پیشینه و پایه و منطق
نوروبلاستوم یک تومور دوران کودکی است که می‌تواند توسط یک ترکیب خاص تصویربرداری هسته‌ای به نام metaiodobenzylguanidine یا ¹²³I-MIBG مشخص شود. تصویربرداری ¹²³I-MIBG نه تنها برای تشخیص نوروبلاستوم مهم است، بلکه برای لوکالیزه کردن متاستازها (گسترش بیماری به سایر اندام‌ها) نیز اهمیت دارد. گاهی اوقات، نوروبلاستوم ترکیب ¹²³I-MIBG را برداشت نمی‌کند و در نتیجه نوروبلاستوم در اسکن قابل مشاهده نیست. در آن صورت، نوع دیگری از تصویربرداری هسته‌ای ممکن است برای مشاهده نوروبلاستوم مفید باشد: تصویربرداری با فلورو-دی‌اکسی-گلوکز-توموگرافی گسیل پوزیترون (18F-FDG-PET).
در متون علمی، توانایی افتراق بین ضایعات نوروبلاستوم و غیرنوروبلاستوم برای این دو نوع از روش‌های تصویربرداری هسته‌ای متفاوت است.
پیش آگهی، درمان و پاسخ به درمان در بیماران مبتلا به نوروبلاستوم در حال حاضر بر اساس نمره‌دهی مقدار متاستازها به ازای هر بخشی از بدن است که قابل مشاهده در اسکن‌های ¹²³I-MIBG باشد. بنابراین، تعیین توانایی دقیق افتراق بین ضایعات نوروبلاستوم و غیرنوروبلاستوم در تصویربرداری ¹²³I-MIBG و تصویربرداری 18F-FDG-PET مهم است. ما شواهد را در مورد دقت تصویربرداری ¹²³I-MIBG و تصویربرداری 18F-FDG-PET برای تشخیص نوروبلاستوم در کودکان مشکوک به ابتلا به این بیماری مرور کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
ما پایگاه‌های اطلاعاتی را برای یافتن مطالعات بالینی جست‌وجو کردیم که به مقایسه تصویربرداری ¹²³I-MIBG یا تصویربرداری 18F-FDG-PET یا هردو با بررسی میکروسکوپیک بافت مشکوک به نوروبلاستوم (هیستوپاتولوژی) پرداخته بودند. شواهد تا 11 سپتامبر 2012 موجود است.
ما 11 مطالعه واجد شرایط را شامل 621 کودک یافتیم که معیارهای ورود ما را برآورده می‌کردند: کودکان کمتر از 18 سال مبتلا به نوروبلاستوم و تصویربرداری ¹²³I-MIBG یا تصویربرداری 18F-FDG-PET یا هردو.
همه مطالعات شامل نوروبلاستوم اثبات شده بودند.
کیفیت شواهد
همه 11 مطالعه وارد شده محدودیت‌های روش‌شناسی داشتند. فقط یک مطالعه وارد شده، داده‌هایی را در مورد ویژگی (توانایی یک آزمون برای طبقه‌بندی درست یک فرد به عنوان «بدون بیماری») ارائه کرده بود و به همین دلیل ما نتوانستیم همه آنالیزهای برنامه‌‌ریزی شده را انجام دهیم.
نتایج کلیدی
هنگامی که مقایسه با نتایج هیستوپاتولوژیک انجام شد، حساسیت (توانایی یک آزمون برای طبقه‌بندی درست یک فرد به عنوان«بیمار») تصویربرداری ¹²³I-MIBG در بیماران مبتلا به نوروبلاستوم اثبات شده با هیستولوژی، از 67% تا 100% متغیر بود. این به این معنی است که در هر 100 کودک مبتلا به نوروبلاستوم اثبات شده، تصویربرداری ¹²³I-MIBG 67 مورد را از 100 مورد نوروبلاستوم به درستی شناسایی می‌کند. فقط یک مطالعه، که در سطح ضایعه گزارش کرد، داده‌هایی را برای محاسبه ویژگی (توانایی یک آزمون برای طبقه‌بندی درست یک فرد به عنوان «بدون بیماری») ارائه داد: 68% در 115ضایعه. این به این معنی است که در هر 100 ضایعه بدون بیماری در بیماران مبتلا به نوروبلاستوم اثبات شده، تصویربرداری ¹²³I-MIBG توانست 68 ضایعه را به درستی شناسایی کند. بنابراین، حدود 10% از موارد نوروبلاستوم در تصویربرداری ¹²³I-MIBG قابل رویت نیست (نتایج منفی کاذب). برای این موارد، بهتر است یک تست اضافی مانند تصویربرداری 18F-FDG-PET انجام شود، اما برای اطمینان از ارزش بالینی آن، شواهد بیشتری مورد نیاز است.
فقط یک مطالعه وارد شده، یافته‌های مثبت کاذب را گزارش کرد. این به این معنی است که تصویربرداری 123I-MIBG و تصویربرداری 18F-FDG-PET به اشتباه ضایعات نوروبلاستوم را در بیماران شناسایی کرد که ممکن است منجر به طبقه‌بندی اشتباه یک بیمار به عنوان بیماری متاستاتیک شود. این مهم است که به خاطر داشته باشید یافته‌های مثبت کاذب می‌توانند رخ دهند، اگر چه تحقیقات بیشتری قبل از نتیجه‌گیری قطعی مورد نیاز است.
