شدن گل‌مژه مبتنی بر مشاهدات بالینی است، پیامد می‌تواند تحت تاثیر دانش مشاهده‌گر از درمان تعیین‌شده باشد. عوارض جانبی طب سوزنی به ندرت در RCTهای وارد شده گزارش شدند، و، هنگامی که گزارش شد، نادر بودند. برای ارائه شواهد بیشتر در مورد مزایای طب سوزنی برای درمان گل‌مژه، انجام RCTهایی با متدولوژی بهتر، پیگیری‌های طولانی‌تر که میان جمعیت‌های دیگری انجام شوند، مورد نیاز است.
گل‌مژه (hordeolum) عبارت است از التهاب چرکی و حاد حاشیه پلک که معمولا با مسدود شدن سوراخ غدد چربی (غدد سباسه) پلک ایجاد می‌شود. این وضعیت، که در آن غدد سباسه داخلی یا خارجی تحت تاثیر قرار می‌گیرد، شایع است. وقتی غدد میبومین (meibomian gland) در صفحه تارسال (tarsal plate) تحت تاثیر قرار می‌گیرند، گل‌مژه داخلی رخ می‌دهد، در حالی که زمانی که غدد Zeis یا Moll مرتبط با فولیکول‌های مژه متاثر می‌شوند، گل‌مژه خارجی یا stye رخ می‌دهد. گل‌مژه معمولا خود-محدود شونده است، و ممکن است طی حدود یک هفته با درناژ خودبه‌خودی آبسه برطرف شود. هنگامی که بیماری شدید است، ممکن است به غدد و بافت‌های مجاور گسترش یابد. عود آن بسیار شایع است. تا زمانی که گل‌مژه داخلی درمان‌نشده باقی بماند، می‌تواند به شالازیون (chalazion) یا سلولیت منتشر پلک تبدیل شود. طب سوزنی یک روش درمانی سنتی چینی است که هدف آن درمان بیماری با استفاده از سوزن‌های ظریف برای تحریک نقاط خاصی در بدن است. با این حال، مشخص نیست که طب سوزنی یک درمان موثر و بی‌خطر برای گل‌مژه حاد است یا نه.
هدف از انجام این مرور، بررسی اثربخشی و بی‌خطری (safety) طب سوزنی برای درمان گل‌مژه حاد در مقایسه با عدم-درمان، طب سوزنی ساختگی، یا درمان فعال دیگر بود. هم‌چنین اثربخشی و بی‌خطری طب سوزنی را به همراه درمان دیگر با همان درمان به‌تنهایی مقایسه کردیم.
ما CENTRAL؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE In-Process and Other Non-Indexed Citations؛ Ovid MEDLINE Daily؛ Embase؛ PubMed؛ Latin American and Caribbean Health Sciences Literature Database (LILACS)، سه بانک اطلاعاتی اصلی چینی، هم‌چنین پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی را تا 7 جون 2016 جست‌وجو کردیم. فهرست منابع به دست آمده را از مطالعات بالقوه واجد شرایط برای شناسایی کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده (randomised clinical trials; RCTs) بیشتر مرور کردیم.
RCTهای مربوط به افرادی را وارد کردیم که مبتلا به گل‌مژه حاد داخلی یا خارجی تشخیص داده شدند. RCTهایی را وارد کردیم که طب سوزنی را با طب سوزنی ساختگی یا عدم-درمان، دیگر درمان‌های فعال مقایسه کردند، یا به مقایسه طب سوزنی همراه با درمان دیگر در مقابل همان درمان به‌تنهایی پرداختند.
از روش‌های روش‌شناسی استاندارد کاکرین استفاده کردیم.
