سوال مطالعه مروری
شواهد را در مورد تاثیر و بی‌خطری (safety) درمان‌های غیر-جراحی در مقایسه با یکدیگر، دارونما (placebo) یا عدم-درمان برای کاهش میزان خونریزی قاعدگی در زنان مبتلا به اختلالات خونریزی دهنده مرور کردیم. این یک به‌روزرسانی از مرور کاکرین است که قبلا منتشر شد.
پیشینه
خونریزی شدید قاعدگی یکی از شایع‌ترین نشانه‌ها در زنان مبتلا به اختلالات خونریزی دهنده است. تعداد قابل‌توجهی از زنان مبتلا به خونریزی شدید قاعدگی، تحت تاثیر اختلالات خونریزی دهنده ارثی یا اکتسابی قرار دارند و در زمان بروز این حالت، این زنان به مراتب جوان‌تر از زنانی هستند که از علل دیگری رنج می‌برند. از آن‌جایی که خونریزی شدید قاعدگی بلافاصله با شروع منارک شروع شده و در طول دوره باروری ادامه می‌یابد، کیفیت زندگی این گروه از زنان به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد و آن‌ها در معرض خطر بیشتر کم‌خونی فقر آهن قرار دارند.
تاریخ جستوجو
شواهد به روز است تا تاریخ: 25 آگوست 2016.
ویژگی‌های مطالعه
این مرور شامل سه مطالعه در مورد درمان‌های غیر-جراحی در 175 زن مبتلا به اختلالات خونریزی دهنده بود که دچار خونریزی شدید قاعدگی شدند. دو مطالعه دسموپرسین را با دارونما و یک مطالعه دسموپرسین را با ترانکسامیک اسید مقایسه کردند. زنان در این مطالعات به‌صورت تصادفی برای گروههای درمانی خود انتخاب شدند. این مطالعات از دو تا چهار ماه طول کشیدند.
نتایج کلیدی
دو مورد از سه مطالعه (با مجموع 59 زن) هیچ شواهد بارزی را از تفاوت در کاهش میزان از دست دادن خون قاعدگی با دسموپرسین (1-دِآمینو -8-D-آرژینین وازوپرسین) در مقایسه با دارونما نیافتند. یکی از این مطالعات با انجام یک مقایسه باز غیر-تصادفی‌سازی شده بین ترکیب دسموپرسین با ترانکسامیک اسید در مقایسه با دارونما ادامه یافت و کاهش شدید میزان خون قاعدگی را نشان داد. با این حال، طراحی غیر-تصادفی‌سازی شده این مقایسه یک منبع بالقوه بیشتر برای سوگیری است.
مطالعه سوم (116 زن)، که بیش از دو مطالعه دیگر شرکت‌کننده داشت، کاهش بیشتر میزان خونریزی قاعدگی را با استفاده از ترانکسامیک اسید نسبت به دسموپرسین نشان داد. قادر به ارائه هیچ‌گونه اطلاعاتی در مورد کیفیت زندگی از این مطالعه نبودیم، چرا که تفاوت بین دو گروه مداخله گزارش نشد. شواهد بارزی از تفاوت در خطر عوارض جانبی با دسموپرسین در مقایسه با ترانکسامیک اسید وجود نداشت. هیچ‌کدام از مطالعات در مورد هزینه-اثربخشی گزارشی را ارائه ندادند.
کیفیت شواهد
ما نتوانستیم مطالعات مربوط به نحوه تخصیص زنان را به گروههای درمانی به اندازه کافی ارزیابی کرده و کیفیت کلی شواهد را ضعیف ارزیابی کردیم.
شواهد از مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده در مورد تاثیر دسموپرسین در مقایسه با دارونما در کاهش میزان خونریزی قاعدگی بسیار محدود و بی‌نتیجه است. دو مطالعه، هر کدام با تعداد محدودی شرکت‌کننده، اثرات نامطمئنی را در از دست دادن خون قاعدگی و عوارض جانبی نشان دادند. یک مقایسه غیر-تصادفی‌سازی شده در یکی از مطالعات برای ترکیب دسموپرسین و ترانکسامیک اسید اشاره داشت که این موضوع باید به‌صورت رسمی در یک مقایسه تصادفی‌سازی شده و کنترل‌شده مورد آزمایش قرار گیرد.
هنگامی که ترانکسامیک اسید با دسموپرسین مقایسه شد، یک مطالعه تکی کاهش خونریزی قاعدگی را با استفاده از ترانکسامیک اسید در مقایسه با دسموپرسین نشان داد.
نیاز به ارزیابی روش‌های غیر-جراحی برای درمان منوراژی در زنان مبتلا به اختلالات خونریزی دهنده از طریق مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده وجود دارد. چنین روش‌هایی بیشتر از روش‌های جراحی، برای زنانی که مایل به حفظ باروری خود هستند، قابل قبول است. با توجه به اینکه زنان ممکن است نیاز به استفاده از این درمان‌ها در تمام طول عمر باروری خود داشته باشند، عوارض جانبی طولانی-مدت باید ارزیابی شوند.