ما نمی‌توانیم دقت تشخیصی تصویربرداری 18F-FDG-PET را، در مواردی که نوروبلاستوم در تصویربرداری ¹²³I-MIBG به اشتباه تشخیص داده نشده، تعیین کنیم، زیرا داده‌ها محدود هستند. همچنین، ما نمی‌توانیم دقت تشخیصی تصویربرداری 18F-FDG-PET را، برای تشخیص نوروبلاستوم و مقایسه آن با تصویربرداری ¹²³I-MIBG محاسبه کنیم، زیرا داده‌های دردسترس محدود هستند.
حساسیت‌های گزارش شده سینتیگرافی ¹²³I-MIBG برای تشخیص نوروبلاستوم و متاستازهای آن از 67 تا 100 درصد در بیماران مبتلا به نوروبلاستوم اثبات شده از نظر هیستولوژیکی متغیر بود.
فقط یک مطالعه وارد شده در این مرور، یافته‌های مثبت کاذب را گزارش کرد. این مهم است که به خاطر داشته باشید یافته‌های مثبت کاذب می‌توانند رخ دهند. به عنوان مثال، برداشت فیزیولوژیکی با استفاده از اسکن‌های SPECT-CT باید رد شود، اگر چه قبل از نتیجه‌گیری قطعی انجام تحقیقات بیشتری لازم است.
همانطور که در منابع علمی و این مرور توضیح داده شد، در حدود 10% بیماران با نوروبلاستوم اثبات شده از نظر هیستولوژی، تومور ¹²³I-MIBG را جمع نمی‌کند (نتایج منفی کاذب). برای این بیماران، بهتر است از آزمایش اضافی برای مرحله‌بندی و ارزیابی پاسخ به درمان استفاده شود. تست‌های اضافی می‌توانند مثلا 18F-FDG-PET(-CT) باشند، اما برای اطمینان به ارزش بالینی آن، شواهد بیشتری مورد نیاز است.
دقت تشخیصی تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT) در مواردی که سینتیگرافی ¹²³I-MIBG منفی دارند قابل محاسبه نیست، زیرا داده‌های بسیار محدودی در دسترس هستند. همچنین تعیین دقت تشخیصی تست شاخص تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT) برای تشخیص تومور نوروبلاستوم و متاستازهای آن، و مقایسه آن با تست مقایسه‌کننده سینتیگرافی ¹²³I-MIBG (SPECT-CT)، قابل محاسبه نیست، چراکه در زمان انجام این جست‌وجو، داده‌های اندکی در دسترس بودند.
در آغاز این پروژه، ما انتظار نداشتیم که فقط اطلاعات بسیار محدودی را در مورد ویژگی پیدا کنیم. ما اکنون در نظر می‌گیریم که استفاده از عبارت «حساسیت برای ارزیابی وجود نوروبلاستوم» به جای «دقت تشخیصی» برای اهداف مناسب‌تر بوده‌است.
نوروبلاستوم یک تومور جنینی در دوران کودکی است که از کرست عصبی سرچشمه می‌گیرد. این دومین تومور توپر بدخیم اکستراکرانیال شایع در دوران کودکی است.
سلول‌های نوروبلاستوم دارای ظرفیت منحصربه‌فردی در تجمع Iodine-123-metaiodobenzylguanidine یا ¹²³I-MIBG هستند که می تواند برای تصویربرداری تومور استفاده شود. علاوه بر این، سینتیگرافی ¹²³I-MIBG فقط برای تشخیص نوروبلاستوم اهمیت ندارد، بلکه برای مرحله‌بندی و لوکالیزه کردن ضایعات اسکلتی نیز مهم است. اگر این موارد وجود داشته باشند، از اسکن‌های پیگیری MIBG برای ارزیابی پاسخ بیمار به درمان استفاده می‌شود. با این حال، حساسيت و ويژگي سینتیگرافی ¹²³I-MIBG به منظور تشخيص نوروبلاستوم با توجه به متون علمی متفاوت است.
پیش‌آگهی، درمان و پاسخ به درمان در بیماران مبتلا به نوروبلاستوم در حال حاضر بر اساس نمره‌دهی گسترده اسکن‌های ¹²³I-MIBG است. با توجه به استفاده بالینی و اهمیت آن، لازم است دقت دقیق تشخیصی ¹²³I-MIBG تعیین شود. در مواردی که تومور MIBG را برداشت نمی‌کند، تصویربرداری با فلورین-18-فلورودی‌اکسی-گلوکز (18F-FDG) توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) اغلب استفاده می‌شود و دقت تشخیصی این تست نیز باید بررسی شود.
اهداف اولیه:
1.1 تعیین دقت تشخیصی ¹²³I-MIBG (توموگرافی کامپیوتری با گسیل فوتون تکی (single photon emission computed tomography; SPECT)، با یا بدون توموگرافی کامپیوتری (computed tomography; CT)) سینتیگرافی برای تشخیص نوروبلاستوم و متاستازهای آن در تشخیص اولیه یا عود آن در کودکان 0 تا 18 سال.
