پیشینه
ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ (neurocysticercosis) شایع‌ترین عفونت انگلی در مغز است. این بیماری توسط لاروهای کرم نواری گوشت خوک ایجاد می‌شود که خود را به مغز رسانده و یک کیسه محصور در اطراف خود تشکیل می‌دهند (به نام کیست (cyst)). با اینکه تشنج‌ها شایع‌ترین نشانه این بیماری هستند، برخی از بیماران ممکن است با سردرد، استفراغ، یا دیگر نشانه‌های ادم مغزی تظاهر یابند.
این مرور به بررسی سودمندی تجویز داروهای ضد-صرع (antiepileptic drugs; AEDs) در پیشگیری از بروز تشنج در افرادی پرداخت که با نشانه‌های دیگری به غیر از تشنج تظاهر پیدا کردند. همچنین سودمندی تجویز AEDها را در افراد مبتلا به صرع ناشی از ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ، از نظر انتخاب دارو، دوزاژ، مدت زمان درمان، عوارض جانبی، و کیفیت زندگی بررسی کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
چهار کارآزمایی، با مجموع 466 شرکت‌کننده، وارد شدند که بر مقایسه دوره «کوتاه-مدت» و «طولانی-مدت» درمان با AEDها در افراد مبتلا به یک کیست منفرد مغزی تمرکز داشتند. کارآزمایی‌ها، شش تا 12 ماه را به عنوان درمان کوتاه-مدت، و 12 تا 24 ماه را به عنوان درمان طولانی-مدت در نظر گرفتند.
نتایج کلیدی
نتایج غیر-قطعی برای سودمندی یک دوره درمان با AED نسبت به یک دوره زمانی دیگر (شش، 12، یا 24 ماه) در افرادی با یک کیست منفرد وجود داشت. در افراد مبتلا به کیست‌های کلسیفیه، ممکن است مدت زمان طولانی‌تری از درمان ترجیح داده شود.
در هر چهار کارآزمایی وارد شده، افراد با یک ضایعه مغزی منفرد به کار گرفته شدند. یافته‌های این مرور را نمی‌توان به افراد مبتلا به کیست‌های متعدد، یا با کیست‌هایی در بخش‌های غیر-معمول مغز تعمیم داد.
شواهد تا ژانویه 2021 به‌روز است.
علی‌رغم اینکه ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ شایع‌ترین علت بروز صرع در سراسر جهان به حساب می‌آید، در حال حاضر هیچ شواهدی در مورد تجویز AEDها به عنوان پروفیلاکسی تشنج میان بیمارانی که با نشانه‌هایی غیر از تشنج تظاهر می‌یابند، در دسترس نیست. شواهد قابل اعتمادی در مورد طول مدت درمان برای افراد مبتلا به تشنج وجود ندارد. بنابراین، نیاز به انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده در مقیاس بزرگ برای بررسی این سوالات وجود دارد.
ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ شایع‌ترین عفونت انگلی در مغز است. شایع‌ترین مشخصه بالینی آن صرع (epilepsy) است، هر چند ممکن است با سردرد، نشانه‌های افزایش فشار داخل جمجمه، هیدروسفالی، و نشانه‌های چشمی، بسته به محل قرارگیری کیست‌های انگلی نیز تظاهر پیدا کند. تجویز داروهای ضد-انگل (anthelmintic drugs)، داروهای ضد-تشنج (antiepileptic drug; AED)، و داروهای ضد-ادم، مانند استروئیدها، ستون اصلی درمان را تشکیل می‌دهند.
این یک نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین است که پیش از این در سال 2019 منتشر شد.
ارزیابی تاثیرات (مزایا و آسیب‌ها) AEDها در پیشگیری اولیه و ثانویه از بروز تشنج در افراد مبتلا به ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ (neurocysticercosis).
در مورد پیشگیری اولیه، این موضوع را بررسی کردیم که AEDها احتمال بروز تشنج را در بیماران مبتلا به ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ که تا به حال تشنج نداشته‌اند، کاهش می‌دهند یا خیر.
در مورد پیشگیری ثانویه، به بررسی این مساله پرداختیم که AEDها باعث کاهش احتمال بروز تشنج‌های بیشتر در بیمارانی می‌شوند که به دلیل ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ حداقل یک بار دچار تشنج شده‌اند یا خیر.
به عنوان بخشی از مطالعات در مورد پیشگیری اولیه، به دنبال بررسی این موضوع نیز بودیم که تجویز AED از نظر مدت، دوز، و مشخصات عوارض جانبی، به نفع افراد مبتلا به ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ بود یا خیر.
