پیشینه
سرطان دهانه رحم، دومین سرطان شایع میان زنان است. خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان تا سن 65 سالگی از 0.69% در کشورهای توسعه‌یافته تا 1.38% در کشورهای در حال توسعه متغیر است. در اروپا، حدود 60% از زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم پنج سال پس از تشخیص زنده می‌مانند. درمان استاندارد برای سرطان دهانه رحم در مراحل ابتدایی، انجام هیسترکتومی رادیکال است که شامل برداشتن دهانه رحم، رحم (womb) و بافت‌های نگهدارنده (parametrium)، همراه با غدد لنفاوی لگن (گره‌ها) و قسمت بالایی واژن (cuff) است. به طور مرسوم، بیش از یک قرن است که هیسترکتومی رادیکال به صورت جراحی باز انجام می‌شود. در سال‌های اخیر این جراحی به صورت لاپاروسکوپی (جراحی سوراخ کلید (key hole surgery)) نیز برای کاهش اندازه برش شکم انجام شده است.
ویژگی‌های مطالعه
یک مرور سیستماتیک را انجام داده و به دنبال کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشر شده و منتشر نشده‌ای بویم که روش‌های باز و لاپاروسکوپی واژینال را برای انجام هیسترکتومی رادیکال در زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه مقایسه کردند. شواهد تا جولای 2013 به‌روز است.
فقط یک مطالعه مرتبط را پیدا کردیم. این مطالعه شامل 13 زن بود؛ هفت مورد هیسترکتومی رادیکال واژینال با کمک لاپاروسکوپی (LARVH) و شش مورد هیسترکتومی رادیکال شکمی (RAH) داشتند.
نتایج کلیدی
به نظر می‌رسید زنانی که تحت LARVH قرار گرفتند در مقایسه با بیمارانی که RAH دریافت کردند، مقدار کمتری خون از دست دادند، مدت کوتاه‌تری در بیمارستان بستری شدند و نیاز کمتری به داروهای مسکّن داشتند. تفاوت آماری معنی‌داری در خطر بروز عوارض ناشی از جراحی در زنانی که تحت LARVH و RAH قرار گرفتند، وجود نداشت. با این حال، طول مدت جراحی در گروه RAH در مقایسه با LARVH به‌طور قابل‌توجهی کوتاه‌تر بود.
این کارآزمایی بقای کلی (overall survival; OS) و بقای بیمار بدون پیشرفت بیماری (PFS؛ مدت زمانی که یک زن با سرطان زندگی می‌کند اما بدتر نمی‌شود) یا کیفیت زندگی (QoL) را ارزیابی نکرد زیرا تمرکز اصلی کارآزمایی بررسی عوارض کوتاه-مدت بود.
کیفیت شواهد
به دلیل تعداد کم بیماران و دوره کوتاه کارآزمایی، نتوانستیم به نتیجه قطعی در مورد فواید و مضرات نسبی این دو نوع درمان برسیم و نتوانستیم زیر-گروه‌هایی را از زنان شناسایی کنیم که احتمال دارد از یک درمان یا درمان دیگر بهره‌مند شوند.
به دلیل تعداد اندک زنان در هر گروه و تعداد کم رویدادهای مشاهده شده، این کارآزمایی فاقد قدرت آماری بود. بنابراین، فقدان شواهد قابل اعتماد، در مورد اثربخشی و بی‌خطری دو تکنیک جراحی برای مدیریت سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه، مانع از هرگونه راهنمایی یا توصیه قطعی برای استفاده در عملکرد بالینی می‌شود. این کارآزمایی داده‌هایی را در مورد پیامدهای طولانی-مدت ارائه نداد، اما به دلیل تعداد بسیار کم زنان، در معرض خطر متوسط سوگیری قرار داشت.
سرطان دهانه رحم (cervical cancer) دومین سرطان شایع میان زنان و شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر ناشی از سرطان‌های زنان در سراسر جهان است. مدیریت جراحی استاندارد برای سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه، هیسترکتومی رادیکال (radical hysterectomy) است. به‌طور مرسوم، هیسترکتومی رادیکال از مسیر شکمی انجام می‌شود و استاندارد طلایی مدیریت جراحی مراحل اولیه سرطان دهانه رحم به حساب می‌آید. در سال‌های اخیر، پیشرفت‌ها در جراحی با حداقل دسترسی، انجام هیسترکتومی رادیکال را با استفاده از لاپاروسکوپی با هدف کاهش موربیدیتی جراحی و ارتقای بهبودی سریع‌تر ممکن ساخته است.
مقایسه اثربخشی و بی‌خطری (safety) انجام هیسترکتومی رادیکال واژینال با کمک لاپاروسکوپی (laparoscopically assisted radical vaginal hysterectomy; LARVH) و هیسترکتومی رادیکال شکمی ( radical abdominal hysterectomy; RAH) در زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه (1 تا 2A).
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه سرطان‌های زنان در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های بالینی کاکرین (CENTRAL) شماره 7 سال 2013؛ MEDLINE و EMBASE را تا جولای 2013 جست‌وجو کردیم. هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی، چکیده‌های مقالات نشست‌های علمی، فهرست منابع مطالعات وارد شده را جست‌وجو کرده و با متخصصان در این زمینه تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که هیسترکتومی رادیکال با کمک لاپاروسکوپی و هیسترکتومی رادیکال شکمی را در زنان بزرگسال مبتلا به سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه (مرحله 1 تا 2A) مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند.
یک RCT را یافتیم، که شامل 13 زن بوده و معیارهای ورود ما را داشت و داده‌های LARVH را در مقابل RAH گزارش کرد.
به نظر می‌سید زنانی که برای درمان سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه تحت LARVH قرار گرفتند، در مقایسه با بیماران درمان شده با RAH خون کمتری را از دست دادند. نتایج کارآزمایی تفاوت مرزی معنی‌داری را بین دو نوع جراحی گزارش کردند (میانه (median) مقدار خون از دست رفته: 400 میلی‌لیتر (دامنه بین-چارکی (IQR): 325 تا 1050) و 1000 میلی‌لیتر (IQR: 800 تا 1025) برای LARVH و RAH به ترتیب، P value = 0.05). RAH در مقایسه با LARVH با طول مدت بسیار کوتاه‌تر جراحی همراه بود (میانه: 180 دقیقه با LARVH در مقابل 138 دقیقه با RAH، P value = 0.05).
تفاوت آماری معنی‌داری در خطر بروز عوارض حول‌وحوش زمان انجام جراحی در زنانی که تحت LARVH و RAH قرار گرفتند، وجود نداشت. کارآزمایی مذکور، دو (29%) و چهار (57%) مورد عوارض حین و پس از جراحی را به ترتیب در گروه LARVH، و هیچ مورد (0%) عوارض حین جراحی و پنج (83%) مورد عوارض پس از جراحی را در گروه RAH گزارش کرد. هیچ موردی از بروز عوارض شدید حول‌وحوش زمان انجام جراحی گزارش نشد.
اختلال عملکرد مثانه و روده با ماهیت گذرا یا مزمن پس از هیسترکتومی رادیکال به عنوان عوارض اصلی باقی می‌ماندند، و مطالعه نشان داد که ممکن است پس از LARVH به میزان قابل‌توجهی کمتر رخ دهند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.