سوال مطالعه مروری
این یک بهروزرسانی از مروری است که نخستین‌بار در سال 2011 منتشر، و آخرین بار در سال 2017 به‌روز شد.
شواهد مربوط به اثربخشی و عوارض جانبی اسلیکاربازپین استات (eslicarbazepine acetate) را هنگام استفاده به‌عنوان درمان کمکی برای مدیریت بالینی صرع کانونی مقاوم به دارو، مرور کردیم.
پیشینه
اسلیکاربازپین استات یک داروی ضد-صرع است که می‌تواند برای درمان افرادی که دیگر داروهای ضد-صرع را مصرف می‌کنند اما هم‌چنان تشنج دارند، به داروهای دیگر اضافه شود (درمان «کمکی (add-on)» نامیده می‌شود). این مرور به بررسی این موضوع پرداخت که اسلیکاربازپین استات به عنوان یک درمان کمکی چه عملکردی دارد و چه آسیب‌ها و عوارض جانبی را بر جای می‌گذارد.
ویژگی‌های مطالعه
شواهد تا سپتامبر 2020 به‌روز است. هفت کارآزمایی بالینی را با مشارکت 2185 شرکت‌کننده دو تا 77 سال وارد کردیم. مطالعات وارد شده طول درمان‌های متفاوتی از 12 تا 18 هفته داشتند. همه هفت کارآزمایی، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده بودند، که افراد را به صورت تصادفی در گروه‌ها تقسیم و مقایسه کردند.
نتایج کلیدی
این مرور نشان داد که اسلیکاربازپین استات زمانی که در ترکیب با سایر داروها استفاده شد، در کاهش تعداد تشنج‌ها در بزرگسالان مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو موثر بود. اسلیکاربازپین استات هم‌چنین ممکن است در کاهش دفعات تشنج در کودکان مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو موثر باشد. افراد تحت درمان با اسلیکاربازپین استات در مقایسه با افرادی که دارونما (قرص ساختگی) مصرف کردند، بیشتر احتمال داشت که دیگر تشنج نداشته باشند، اما به دلیل بروز عوارض جانبی احتمال بیشتری داشت که مصرف آن را متوقف کنند. این عوارض شامل سرگیجه، حالت تهوع (nausea)، خواب‌آلودگی (somnolence)، استفراغ (vomiting) و دوبینی (diplopia) بودند.
کیفیت شواهد
همه هفت کارآزمایی روش‌های اجرای خوبی داشتند، اما اطلاعات کارآزمایی‌ها برای 10% تا 45% از افراد مصرف‌کننده دارو و در پنج کارآزمایی گم شده بودند. این اطلاعات ازدست‌رفته ممکن است عدم-قطعیت را وارد نتایج کنند، بنابراین کیفیت شواهد در این مرور در سطح متوسط است. انجام پژوهش‌های بیشتری برای جست‌وجو در تاثیرات طولانی-مدت اسلیکاربازپین استات و برای توضیح چگونگی کارکرد این دارو در کودکان مبتلا به صرع، مورد نیاز است.
ESL فراوانی تشنج را هنگام استفاده به عنوان درمان کمکی برای بزرگسالان مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو، کاهش می‌دهد. کارآزمایی‌های وارد شده در این مرور، دوره پیگری کوتاه-مدتی داشتند. علاوه بر این، این بهروزرسانی نشان داد که ESL ممکن است فراوانی تشنج را در کودکان 6 تا 18 سال کاهش دهد؛ با این حال نتایج غیرقطعی است.
این یک نسخه به‌روز شده از مروری است که نخستین‌بار در سال 2011 منتشر، و آخرین‌بار در سال 2017 به‌روز شد.
اکثر افراد مبتلا به صرع (epilepsy) پیش‌آگهی خوبی دارند اما حدود 30% از بیماران با وجود دریافت چندین رژیم درمانی از داروهای ضد-صرع، دچار تشنج‌های (seizures) مداوم می‌شوند. در این مرور، شواهد موجود مربوط به اسلیکاربازپین استات (eslicarbazepine acetate; ESL) را زمانی که به عنوان درمان کمکی برای صرع کانونی (focal epilepsy) مقاوم به دارو استفاده می‌شود، خلاصه کردیم.
