پیام کلیدی
هیچ کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شدهای را در منابع علمی پزشکی پیدا نکردیم که اثربخشی و بی‌خطری (safety) کاشت یک استنت (یک لوله کوچک که مانند داربستی برای باز نگه داشتن رگ خونی عمل می‌کند) را با آنژیوپلاستی تنها (روش جراحی برای باز کردن انسداد رگ خونی)، در درمان تنگی شریان ساب‌کلاوین (تنگی یا انسداد یک رگ خونی) مقایسه کرده باشد. در حال حاضر، شواهد کافی وجود ندارد تا بدانیم استنت‌گذاری از آنژیوپلاستی تنها تاثیرگذارتر است یا خیر.
چرا این سوال مهم است؟
شریان‌های ساب‌کلاوین، دو عروق خونی اصلی واقع در بالای قفسه سینه، زیر استخوان ترقوه هستند، که از قوس آئورت منشعب می‌شوند. شریان ساب‌کلاوین چپ، خون بازوی چپ و شریان ساب‌کلاوین راست، خون بازوی راست را تامین می‌کند؛ برخی از شاخه‌های آن، خون را به سر و قفسه سینه می‌رسانند. سابقه مصرف سیگار، فشار خون بالا، سطوح پائین‌تر کلسترول «خوب» (لیپوپروتئین با چگالی بالا)، و بیماری شریان محیطی، با افزایش خطر تنگی شریان ساب‌کلاوین مرتبط است. تنگی شریان ساب‌کلاوین، اغلب بدون نشانه رخ می‌دهد. هنگامی که چنین عارضه‌ای بروز می‌کند، نشانه‌هایی شامل سرگیجه کوتاه-مدت (که معمولا با حس چرخش محیط توصیف می‌شود) ناشی از کاهش جریان خون در قسمت پشتی مغز، و مشکلات گردش خون در دست‌ها و بازوها مشاهده می‌شوند. درمان اندو-واسکولار (با حداقل تهاجم) در مدیریت بالینی تنگی شریان‌های ساب‌کلاوین، شامل آنژیوپلاستی تنها یا همراه با استنت‌گذاری است. مشخص نیست که آنژیوپلاستی تنها یا همراه با استنت‌گذاری، بیشترین مزیت را برای افراد مبتلا به انسدادهای شریان ساب‌کلاوین به همراه دارد یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
منابع علمی پزشکی را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده در مورد درمان اندو-واسکولار تنگی شریان ساب‌کلاوین جست‌وجو کردیم، که آنژیوپلاستی را به‌تنهایی یا همراه با یک کاشت استنت مقایسه کردند. در مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده، درمان یا آزمون افراد، به‌طور تصادفی تصمیم‌گیری شد. این نوع مطالعات، معمولا معتبرترین شواهد را در مورد تاثیرات درمان ارائه می‌دهند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
هیچ مطالعه تصادفی‌سازی و کنترل شدهای را برای کمک به پاسخ به سوال خود نیافتیم. فقدان شواهد برای کمک به متخصصان مراقبت سلامت و افراد مبتلا به تنگی شریان ساب‌کلاوین وجود دارد که تصمیم‌گیری را در این مورد که استنت‌گذاری نسبت به آنژیوپلاستی تنها در درمان تنگی شریان ساب‌کلاوین تاثیرگذارتر است یا خیر، دشوار می‌کند.
این مرور سیستماتیک تا چه زمانی به‌روز است؟
این مرور کاکرین، مرور قبلی ما را به‌روز می‌کند. شواهد تا فوریه 2021 به‌روز است.
در حال حاضر شواهد کافی برای تعیین این که استنت‌گذاری از آنژیوپلاستی تنها در مدیریت بالینی تنگی شریان ساب‌کلاوین تاثیرگذارتر است یا خیر، وجود ندارد.
شریان‌های ساب‌کلاوین، دو شریان اصلی واقع در بالای قفسه سینه، زیر استخوان ترقوه هستند، که از قوس آئورت منشعب می‌شوند. درمان اندو-واسکولار در مدیریت تنگی شریان‌های ساب‌کلاوین، شامل آنژیوپلاستی تنها، و با استنت‌گذاری است. شواهد کافی برای هدایت استفاده از استنت‌ها به دنبال انجام آنژیوپلاستی در تنگی شریان ساب‌کلاوین وجود ندارد. این مطالعه، دومین نسخه به‌روز شده از مروری است که نخستین‌بار در سال 2011 منتشر شد.
هدف از انجام این مرور، تعیین این موضوع بود که استنت‌گذاری نسبت به آنژیوپلاستی تنها، در تنگی شریان ساب‌کلاوین موثرتر است یا خیر.
برای به‌روز کردن این مرور، متخصص اطلاعات گروه عروق در کاکرین، به جست‌وجو در پایگاه ثبت تخصصی گروه عروق در کاکرین، بانک‌های اطلاعاتی CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL؛ و LILACS، و پایگاه‌های ثبت پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت و کارآزمایی‌های ClinicalTrials.gov تا 2 فوریه 2021 پرداخت.
برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شدهای از درمان اندو-واسکولار ضایعات شریان ساب‌کلاوین جست‌وجو کردیم که آنژیوپلاستی تنها و کاشت استنت را مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم واجد شرایط بودن مطالعات را ارزیابی کردند. هرگونه اختلاف‌نظر از طریق بحث حل‌وفصل شد. اگر توافقی وجود نداشت، از نویسنده سوم مرور درخواست کردیم که مطالعه را برای ورود ارزیابی کند. ما در نظر داشتیم که جمع‌آوری و آنالیز داده‌ها را مطابق با توصیه‌های شرح داده شده در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات انجام داده، و قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)، ارزیابی کنیم.
تا به امروز، هیچ کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده تکمیل‌شده یا در حال انجامی را شناسایی نکردیم که آنژیوپلاستی پرکوتانئوس ترانس‌لومینال و استنت‌گذاری را در مدیریت بالینی تنگی شریان ساب‌کلاوین مقایسه کرده باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.