موضوع چیست
درمان استاندارد برای سرطان دهانه رحم در مرحله پیشرفته موضعی (مرحله IIB تا IVA) «کمورادیاسیون هم‌زمان» (concurrent chemoradiation) است، که در آن داروهای ضد-سرطان در همان دوره درمان پرتودرمانی لگن (درمان رادیاسیون در قسمت تحتانی شکم) تجویز می‌شوند. با این حال، تومور ممکن است پس از این درمان استاندارد باقی بماند (سرطان باقیمانده) یا مجددا عود کند (سرطان راجعه). این مرور به ارزیابی این موضوع پرداخت که تجویز داروهای ضد-سرطان (anticancer drugs; ACTs) کمکی پس از درمان استاندارد در مقایسه با درمان استاندارد تنها می‌تواند به زنان مبتلا به سرطان پیشرفته موضعی دهانه رحم کمک کند تا عمر طولانی‌تری داشته باشند یا خیر.
این مرور را چگونه انجام دادیم
منابع علمی را تا مارچ 2014 جست‌وجو کرده و دو کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده را شناسایی کردیم که درمان استاندارد را در برابر درمان استاندارد به علاوه ACT در زنان مبتلا به سرطان پیشرفته موضعی دهانه رحم مقایسه کردند. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به بررسی کیفیت این مطالعات و جمع‌آوری داده‌ها پرداختند.
یافته‌ها
دو مطالعه بسیار متفاوت بودند؛ بنابراین نتوانستیم داده‌های آنها را تجمیع کنیم. یک کارآزمایی بین‌المللی که بین سال‌های 2002 تا 2004 در سطح بین‌المللی انجام شد و شامل 515 زن بود، نشان داد که بازگشت سرطان در زنان دریافت‌کننده ACT (سیس‌پلاتین (cisplatin) و جمسیتابین (gemcitabine)) بیشتر طول می‌کشد و زنان بیشتری در گروه ACT نسبت به گروه درمان استاندارد پس از سه سال زنده ماندند (80% در برابر 69%). یافته‌های این کارآزمایی را در معرض خطر بالای سوگیری (bias) در نظر گرفتیم، زیرا در طول درمان استاندارد داروهای مختلفی برای زنان داده تجویز شد، بنابراین نمی‌توان تاثیر کلی درمان مورد مطالعه را فقط به ACT نسبت داد. کارآزمایی دیگری که در چندین بیمارستان در تایلند بین سال‌های 1988 و 1994 انجام شد، شامل 463 زن بود. ACT (با 5-فلوئورواوراسیل (fluorouracil)) طول بقای بیمار یا زمان سپری شده تا بازگشت سرطان را در زنان در این کارآزمایی بهبود نداد. روند افزایشی در بروز عوارض جانبی در بازوهای ACT هر دو مطالعه گزارش شد.
نتیجه‌گیری‌ها
برای حمایت از تجویز داروهای ضد-سرطان کمکی برای زنانی که درمان استاندارد را برای مدیریت بالینی سرطان پیشرفته موضعی دهانه رحم دریافت کردند، شواهد کافی را نیافتیم، زیرا در حال حاضر فقط داده‌های محدودی از دو کارآزمایی بسیار متفاوت در دسترس است.
با توجه به داده‌های محدود حاصل از فقط دو کارآزمایی، شواهد کافی را برای حمایت از استفاده از ACT پس از CCRT به دست نیاوردیم. در آینده، برای تعیین اثربخشی، سمّیت‌های دارویی و QoL انجام کارآزمایی‌های بزرگ مورد نیاز است.
درمان استاندارد کنونی برای بیماران مبتلا به سرطان دهانه رحم که بیماری آنها در مرحله پیشرفته موضعی قرار دارد (مرحله IIB تا IVA در تقسیم‌بندی فدراسیون بین‌المللی زنان و زایمان (International Federation of Gynecology and Obstetrics; FIGO)) درمان کمورادیاسیون هم‌زمان (concurrent chemoradiation therapy; CCRT) است. با این حال، کمتر از دو-سوم بیماران در این گروه بیش از پنج سال پس از درمان زنده می‌مانند. در تلاش برای بهبود بقا با ریشه‌کن کردن بیماری باقیمانده (residual disease) در لگن و درمان بیماری پنهان خارج از میدان رادیاسیون لگن، شیمی‌درمانی کمکی (adjuvant chemotherapy; ACT) می‌تواند انجام شود. با این حال، میان کارآزمایی‌های مربوط به ارائه ACT پس از CCRT برای سرطان پیشرفته موضعی دهانه رحم (locally advanced cervical cancer; LACC)، ناهمگونی در طراحی کارآزمایی، معیارهای ورود برای شرکت‌کنندگان، مداخلات و مزیت بقا مشاهده شده است.
