پیشینه
استفاده از شیمی‌درمانی برای درمان سرطان کودکان و افراد جوان می‌تواند باعث ایجاد تهوع (احساس اینکه چیزی ممکن است بالا آورده شود) و استفراغ شود. این احساسات به شدت نامطبوع، علیرغم پیدایش داروهای ضد-تهوع جدید، هنوز هم یک مشکل محسوب می‌شوند.
سوال مطالعه مروری
داروها در پیشگیری از تهوع و استفراغ در کودکان و افراد جوانی که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند، چقدر موثر هستند؟
نتایج کلیدی
تنها 34 کارآزمایی تصادفی‌سازی شده مناسب را پیدا کردیم که 26 ترکیب دارویی را در کودکان آزمایش کرده بودند. کارآزمایی‌ها بیشتر تمایل داشتند استفراغ را گزارش کنند تا تهوع، با اینکه تهوع تجربه پریشان کننده‌تری است. ما نتوانستیم به نتیجه‌گیری‌های قاطع در مورد اینکه کدام دارو بهتر است، چه دوزی از دارو موثرتر است یا اینکه کدامیک از روش‌های خوراکی (از طریق دهان) یا داخل وریدی (تزریقی) بهتر هستند، برسیم. به نظر می‌رسد که آنتاگونیست‌های 5-HT3 («ترون‌ها»، مثل اوندانسترون (ondansetron)، گرانیسترون (granisetron) یا تروپیسترون (tropisetron)) بهتر از عوامل قدیمی‌تر هستند، و اینکه اضافه کردن دگزامتازون (dexamethasone) به این داروها می‌تواند تاثیر آنها را بیشتر هم بکند. پژوهش‌های بعدی باید در نظر بگیرند چه چیزی برای بیماران و خانواده‌های آنها مهم است، از معیارهای مشخصی برای تهوع و استفراغ استفاده کنند و به منظور به حداکثر رساندن قابلیت دسترسی به اطلاعات از تکنیک‌های جدیدتری در طراحی مرورها استفاده کنند.
در مورد موثرترین داروی ضد-استفراغ برای پیشگیری از تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی در کودکان، دانش و اطلاعات ما کامل نیست. لازم است در پژوهش‌های بعدی با کودکان، افراد جوان و خانواده‌هایی که شیمی‌درمانی را تجربه کرده‌اند، یک مشاوره انجام شود و نیز لازم است از معیارهای متناسب با سن استفاده کنند. این مرور نشان داد در بیمارانی که شیمی‌درمانی تهوع‌آور دریافت می‌کنند، آنتاگونیست‌های 5-HT3 موثرتر بوده و احتمالا گرانیسترون یا پالونوسترون (palonosetron) بهتر از اوندانسترون هستند. اضافه کردن دگزامتازون به کنترل استفراغ کمک می‌کند، هرچند نمایه مزیت و زیان استروئید کمکی هم‌چنان نامطمئن باقی مانده است.
علیرغم پیدایش درمان‌های ضد-استفراغ جدید، تهوع و استفراغ، این عوارض هنوز هم در کودکانی که تحت درمان سرطان هستند یک مشکل محسوب می‌شود. بهینه‌سازی رژیم‌های ضد-استفراغ می‌تواند با کاهش تهوع، استفراغ و مشکلات بالینی همراه، کیفیت زندگی را بهبود ببخشد. این یک نسخه به‌روز شده از مرور سیستماتیک اصلی است.
ارزیابی اثربخشی و عوارض جانبی مداخلات فارماکولوژیک در کنترل تهوع و استفراغ به صورت پیشگیرانه، حاد و تاخیری در کودکان و افراد جوان (زیر 18 سال) که در انتظار دریافت یا در حال دریافت شیمی‌درمانی هستند.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های بالینی کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ LILACS؛ PsycINFO؛ خلاصه مقالات کنفرانس‌های انجمن اونکولوژی بالینی آمریکا (American Society of Clinical Oncology)؛ انجمن بین‌المللی اونکولوژی کودکان (International Society of Paediatric Oncology)؛ انجمن چند-ملیتی مراقبت حمایتی در سرطان (Multinational Association of Supportive Care in Cancer)؛ فهرست خلاصه مقالات علمی و تکنولوژی آی اس آی (ISI Science and Technology Proceedings Index) از آغاز تا 16 دسامبر 2014 و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی از ابتدایی‌ترین رکوردها تا دسامبر 2014 را جست‌وجو کردیم. به منظور دستیابی به داده‌ها برای مطالعات آینده، فهرست مرورهای سیستماتیک را بررسی و با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفتیم. فهرست منابع مطالعات وارد شده را نیز غربال کردیم.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم چکیده‌ها را بررسی کردند تا کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را شناسایی کنند که داروهای ضد-استفراغ، کانابینوئید (cannabinoid) یا بنزودیازپین (benzodiazepine) را با دارونما (placebo) یا هرگونه مداخله فعال جایگزین در کودکان و افراد جوان (زیر 18 سال) با تشخیص سرطان که تحت شیمی‌درمانی هستند، مقایسه کرده بودند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌های مربوط به پیامد و کیفیت را از هر RCT استخراج کردند. در صورت لزوم، متاآنالیز (meta-analysis) انجام دادیم.
34 مطالعه را وارد کردیم که طیف مختلفی از داروهای ضد-استفراغ در دوزها و مقایسه کننده‌های متفاوت را بررسی و پیامدهای مختلف را گزارش کرده بودند. کیفیت و کمّیت مطالعات وارد شده منجر به این شد که کاوش پیرامون ناهمگونی، به رویکرد نقل قول (narrative) محدود شود.
اکثریت داده‌های کمّی مربوط به کنترل کامل استفراغ حاد بودند (27 مطالعه). عوارض جانبی در 29 مطالعه و تهوع در 16 مطالعه گزارش شده بود.
دو مطالعه به بررسی اضافه کردن دگزامتازون (dexamethasone) به آنتاگونیست‌های 5-HT3 جهت کنترل کامل استفراغ پرداخته بودند (خطر نسبی (RR) تجمعی: 2.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.35 تا 3.04). سه مطالعه تاثیر 20 میکروگرم/کیلوگرم گرانیسترون (granisetron) با 40 میکروگرم/کیلوگرم را در کنترل کامل استفراغ مقایسه کرده بودند (RR تجمعی: 0.93؛ 95% CI؛ 0.80 تا 1.07). سه مطالعه به مقایسه گرانیسترون و اوندانسترون (ondansetron) در کنترل کامل تهوع حاد (RR تجمعی: 1.05؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.17؛ 2 مطالعه)، استفراغ حاد (RR تجمعی: 2.26؛ 95% CI؛ 2.04 تا 2.51؛ 3 مطالعه)، تهوع تاخیری (RR تجمعی: 1.13؛ 95% CI؛ 0.93 تا 1.38؛ 2 مطالعه) و استفراغ تاخیری (RR تجمعی: 1.13؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.29؛ 2 مطالعه) پرداخته بودند. انجام هیچ آنالیز تجمعی امکان‌پذیر نبود.
سنتز داده‌ها به شکل نقل قول (narrative) نشان می‌دهد که آنتاگونیست‌های 5-HT3 موثرتر از عوامل ضد-استفراغ قدیمی‌تر هستند، به ویژه زمانی که این عوامل با یک استروئید ترکیب شوند. کانابینوئیدها احتمالا موثر هستند اما عوارض جانبی متعددی را ایجاد می‌کنند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.