پیشینه
دریافت حمایت رفتاری (مانند توصیه و مشاوره مختصر) و داروها (از جمله وارنیکلین، بوپروپیون و درمان‌های جایگزینی نیکوتین مانند پچ یا آدامس) به افراد کمک می‌کنند تا سیگار را ترک کنند. بسیاری از دستورالعمل‌ها ترکیب دارو درمانی و حمایت رفتاری را برای کمک به افراد برای ترک سیگار توصیه می‌کنند، اما مشخص نیست که کدام ترکیب‌ها موثرتر از مابقی هستند، یا اینکه ترکیب دارو درمانی و حمایت رفتاری در برخی شرایط یا گروه‌ها بهتر از موارد دیگر کار می‌کند.
ویژگی‌های مطالعه
در جولای 2015، برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که ترکیبی از حمایت رفتاری و دارو درمانی را برای کمک به ترک سیگار در مقایسه با مراقبت‌های معمول یا حمایت رفتاری مختصر آزمایش کردند. افراد سیگاری عمدتا از مراکز مراقبت سلامت وارد شدند. برخی کارآزمایی‌ها فقط افرادی را وارد کردند که گفتند در آن زمان قصد ترک سیگار را دارند، اما برخی شامل افرادی بودند که قصد ترک سیگار را نداشتند. مطالعات می‌بایست گزارش می‌کردند که چند نفر پس از حداقل شش ماه، سیگار را ترک کرده‌اند.
نتایج
تعداد 53 مطالعه را با مجموع بیش از 25,000 شرکتکننده پیدا کردیم. یک مطالعه بسیار بزرگ فواید زیادی را نشان داد. این مطالعه حمایت شدیدی را از جمله آدامس نیکوتینی، تشکیل جلسات متعدد گروهی، و تماس طولانی‌مدت برای کمک به افراد برای ترک سیگار یا تشویق به تلاش‌های بیشتر برای ترک سیگار، ارائه داد. از آنجایی که در اکثر برنامه‌های درمانی معمول نبود، زمانی که منفعت احتمالی را تخمین زدیم، لحاظ نشد، اگرچه نشان می‌دهد که چنین حمایت فشرده‌ای می‌تواند بسیار موثر باشد. بر اساس نتایج 52 مطالعه باقی‌مانده، شواهدی را با کیفیت بالا یافتیم که نشان می‌دهد استفاده از ترکیبی از حمایت رفتاری و دارو درمانی، شانس ترک موفقیت‌آمیز سیگار را پس از حداقل شش ماه افزایش می‌دهد. ترکیب نتایج حاکی از آن است که در مقایسه با فقط دریافت مشاوره یا پشتیبانی مختصر، شانس موفقیت 70 تا 100 درصد افزایش می‌یابد. شواهدی وجود دارد که اگر شرکت‌کنندگان از مراکز مراقبت سلامت وارد شوند، تاثیر مداخله بیشتر است. شواهد روشنی وجود نداشت مبنی بر اینکه برقراری تماس بیشتر باعث افزایش تعداد افرادی می‌شود که سیگار را در شش ماه یا بیشتر ترک می‌کنند.
مداخلاتی که ترکیبی از دارو درمانی و حمایت رفتاری هستند، در مقایسه با حداقل مداخله یا مراقبت معمول، موفقیت ترک سیگار را افزایش می‌دهند. به‌روزرسانی این مرور با 12 مطالعه بیشتر (5,000 شرکتکننده) تخمین اثرگذاری مداخله را تغییری اساسی نداد. اگرچه کارآزمایی‌ها در جزئیات جمعیت و مداخلات‌شان متفاوت بودند، هیچ عاملی را شناسایی نکردیم که تاثیرات درمان را تغییر دادند، جدا از محیط ورود افراد. شواهدی را از مقایسه‌های غیر مستقیم پیدا نکردیم که ارائه حمایت رفتاری شدیدتر با تاثیرات درمانی بزرگتر مرتبط بود.
هم ارائه حمایت رفتاری (شامل توصیه و مشاوره مختصر) و هم دارو درمانی (از جمله درمان جایگزینی نیکوتین (nicotine replacement therapy; NRT)، وارنیکلین (varenicline) و بوپروپیون (bupropion)) در کمک به افراد برای ترک سیگار موثر هستند. ترکیب هر دو روش درمانی در صورت امکان توصیه می‌شود، اما اندازه تاثیر درمان با ترکیبات مختلف و در شرایط و جمعیت‌های مختلف نامشخص است.
ارزیابی تاثیر ترکیب حمایت رفتاری و دارو درمانی برای کمک به ترک سیگار، در مقایسه با یک مداخله حداقلی یا مراقبت معمول، و شناسایی اینکه بسته به ویژگی‌های شرایط درمان، مداخله، جمعیت تحت درمان، یا مصرف دارو، تاثیرات متفاوتی دیده می‌شود یا خیر.
