پیشینه
یووئیت (uveitis) گروهی از بیماریهای چشمی ناشی از التهاب (قرمزی و تورم و غیره) را توصیف میکند. یووئیت پنجمین علت شایع از دست دادن بینایی در کشورهای با سطح درآمد بالا است، این بیماری باعث حدود 5% (1 در 20 مورد) تا 20% نابینایی (1 در 5 مورد) میشود و بیشتر بر افراد در سن کار تاثیر میگذارد. در کشورهای با سطح درآمد پائین، یووئیت سبب ایجاد 2.4% (1 در 40 مورد) تا 24% (1 در 4 مورد) نابینایی قانونی میشود. این یافتهها شامل همه انواع یووئیت است (یووئیت عفونی و غیر-عفونی)، به طوری که احتمالا شیوع یووئیت غیر-عفونی (موضوع تمرکز این مرور) کمتر از این حد تخمین زده شده است.
در این مرور، ما تنها قادر به تمرکز روی یووئیت خلفی بودیم که در یک منطقه در پشت چشم رخ میدهد و ممکن است مشیمیه، شبکیه چشم و/یا زجاجیه را نیز تحت تاثیر قرار دهد. یووئیت خلفی به تنهایی، در حدود 15% تا 22% (1 در 4 تا 6 مورد) از موارد یووئیت را در برمیگیرد و منجر به حدود 10% (1 در 10 مورد) نابینایی قانونی در ایالات متحده میشود. یووئیت خلفی در درجه اول با درمان سیستمیک (کل بدن، یا از طریق دهان یا تزریق) یا درمان موضعی (فقط در نزدیکی یا اطراف چشم) که التهاب را کاهش میدهند، مانند استروئیدها، درمان میشود.
سوال مطالعه مروری
دستگاههای استروئیدی را که بهطور مستقیم در چشم قرار داده میشوند، با مراقبت درمانی استاندارد برای یووئیت خلفی غیر-عفونی با هم مقایسه کردیم. همچنین درباره اینکه ایمپلنت استروئید در مقایسه با درمان مراقبتی استاندارد، در درمان یووئیت بهتر است، عوارض جانبی کمتری دارد یا هر دو، بررسی کردیم.
ویژگیهای مطالعه
در این مطالعه، دو کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را که ایمپلنت فلوسینولون استوناید (fluocinolone acetonide) را با مراقبت درمانی استاندارد مقایسه کرده بودند، وارد کردیم. این مطالعات شامل 401 شرکتکننده از استرالیا، فرانسه، آلمان، اسرائیل، ایتالیا، پرتغال، عربستان سعودی، اسپانیا، سوئیس، ترکیه، انگلستان، و ایالات متحده هستند که 6 ساله یا مسنتر بودند و به مدت دو سال پیگیری شدند. شواهد تا 6 نوامبر 2015 بهروز است.
نتایج کلیدی
از آنجا که این دو مطالعه برای پاسخ دادن به سوالات کمی متفاوت در مورد ایمپلنت فلوسینولون استوناید طراحی شده بودند، قادر به ترکیب دادههای استخراج شده از این دو مطالعه برای مقایسه اینکه داروها چقدر خوب عمل میکنند، نبودیم. با این حال، قادر به انجام یک آنالیز ترکیبی از عوارض جانبی شایع بودیم که نشان داد شرکتکنندگان گروه ایمپلنت استروئید نسبت به شرکتکنندگان گروه غیر-ایمپلنت، برای آب مروارید (کدر شدن عدسی چشم) و فشار چشم بالا بیشتر تحت جراحی قرار گرفته بودند. اما قادر به تعیین این موضوع نبودیم که ایمپلنت استروئید بهتر از مراقبت درمانی استاندارد است یا خیر.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد منتشر شده موجود در حال حاضر، در حد متوسط است. این یافتهها نشان میدهد که نتیجهگیریهای به دست آمده از این مرور به احتمال زیاد بر پژوهشهایی که در آینده منتشر خواهد شد، تاثیر مهمی خواهد داشت.
با در نظر گرفتن مزایا و مضرات گزارش شده از هر دو مطالعه که در آنها ایمپلنت کورتیکواستروئیدها با روشهای مراقبت درمانی استاندارد مقایسه شده بود، قادر به نتیجهگیری درباره برتری استفاده از ایمپلنت در برابر درمان سیستمیک مرسوم برای درمان یووئیت غیر-عفونی نیستیم. این مطالعات، دارای ناهمگونی در طراحی و پیامدهایی بودند که اثربخشی را اندازهگیری میکنند. یافتههای تجمعی در رابطه با پیامدهای بیخطری، افزایش خطر ناشی از جراحی پس از ایمپلنت را برای آب مروارید و فشار داخل چشم بالا را در مقایسه با مراقبت درمانی استاندارد نشان میدهند.