برای به‌روزرسانی 2021 این مرور، پایگاه ثبت مطالعات کاکرین (CRS Web)، MEDLINE، و LILACS را تا ژانویه 2021 جست‌وجو کردیم. CRS Web شامل مطالعات تصادفی‌سازی یا شبه-تصادفی‌سازی شده و کنترل شده از پایگاه‌های ثبت تخصصی گروه‌های مرور کاکرین شامل گروه صرع در کاکرین؛ PubMed؛ EMBASE؛ ClinicalTrials.gov؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP)؛ و پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) بود. همچنین فهرست منابع مطالعات شناسایی شده را بررسی کردیم، و برای یافتن مطالعات بیشتر و در حال انجام، با کارشناسان و همکاران در این زمینه تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی و کنترل شده.
مطالعات یک سو-کور، دوسو-کور، یا کورسازی نشده واجد شرایط بودند.
از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد نظر کاکرین پیروی کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود انتخاب کرده و داده‌های مرتبط را استخراج کردند. پیامدهای اولیه مورد نظر عبارت بودند از: نسبتی از افراد که دچار تشنج شدند، و زمان سپری شده تا بروز اولین تشنج پس از تصادفی‌سازی بیمار. پیامدهای ثانویه شامل: عدم بروز تشنج، تعداد بیماران خارج شده از مطالعه، عوارض جانبی، تعداد افرادی که با دوره درمانی کوتاه-مدت یا طولانی-مدت دچار تشنج نشدند، کیفیت زندگی، هزینه‌های درمان، بستری شدن در بیمارستان، و مورتالیتی، بودند.
از آنالیز قصد درمان (intention-to-treat) برای تجزیه‌و‌تحلیل‌های اولیه خود استفاده کردیم. نسبت شانس (OR) را برای داده‌های دو-حالتی (نسبتی از افراد که دچار تشنج شدند، افرادی که برای یک دوره زمانی خاص (12 یا 24 ماه) عاری از تشنج بودند، بیمارانی که از گروه درمانی خود خارج شدند، افرادی که دچار عوارض جانبی مربوط به دارو یا عوارض شدند، مواردی که با هر رویکرد درمانی عاری از تشنج بودند، مورتالیتی) محاسبه کرده، و قصد داشتیم در صورت وجود داده‌های پیوسته (کیفیت زندگی، هزینه درمان)، از تفاوت میانگین (MD) برای آنها استفاده کنیم. در نظر داشتیم زمان سپری شده را تا بروز اولین تشنج پس از تصادفی‌سازی بیمار با محاسبه نسبت‌های خطر (HRs) ارزیابی کنیم. دقت را با استفاده از 95% فاصله اطمینان (CI) ارزیابی کردیم. طبقه‌بندی تجزیهوتحلیل بر اساس مقایسه درمانی انجام شد. همچنین مدت زمان مصرف دارو، استفاده از داروهای همزمان، و طول مدت پیگیری را در نظر گرفتیم.
هیچ کارآزمایی‌ای را پیدا نکردیم که نقش AEDها را در پیشگیری از بروز تشنج میان افراد مبتلا به ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ، با نشانه‌هایی غیر از تشنج، بررسی کرده باشد.
هیچ کارآزمایی‌ای شناسایی نشد که AEDها را برای پیشگیری اولیه در افراد مبتلا به ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ مستقیما مقایسه کرده باشد.
چهار کارآزمایی را وارد کردیم که به مقایسه اثربخشی دوره کوتاه-مدت درمان با AED در مقابل دوره طولانی-مدت آن برای افراد مبتلا به ﻧﻮروﺳﯿﺴﺘﯽﺳﺮﮐﻮزﯾﺲ منفرد (که از طریق اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT؛ computed tomography) شناسایی شد) پرداختند که با نشانه تشنج مراجعه کردند. در مجموع، 466 نفر وارد شدند. این مطالعات به مقایسه مدت زمان‌های مختلف درمان با AED؛ 6؛ 12؛ و 24 ماه؛ پرداختند.
خطر عود تشنج با شش ماه درمان در مقایسه با طول مدت 12 تا 24 ماه، اهمیت آماری نداشت (نسبت شانس (OR): 1.34؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.73 تا 2.47؛ سه مطالعه، 360 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). خطر عود تشنج با شش تا 12 ماه درمان در مقایسه با 24 ماه درمان دارای اهمیت آماری نبود (OR: 1.36؛ 95% CI؛ 0.72 تا 2.57؛ سه مطالعه، 385 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین).
دو مطالعه عود تشنج و یافته‌های CT را با هم مقایسه کرده، و نشان دادند که ضایعات پایدار و کلسیفیه خطر عود بالاتری داشته، و به مدت زمان طولانی‌تری از درمان با AEDها نیاز دارند. یک مطالعه هیچ موردی را از عوارض جانبی گزارش نکرد، در حالی که سایر مطالعات در مورد عوارض جانبی داروها اظهارنظر نکردند.
هیچ یک از مطالعات به کیفیت زندگی شرکت‌کنندگان نپرداختند. این مطالعات دارای نقص‌های روش‌شناختی، مانند حجم نمونه کوچک، و احتمال وجود سوگیری (bias) به دلیل عدم کورسازی بودند، که بر نتایج مرور تاثیر می‌گذارند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.