سوال مطالعه مروری
آیا غربالگری افراد بدون نشانه با استفاده از تست خون ویروس اپشتاین‌بار (Epstein-Barr virus) یا نازوفارنگوسکوپی (nasopharyngoscopy) (یا هر دو) مورتالیتی ناشی از سرطان نازوفارنکس را کاهش می‌دهد؟
پیشینه
سرطان نازوفارنکس یک سرطان نادر در سراسر جهان است، اما در جمعیت کانتونی (Cantonese) در جنوب چین شایع است. به دلیل ظهور آن در عمق بینی و نبود نشانه‌های اختصاصی، معمولا سرطان نازوفارنکس دیر شناسایی می‌شود. در حالی که پیش‌آگهی سرطان نازوفارنکس بسیار ضعیف است، این بیماری در مراحل اولیه سرطان به‌طور بالقوه قابل درمان است. بنابراین شناسایی اولیه در غربالگری ممکن است به پیامدهای خوبی منجر شود. دو تست غربالگری شایع وجود دارد: تست خون ویروس اپشتاین‌بار (Epstein-Barr virus; EBV) و نازوفارنگوسکوپی (پروسیجری است که اجازه می‌دهد سطوح داخلی حلق و بینی با ابزار فیبر نوری بررسی شود). مطالعه مزایای غربالگری سرطان نازوفارنکس در سال 1970 آغاز شد، اما ارزش این رویکرد هم‌چنان نامطمئن است.
ویژگی‌های مطالعه
این مرور به منظور بررسی اثربخشی برنامه غربالگری و درمان با استفاده از تست EBV و نازوفارنگوسکوپی به عنوان تست غربالگری برای سرطان نازوفارنکس انجام گرفته است. با این حال، هیچ کارآزمایی تصادفی‌سازی شده یا بالینی کنترل شده‌ای که به ارزیابی این استراتژی پرداخته باشد، به دست نیامد.
نتایج کلیدی
نیاز به انجام مطالعات با کیفیت بالا، به منظور تعیین اثربخشی برنامه غربالگری برای سرطان نازوفارنکس، به ویژه برای ارزیابی پیامدهای طولانی-مدت مانند مورتالیتی و هزینه-اثربخشی وجود دارد.
کیفیت شواهد
این مرور تا جولای 2015 به‌روز است.
برای تعیین اثربخشی غربالگری در مورد سرطان نازوفارنکس یا هزینه-اثربخشی یا هزینه-مزیت استراتژی غربالگری، هیچ داده‌ای بر اساس RCTها یا CCTها یافت نشد. انجام مطالعات با کیفیت بالا با مدت زمان پیگیری طولانی-مدت مورتالیتی و هزینه-اثربخشی مورد نیاز است.
سرطان نازوفارنکس (nasopharyngeal)، یک بیماری اندمیک میان چند جمعیت مشخص است. پیش‌آگهی سرطان نازوفارنکس در مراحل پیشرفته آن بسیار ضعیف است، با این حال، این بیماری در مراحل اولیه قابل درمان است و می‌توان به نرخ بقای بالایی دست یافت. غربالگری بیماری در مراحل اولیه می‌تواند منجر به بهبود پیامدهای بیماری شود. سرولوژی ویروس اپشتاین‌بار (Epstein-Barr virus; EBV) و نازوفارنگوسکوپی (nasopharyngoscopy) اغلب برای غربالگری استفاده می‌شوند. اما اثربخشی و مزیت واقعی غربالگری، با توجه به امکان وجود سوگیری‌های (bias) انتخاب، زمان شروع و مدت زمان آن هم‌چنان نامطمئن است.
تعیین اثربخشی غربالگری افراد بدون نشانه به وسیله سرولوژی EBV و/یا نازوفارنگوسکوپی در کاهش مورتالیتی ناشی از سرطان نازوفارنکس در مقایسه با عدم غربالگری. ارزیابی تاثیر غربالگری روی سرطان نازوفارنکس در بروز، بقا، عوارض جانبی، هزینه-اثربخشی و کیفیت زندگی.
برای انجام این مطالعه، هماهنگ کننده جست‌وجوی کارآزمایی‌های گروه اختلالات گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین (Cochrane Ear, Nose and Throat Disorders Group (CENTDG) Trials Search Co-ordinator) بانک‌های اطلاعاتی زیر را جست‌وجو کرد: پایگاه ثبت کارآزمایی‌های CENTDG، پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 6؛ 2015)؛ PubMed؛ EMBASE؛ CINAHL؛ Web of Science؛ Clinicaltrials.gov؛ ICTRP و منابع بیشتر درباره کارآزمایی‌های منتشر شده و منتشر نشده. جست‌وجو در 6 جولای 2015 انجام گرفته است.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و کارآزمایی‌های بالینی کنترل شده (CCT) برای ارزیابی غربالگری برای سرطان نازوفارنکس در برابر عدم غربالگری. تصادفی‌سازی بر اساس خوشه‌ها یا افراد قابل قبول بود.
از پروسیجرهای روش‌شناسی استاندارد مورد انتظار مرکز همکاری‌های کاکرین (The Cochrane Collaboration) استفاده کردیم. معیار پیامد اولیه در این مطالعه، مورتالیتی ناشی از سرطان خاص نازوفارنکس بود. پیامد ثانویه شامل بروز سرطان نازوفارنکس بر اساس طبقه‌بندی مرحله و آسیب‌شناسی آن هنگام تشخیص، بقا (دو ساله، سه ساله، پنج ساله و 10 ساله)، ضررهای غربالگری (جسمانی و روانی‌اجتماعی)، کیفیت زندگی (از طریق ابزار معتبر مانند SF-36 و رضایت بیمار)، هزینه-اثربخشی و مورتالیتی به هر علتی بود.
هیچ کارآزمایی را شناسایی نکردیم که معیارهای ورود به مرور را داشته باشد. برای تحقیقات بیشتر، تعداد 31 مطالعه با متن کامل از طریق جست‌وجو بازیابی شد. با این حال، هیچ RCT یا CCT، برای بررسی اثربخشی غربالگری روی سرطان نازوفارنکس، با معیار واجد شرایط بودن مطابقت نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.