خونریزی شدید قاعدگی بدون یک ضایعه ارگانی مشخص، عمدتا ناشی از عدم تعادل هورمون‌های مختلفی است که نقش تنظیم‌کنندگی روی چرخه قاعدگی دارند. یکی دیگر از علل خونریزی شدید قاعدگی بدون پاتولوژی مشخص لگن، وجود اختلال خونریزی اکتسابی یا ارثی است. سیستم هموستاتیک نقش مهمی در کنترل مقدار و مدت خونریزی قاعدگی دارد، در نتیجه در اکثر زنان مبتلا به اختلالات خونریزی دهنده، خونریزی نامنظم طولانی-مدت یا شدید رخ می‌دهد. در حالی که خونریزی رحمی نامنظم، پیش از قاعدگی (pre-menarchal) یا پس از یائسگی (post-menopausal)، در اختلالات حاد و مزمن هموراژیک غیر-معمول است، خونریزی شدید ناگهانی و خونریزی شدید قاعدگی حین قاعدگی و خونریزی شدید قاعدگی در کل دوران باروری رایج است. این یک به‌روزرسانی از مرور کاکرین است که قبلا منتشر شد.
تعیین اثربخشی و بی‌خطری (safety) مداخلات غیر-جراحی در مقایسه با یکدیگر، دارونما (placebo) یا عدم-درمان برای کاهش خونریزی شدید قاعدگی در زنان مبتلا به اختلالات خونریزی دهنده.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی گروه هموگلوبینوپاتی‌های فیبروز کیستیک در کاکرین (25 آگوست 2016)، Embase (می 2013)، LILACS (فوریه 2013) و پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی بین‌المللی سازمان جهانی بهداشت (فوریه 2013) را جستوجو کردیم.
مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده از مداخلات غیر-جراحی برای درمان خونریزی شدید قاعدگی (منوراژی (menorrhagia)) در زنان در سنین باروری که از اختلالات خونریزی مادرزادی یا اکتسابی رنج می‌برند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل مطالعات را برای ورود بررسی کرده، استخراج داده‌ها را انجام داده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند.
سه مطالعه متقاطع، با 175 زن، در این مرور گنجانده شدند. هر سه مطالعه با توجه به طراحی کارآزمایی، خطر نامشخص سوگیری داشتند و به‌طور کلی، سطح کیفیت شواهد تولید شده ضعیف ارزیابی شد.
دو مورد از مطالعات (59 نفر) دسموپرسین (desmopressin) (1- دِآمینو-8-D-آرژینین وازوپرسین (1-deamino-8-D-arginine vasopressin)) را با دارونما مقایسه کردند. از دست دادن خون قاعدگی پیامد اولیه برای هر دوی این مطالعات بود. هیچ یک از این مطالعات شواهد بارزی را مبنی بر تفاوت بین گروه‌ها پیدا نکردند. اولین آن‌ها تفاوت میانگین (MD) را در میزان خونریزی قاعدگی در گروه دسموپرسین در مقایسه با گروه دارونما معادل 21.20 میلی‌لیتر (95% فاصله اطمینان (CI): 19.00- تا 61.50) گزارش کرد.
مطالعه دوم گزارش داد که حتی با وجود بهبود نمرات نمودار تصویری ارزیابی خونریزی با دسموپرسین و دارونما در مقایسه با ارزیابی پیش از درمان، هیچ شواهد بارزی مبنی بر تفاوت در این نمرات هنگام مقایسه این دو با یکدیگر وجود نداشت (نتایج به صورت گرافیکی ارائه شدند، P = 0.51). داده‌های این مطالعات قابل ترکیب نبودند.
در مطالعه سوم (n = 116) دسموپرسین با ترانکسامیک اسید (tranexamic acid) (n = 116) مقایسه شد. این مطالعه کاهش نمرات نمودار خونریزی را پس از هر دو درمان نسبت به سطح پایه یافت. کاهش این نمرات برای ترانکسامیک اسید بیشتر از دسموپرسین بود، با تفاوت میانگین 41.6 میلی لیتر (95% فاصله اطمینان (CI): 19.6 تا 63) (0.0002 > P).
زمانی که دارونما با دسموپرسین در دو مطالعه مقایسه شد، شواهد بارزی از تفاوت در عوارض جانبی به دست نیامد، خطر نسبی (RR): 1.17 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.41 تا 3.34). زمانی که دسموپرسین با ترانکسامیک اسید مقایسه شد، همین نتیجه به دست آمد: خطر نسبی: 1.17 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.41 تا 3.34).
تنها مطالعه‌ای که دسموپرسین را با ترانکسامیک اسید مقایسه کرد، به ارزیابی کیفیت زندگی نیز پرداخت. با این حال، نمی‌توانیم هیچ‌گونه اطلاعاتی را از این مطالعه ارائه دهیم، زیرا هیچ‌گونه تفاوتی در این پیامد بین دو گروه مداخله گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.