در جولای 2015، پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین را برای یافتن رکوردها با ذکر هر گونه دارو درمانی، از جمله هر نوعی از NRT، بوپروپیون، نورتریپتیلین (nortriptyline) یا وارنیکلین جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده یا شبه-تصادفی‌سازی شده و کنترل شده‌ای که ترکیب‌های دارو درمانی و حمایت رفتاری را برای ترک سیگار، در مقایسه با کنترل مراقبت‌های معمول یا ارائه توصیه‌های مختصر یا حمایت رفتاری کمتر فشرده، مقایسه کردند. کارآزمایی‌هایی را که فقط زنان باردار را وارد کردند، کارآزمایی‌هایی را که فقط نوجوانان را ثبت‌نام کردند، و کارآزمایی‌هایی را با دوره پیگیری کمتر از شش ماه، حذف کردیم.
نتایج جست‌وجو توسط یک نویسنده غربالگری شده و موافقت برای گنجاندن یا حذف کارآزمایی‌های بالقوه مرتبط توسط دو نویسنده انجام شد. داده‌ها توسط یک نویسنده استخراج و توسط نویسنده دیگر بررسی شد.
معیار پیامد اصلی، پرهیز از سیگار کشیدن پس از حداقل شش ماه پیگیری بود. از دقیق‌ترین تعریف پرهیز از سیگار کشیدن برای هر کارآزمایی، و موارد تائید شده از نظر بیوشیمیایی، در صورت وجود، استفاده کردیم. خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) را برای هر مطالعه محاسبه کردیم. هر جا که اقتضا می‌کرد، با استفاده از مدل اثر ثابت منتل-هنزل (Mantel‐Haenszel fixed‐effect)، متاآنالیز را اجرا کردیم.
پنجاه و سه مطالعه با مجموع بیش از 25,000 شرکتکننده معیارهای ورود را داشتند. بخش بزرگی از مطالعات افرادی را از مراکز مراقبت سلامت یا با نیازهای خاص سلامت به کار گرفتند. اکثر مطالعات NRT را ارائه کردند. حمایت رفتاری عموما توسط متخصصان در زمینه مشاوره برای ترک سیگار ارائه شد، که بین چهار و هشت جلسه حضوری طول کشید. حداکثر مدت زمان تماس برنامه‌ریزی شده معمولا بیش از 30 دقیقه اما کمتر از 300 دقیقه بود. به‌طور کلی، مطالعات در معرض خطر پائین یا نامشخص سوگیری (bias) قرار داشتند، و یافته‌ها نسبت به حذف هیچ یک از شش مطالعه با خطر بالای سوگیری در یک حوزه، حساس نبودند. یک مطالعه بزرگ (Lung Health Study) به دلیل تاثیر درمانی بسیار بزرگتر نسبت به مطالعات دیگر (RR: 3.88؛ 95% CI؛ 3.35 تا 4.50) به ناهمگونی کمک کرد. از آنجایی که این مطالعه از یک مداخله ویژه فشرده استفاده کرد که شامل دسترسی طولانی‌مدت به آدامس نیکوتینی، جلسات متعدد گروهی و تماس‌های طولانی‌مدت نگهداری و بازیافت بود، نتایج ممکن است با مداخلات مورد استفاده در مطالعات دیگر قابل مقایسه نباشد و از این رو در تحلیل‌های دیگر ادغام نشدند. بر اساس نتایج 52 مطالعه باقی‌مانده (19,488 شرکتکننده)، شواهدی با کیفیت بالا (با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE)) برای فواید ترکیب دارو درمانی و درمان رفتاری در مقایسه با مراقبت‌های معمول، ارائه توصیه‌های مختصر یا حمایت رفتاری کمتر فشرده (RR: 1.83؛ 95% CI؛ 1.68 تا 1.98) با ناهمگونی آماری متوسط (I² = 36%) به دست آمد.
برآورد تجمعی برای 43 کارآزمایی که شرکت‌کنندگان را از مراکز مراقبت سلامت وارد کردند (RR: 1.97؛ 95% CI؛ 1.79 تا 2.18) بالاتر از هشت کارآزمایی بود که افراد را از سطح جامعه انتخاب کردند (RR: 1.53؛ 95% CI؛ 1.33 تا 1.76). در مقایسه با نسخه اول مرور، شواهد ضعیف قبلی مبنی بر وجود تفاوت‌ها در تحلیل‌های زیر گروه دیگر ناپدید شدند. تفاوت‌هایی را بین زیر گروه‌هایی که بر اساس انگیزه ترک سیگار، ارائه دهنده درمان، تعداد یا مدت جلسات حمایتی، یا دریافت درمان تعریف شدند، شناسایی نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.