تعداد 6 RCT را با مجموع 531 شرکت‌کننده از چین انتخاب کردیم. میانگین سنی شرکت‌کنندگان در محدوده 18 تا 28 سال قرار داشت. چهار RCT، شرکت‌کنندگان مبتلا به گل‌مژه حاد اولیه را با مدت زمان کمتر از هفت روز؛ یک RCT، شرکت‌کنندگان مبتلا به گل‌مژه حاد اولیه را بدون مدت زمان مشخص؛ و یک RCT، شرکت‌کنندگان مبتلا به عود گل‌مژه حاد را با میانگین طول مدت 24 روز انتخاب کردند. حدود 55% (291/531) از شرکت‌کنندگان زن بودند. سه RCT، شرکت‌کنندگان مبتلا به گل‌مژه خارجی یا داخلی؛ یک RCT، شرکت‌کنندگان مبتلا به گل‌مژه خارجی را وارد کردند؛ و دو RCT، نوع گل‌مژه بیماران را مشخص نکردند. در همه RCTهای وارد شده، دوره پیگیری پس از درمان، بیش از هفت روز نبود؛ هیچ داده‌ای در مورد پیامدهای طولانی-مدت در دسترس نبود. به‌طور کلی، قطعیت شواهد برای تمام پیامدها، در سطح پائین تا بسیار پائین قرار داشت، و تمام RCTها را در معرض خطر بالا یا نامشخص سوگیری (bias) ارزیابی کردیم.
سه RCT، طب سوزنی را با درمان مرسوم مقایسه کردند. داده‌های به دست آمده را از این RCTها ترکیب نکردیم چرا که درمان‌های مرسوم میان کارآزمایی‌ها مشابه نبودند. دو کارآزمایی نشان دادند که برطرف شدن گل‌مژه حاد در گروه طب سوزنی در مقایسه با گروه آنتی‌بیوتیک‌های موضعی (1 RCT؛ 32 شرکت‌کننده؛ خطر نسبی (RR): 3.60؛ 95% CI؛ 1.34 تا 9.70؛ شواهد با قطعیت پائین) یا آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی به‌علاوه کمپرس گرم (1 RCT؛ 120 شرکت‌کننده؛ RR: 1.45؛ 95% CI؛ 1.18 تا 1.78؛ شواهد با قطعیت پائین) بیشتر محتمل بود. در کارآزمایی سوم، هنگامی که طب سوزنی با آنتی‌بیوتیک‌های موضعی به‌علاوه کمپرس گرم مقایسه شد، تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در برطرف شدن گل‌مژه مشاهده شد (1 RCT؛ 109 شرکت‌کننده؛ RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.96 تا 1.04؛ شواهد با قطعیت پائین). یک RCT به عوارض جانبی اشاره داشت، و بیان کرد که هیچ موردی از عوارض جانبی مرتبط با طب سوزنی رخ نداد.
سه RCT، طب سوزنی را به‌علاوه درمان‌های مرسوم در مقابل درمان‌های مرسوم به‌تنهایی مقایسه کردند (دو RCT از آنتی‌بیوتیک موضعی و کمپرس گرم، و یک RCT فقط از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی استفاده کردند). یکی از سه RCT، با شواهدی با قطعیت بسیار پائین، برطرف شدن گل‌مژه حاد را گزارش نکرد؛ با این حال، گزارش کرد که تسکین گل‌مژه حاد ممکن است هنگام همراهی طب سوزنی با درمان مرسوم بالاتر از گروه درمان مرسوم به‌تنهایی باشد (60 شرکت‌کننده؛ RR: 1.80؛ 95% CI؛ 1.00 تا 3.23). تجزیهوتحلیل تجمعی به‌دست آمده از دو RCT باقی‌مانده، با شواهدی با قطعیت پائین، برطرف شدن گل‌مژه حاد را در گروه درمان ترکیبی در مقایسه با گروه درمان مرسوم به‌تنهایی طی 7 روز پیگیری، کمی بیشتر برآورد کرد (210 شرکت‌کننده؛ RR: 1.12؛ 95% CI؛ 1.03 تا 1.23؛ I2 = 0%). هیچ یک از سه RCT، عوارض جانبی را گزارش نکردند. میان RCTهای وارد شده، چهار شرکت‌کننده، دو شرکت‌کننده از گروه طب سوزنی به‌علاوه درمان‌های مرسوم و دو شرکت‌کننده از گروه درمان‌های مرسوم به‌تنهایی، به دلیل تشدید نشانه‌ها از مطالعه خارج شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.