1.2 تعیین دقت تشخیصی سینتیگرافی ¹²³I-MIBG منفی در ترکیب با تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT) برای تشخیص نوروبلاستوم و متاستازهای آن در تشخیص اولیه یا در عود آن در کودکان 0 تا 18 سال، مثلا یک تست اضافی.
اهداف ثانویه:
2.1 تعیین دقت تشخیصی تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT) برای تشخیص نوروبلاستوم و متاستازهای آن در نخستین تشخیص یا در عود آن در کودکان 0 تا 18 سال.
2.2 مقایسه دقت تشخیصی ¹²³I-MIBG (SPECT-CT) و تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT) برای تشخیص نوروبلاستوم و متاستازهای آن در تشخیص اولیه یا در عود آن در کودکان 0 تا 18 سال. این موضوع در داخل و بین مطالعات وارد شده انجام شد. سینتیگرافی ¹²³I-MIBG (SPECT-CT) در این مورد تست مقایسه‌ای بود.
ما بانک‌های اطلاعاتی MEDLINE/PubMed (1945 تا 11 سپتامبر 2012) و EMBASE/Ovid (1980 تا 11 سپتامبر 2012) را برای مطالعات بالقوه مرتبط جست‌وجو کردیم. ما همچنین فهرست منابع مقالات مرتبط و مقالات مروری را بررسی کردیم، خلاصه مقالات کنفرانس را ارزیابی کرده و برای مطالعات منتشر نشده، با محققان دخیل در این زمینه تماس گرفتیم.
ما مطالعاتی را با طراحی مقطعی (cross-sectional) یا سری موارد (cases series) از نوروبلاستوم اثبات شده، چه گذشته‌نگر یا آینده‌نگر وارد کردیم که به مقایسه نتایج سینی‌گرافی ¹²³I-MIBG (SPECT-CT) یا تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT)، یا هر دو، با استانداردهای منبع یا با یکدیگر، پرداخته بودند. مطالعات باید شامل تشخیص اولیه و گزارش در مورد کودکان سنین بین 0 تا 18 ساله مبتلا به نوروبلاستوم در هر مرحله‌ای در نخستین تشخیص یا در عود بوده باشند.
یک نویسنده مرور غربالگری اولیه را در منابع شناسایی شده انجام داد. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم انتخاب مطالعه، استخراج داده‌ها و ارزیابی کیفیت روش‌شناسی را انجام دادند.
ما از داده‌های موجود در جدول‌های دو در دو استفاده کردیم که حداقل تعداد بیماران را با یک آزمون مثبت واقعی و تعداد بیماران را با یک آزمون منفی کاذب، برای محاسبه حساسیت، و در صورت امکان، ویژگی هر یک از مطالعات وارد شده توصیف کرده بودند.
در جایی که امکان‌پذیر بود، ما نمودارهای انباشت (forest plots) را برای نشان دادن برآوردهای حساسیت و ویژگی همراه با 95% فواصل اطمینان (CIs) ایجاد کردیم.
یازده مطالعه معیارهای ورود را داشتند. ده مطالعه داده‌ها را در سطح بیمار گزارش کردند: اسکن مثبت یا منفی بود. یک مطالعه تمام ضایعات منفرد (سطح ضایعه) را گزارش داد. حساسیت سینتیگرافی ¹²³I-MIBG (SPECT-CT) (هدف 1.1)، که در 608 بیمار از 621 بیمار واجد شرایط وارد شده در 11 مطالعه تعیین شد، از 67% تا 100% متغیر بود. یک مطالعه، که در سطح ضایعه گزارش داده بود، داده‌ها را برای محاسبه ویژگی ارائه کرد: 68 درصد در 115 ضایعه در 22 بیمار. حساسیت سینتیگرافی ¹²³I-MIBG برای تشخیص متاستازها به‌طور جداگانه از تومور اولیه در بیماران مبتلا به همه مراحل نوروبلاستوما از 79% تا 100% در 3 مطالعه و ویژگی از 33% تا 89% برای دو تا از این مطالعات متغیر بود.
یک مطالعه دقت تشخیصی تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT) (تست کمکی) را در بیماران با سینتیگرافی ¹²³I-MIBG منفی (هدف 1.2) گزارش کرد. دو بیمار از 24 بیمار واجد شرایط با نوروبلاستوم اثبات شده، اسکن ¹²³I-MIBG منفی و اسکن 18F-FDG-PET(-CT) مثبت داشتند.
حساسیت تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT) به عنوان یک تست تشخیصی تکی (هدف 2.1) و مقایسه آن با ¹²³I-MIBG (SPECT-CT) (هدف 2.2) فقط در یک مطالعه گزارش شد. حساسیت تصویربرداری 18F-FDG-PET(-CT) معادل 100% در مقابل 92% برای سینتیگرافی ¹²³I-MIBG (SPECT-CT) بود. ما نتوانستیم ویژگی را برای هر دو مدالیتی محاسبه کنیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.