ارزیابی اثربخشی و تحمل‌پذیری ESL، زمانی که به عنوان درمان کمکی برای افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو تجویز می‌شود.
برای آخرین بهروزرسانی، پایگاه‌های اطلاعاتی زیر را در 10 سپتامبر 2020 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت مطالعات کاکرین (CRS Web) و MEDLINE (OVID). CRS Web شامل کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده یا شبه-تصادفی‌سازی شده و کنترل شده از پایگاه‌های ثبت تخصصی گروه‌های مرور کاکرین از جمله Epilepsy؛ CENTRAL؛ PubMed؛ Embase؛ ClinicalTrials.gov و WHO ICTRP است. هیچ گونه محدودیتی از نظر زبان نگارش مقاله اعمال نشد. فهرست منابع مطالعات بازیابی‌شده را بررسی کرده و با تولیدکنندگان ESL و متخصصان در این زمینه برای کسب اطلاعات در مورد هرگونه مطالعه منتشرنشده یا در حال انجام تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و دوسو-کور کنترل‌شده با دارونما (placebo) از ESL در افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود انتخاب و داده‌ها را استخراج کردند. پیامدهای بررسی‌شده شامل کاهش 50% یا بیشتر در فراوانی تشنج، عدم وقوع تشنج (seizure freedom)، ترک درمان، عوارض جانبی و تداخلات دارویی بودند. تجزیهوتحلیل اولیه با قصد درمان (intention-to-treat) انجام شد. رابطه دوز-پاسخ در مدل‌های رگرسیون (regression models) ارزیابی شد.
هفت کارآزمایی (2185 شرکت‌کننده، 2 تا 77 سال) را وارد کردیم که در معرض خطر سوگیری (bias) پائین یا نامشخص، جدا از خطر بالای سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)، قرار داشتند؛ همه مطالعات توسط شرکت داروسازی BIAL تامین مالی شدند.
خطر نسبی (RR) کلی برای کاهش 50% یا بیشتر در فراوانی تشنج 1.57 (95% فاصله اطمینان (CI)؛ 1.34 تا 1.83) به دست آمد. برای بزرگسالان، RR معادل 1.71 (95% CI؛ 1.42 تا 2.05؛ 5 مطالعه، 1799 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) گزارش شد؛ برای کودکان شش تا 18 سال، RR برابر با 1.35 (95% CI؛ 0.98 تا 1.87؛ 2 مطالعه، 322 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) بود. تجزیهوتحلیل رگرسیون دوز نشان‌دهنده شواهدی بود که ESL فراوانی تشنج را کاهش و اثربخشی دارو را در دوزهای بالاتر آن افزایش داد. ESL مرتبط بود با رسیدن به وضعیت بدون تشنج (RR: 3.16؛ 95% CI؛ 1.73 تا 5.78؛ 1922 شرکت‌کننده؛ 6 مطالعه؛ شواهد با قطعیت متوسط). شرکت‌کنندگان احتمال بیشتری داشت که ESL را به دلیل عوارض جانبی کنار بگذارند (RR: 2.72؛ 95% CI؛ 1.66 تا 4.46؛ 7 مطالعه، 2185 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط)، اما نه برای هر دلیلی (RR: 1.25؛ 95% CI؛ 0.93 تا 1.70؛ 7 مطالعه، 2185 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). عوارض جانبی زیر همراه با ESL رخ دادند: سرگیجه (RR: 2.77؛ 99% CI؛ 1.85 تا 4.15)؛ تهوع (RR: 2.55؛ 99% CI؛ 1.39 تا 4.67)؛ خواب‌آلودگی (RR: 1.75؛ 99% CI؛ 1.18 تا 2.61)؛ دوبینی (RR: 4.07؛ 99% CI؛ 1.86 تا 8.89)؛ و استفراغ (RR: 2.37؛ 99% CI؛ 1.19 تا 4.74). به‌طور کلی، به دلیل نرخ بالای قطع درمان در مطالعات بزرگسالان، قطعیت شواهد در سطح متوسط ارزیابی شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.