هدف از این مرور، ارزیابی تاثیر شیمی‌درمانی کمکی (ACT) پس از کمورادیاسیون هم‌زمان (CCRT) در مقایسه با CCRT تنها بر بقای زنان مبتلا به سرطان پیشرفته موضعی دهانه رحم بود.
پایگاه ثبت کارآزمایی گروه مرور بیماری‌های زنان در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها را تا ماه مارچ 2014 جست‌وجو کردیم. فهرست استنادهای مطالعات مرتبط را به صورت دستی جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) وارد مرور شدند که CCRT تنها را در برابر CCRT به علاوه ACT مقایسه کردند. بیماران، مبتلا به سرطان دهانه رحم از مرحله IIB تا IVA بر اساس تقسیم‌بندی FIGO با هیستوپاتولوژی کارسینوم سلول سنگفرشی (squamous cell carcinoma)، کارسینوم سلول آدنواسکواموس (adenosquamous cell carcinoma)، آدنوکارسینوم (adenocarcinoma) یا کارسینوم تمایز-نیافته (undifferentiated carcinoma) تشخیص داده شدند.
دو نویسنده مرور (ST؛ KK) مستقل از هم کارآزمایی‌های مرتبط با موضوع را انتخاب کرده، داده‌ها را استخراج کرده، و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند، نتایج را مقایسه و اختلافات را با بحث و گفت‌وگو، حل کردند.
دو RCT را شامل 978 زن مبتلا به مرحله IIB تا IVA سرطان دهانه رحم شناسایی کردیم. از آنجایی که کارآزمایی‌ها از نظر بالینی به‌طور قابل‌توجهی متفاوت بودند، متاآنالیز را انجام ندادیم. یک کارآزمایی که با بودجه صنعت انجام شده و شامل 515 زن بود، CCRT (سیس‌پلاتین (cisplatin)) را در برابر CCRT (سیس‌پلاتین و جمسیتابین (gemcitabine)) به علاوه ACT (دو چرخه بیشتر) مقایسه کرد. این کارآزمایی بهبودی قابل‌توجهی را در بقای بدون پیشرفت بیماری (progression-free survival; PFS) و بقای کلی (overall survival; OS) زنان دریافت‌کننده CCRT به علاوه ACT در مقایسه با بیمارانی که فقط با CCRT درمان شدند، گزارش کرد: PFS سه-سال 74.4% در برابر 65.0% (نسبت خطر (HR): 0.68؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.49 تا 0.95، P value = 0.027) و OS سه-سال 80% در برابر 69% (HR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.49 تا 0.95، P value = 0.022). با این حال، از آنجایی که شیمی‌درمانی CCRT بین دو بازو متفاوت بود، یافته‌ها را در معرض خطر بالای سوگیری در نظر گرفتیم.
کارآزمایی دوم یک مطالعه چهار-بازویی بود که از آن داده‌های مربوط به 463 زن در دو بازوی مطالعه استخراج شد که CCRT (میتومایسین (mitomycin)-C داخل-وریدی و 5-فلوئورواوراسیل (fluorouracil) خوراکی (5-FU)) یا CCRT به علاوه ACT (5-FU خوراکی برای سه دوره دریافت می‌کردند) را دریافت کردند. HR برای OS در زنانی که ACT را پس از CCRT دریافت کردند در مقایسه با HR برای OS در زنانی که فقطCCRT را دریافت کردند برابر با 1.309 (95% CI؛ 0.795 تا 2.157)، و HR برای بقای بدون بیماری (disease-free survival; DFS) معادل 1.125 (95% CI؛ 0.799 تا 1.586) بود.
عوارض جانبی هماتولوژیکی در بازوهای ACT هر دو کارآزمایی شایع‌تر رخ دادند. کیفیت زندگی (QoL) در هیچ یک از کارآزمایی‌ها گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.