یووئیت (uveitis) اصطلاحی است که برای توصیف یک گروه ناهمگون از بیماریهای التهابی داخل چشم قدامی، میانی و دستگاه خلفی عنبیه (عنبیه، جسم مژگانی، مشیمیه) استفاده میشود. یووئیت پنجمین علت شایع از دست دادن بینایی در کشورهای با سطح درآمد بالا به شمار میآید، حدود 5% تا 20% از نابینایی قانونی را شامل میشود، بالاترین بروز این بیماری در جمعیت در سن اشتغال است.
کورتیکواستروئیدها اصلیترین درمان حاد برای همه زیر-گروههای آناتومیک مربوط به یووئیت غیر-عفونی هستند و میتوانند به صورت خوراکی، قطره یا پماد موضعی پریآکولار (periocular) (دور تا دور چشم)، یا تزریق اینتراویترال (intravitreal) (داخل چشم)، یا به وسیله جراحی ایمپلنت استفاده شوند.
تعیین اثربخشی و بیخطری ایمپلنت استروئید در افراد مبتلا به یووئیت خلفی غیر-عفونی مزمن، یووئیت میانی، و پانیووئیت (panuveitis).
در CENTRAL (شامل پايگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین (Cochrane Eyes and Vision Trials Register)) (شماره 10؛ 2015)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE در استنادات نمایه نشده و در حال انجام دیگر؛ Ovid MEDLINE Daily؛ Ovid OLDMEDLINE (از ژانویه 1946 تا نوامبر 2015)؛ EMBASE (از ژانویه 1980 تا نوامبر 2015)؛ PubMed (از 1948 تا نوامبر 2015)؛ بانک اطلاعاتی منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS) (از 1982 تا نوامبر 2015)؛ متارجیستری از کارآزماییهای کنترل شده (mRCT)؛ (www.controlled-trials.com) (آخرین جستوجو در 15 اپریل 2013)؛ ClinicalTrials.gov؛ (www.clinicaltrials.gov) و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO) (www.who.int/ictrp/search/en) به جستوجو پرداختیم. در جستوجوی الکترونیکی برای یافتن مطالعات، هیچ محدودیتی را از نظر تاریخ یا زبان مطالعه اعمال نکردیم. آخرین جستوجوی ما در بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی به تاریخ 6 نوامبر 2015 برمیگردد.
همچنین فهرست منابع مطالعه وارد شده، بانکهای اطلاعاتی استنادی، چکیدهها و سخنرانیهای مطالعه بالینی مربوط به جلسات حرفهای را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای را وارد کردیم که به مقایسه فلوسینولون استوناید (fluocinolone acetonide; FA) یا ایمپلنتهای اینتراویترال دگزامتازون (dexamethasone) با استانداردهای مراقبت درمانی، به مدت حداقل شش ماه پیگیری پس از درمان پرداخته بودند. مطالعاتی را وارد کردیم که در آنها شرکتکنندگانی از تمام سنین ثبتنام شده بودند که مبتلا به یووئیت غیر-عفونی مزمن خلفی، یووئیت متوسط و یا پانیووئیت با قدرت دید بهتر از حرکت دست بودند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود مرور کردند. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج و خطر سوگیری (bias) را برای هر مطالعه ارزیابی کردند.
دادههای به دست آمده از دو مطالعه (619 چشم از 401 شرکتکننده) را وارد کردیم که به مقایسه ایمپلنتهای FA با مراقبت درمانی استاندارد پرداخته بودند. هر دو مطالعه از روش مراقبت درمانی استاندارد مشابه استفاده کرده بودند که شامل استفاده از پردنیزولون (prednisolone) و در صورت نیاز، عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی (immunosuppressive agents) بودند. این مطالعات شامل شرکتکنندگانی از استرالیا، فرانسه، آلمان، اسرائیل، ایتالیا، پرتغال، عربستان سعودی، اسپانیا، سوئیس، ترکیه، انگلستان، و ایالات متحده بودند. هر دو مطالعه را در معرض سوگیری عملکرد و تشخیص پُر-خطر، ارزیابی کردهایم.
تنها یک مطالعه، پیامد اولیه ما را درباره عود یووئیت در هر مرحله از مطالعه طی 24 ماه گزارش کرد. شواهد، دارای کیفیت متوسط بود و نشان داد که ایمپلنت FA در مقایسه با شیوههای مراقبت درمانی استاندارد، احتمالا از عود یووئیت پیشگیری میکند (خطر نسبی (RR): 0.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 0.59؛ 132 چشم). هر دو مطالعه پیامدهای بیخطری را گزارش کردند و شواهدی با کیفیت متوسط، نشان دهنده افزایش خطر نیاز به جراحی آب مروارید (RR: 2.98؛ 95% CI؛ 2.33 تا 3.79؛ 371 چشم) و جراحی برای کاهش فشار داخل چشم (RR: 7.48؛ 95% CI؛ 3.94 تا 14.19؛ 599 چشم) در گروه ایمپلنت در مقایسه با مراقبت درمانی استاندارد طی دو سال پیگیری بود. هیچ مطالعهای ایمپلنت دگزامتازون را با روشهای مراقبت درمانی استاندارد مقایسه نکرده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.