سوال مطالعه مروری
ما شواهد را برای بررسی اثربخشی و ایمنی استاتین‌ها در کودکان مبتلا به کلسترول بالای خون ارثی مرور کردیم.
پیشینه
هیپرکلسترولمی خانوادگی (familial hypercholesterolemia) یک بیماری ارثی است که در آن سطح کلسترول خون بالا است. بیماری‌های عروقی، یعنی انسداد عروق خونی، اغلب در سنین زودتر از حد معمول، به ویژه در میان مردان رخ می‌دهد. بنابراین درمان‌های مادام‌العمر، که از دوران کودکی آغاز می‌شوند، برای کاهش کلسترول خون مورد نیاز هستند. در کودکان مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی، رژیم غذایی گزینه اصلی درمان به شمار می‌آید. از داروهایی، مانند کلستیرامین (cholestyramine) و کلستیپول (colestipol)، به‌طور موثری استفاده شده‌اند، اما به دلیل طعم نامطبوع آنها، به سختی تحمل شده و برنامه‌های درمانی دنبال نمی‌شوند. ورود استاتین‌درمانی برای کودکان مدیریت درمانی را بهبود بخشیده و این مرور، نسخه قبلی منتشر شده را به‌روز می‌کند.
تاریخ جست‌وجو
شواهد تا این تاریخ به‌روز هستند: 4 نوامبر 2019.
ویژگی‌های مطالعه
این مرور شامل 9 مطالعه با 1177 فرد مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت در سنین بین 4 و 18 سال هستند. مطالعات به مقایسه درمان‌های مختلف استاتین با یک ماده که حاوی هیچ دارویی نبود (دارونما (placebo)) پرداخته و افراد برای یک درمان یا درمان دیگر، به‌طور تصادفی انتخاب شدند. مطالعات از 12 تا 104 هفته به طول انجامیدند.
نتایج کلیدی
به‌طور کلی، مداخله و زمان پیگیری کوتاه‌مدت بودند (میانه: 24 هفته، محدوده شش هفته تا دو سال). استاتین‌ها احتمالا میانگین غلظت کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پائین را در تمام نقاط زمانی کاهش می‌دهند (شواهد با کیفیت بالا). سطوح آنزیم‌های کبدی، آسپارتات و آلانین آمینوترانسفراز سرم، و آنزیم عضلانی، کراتینین کیناز، بین گروه‌های درمان شده و دارونما در هر نقطه زمانی (شواهد با کیفیت پائین) تفاوتی نداشتند. خطرات میوپاتی (بیماری بافت عضلانی) و عوارض جانبی بسیار پائین و در هر دو گروه مشابه بودند (شواهد با کیفیت پائین). دو مورد از استاتین‌ها، سيمواستاتين (simvastatin) و پراواستاتین (pravastatin)، ممکن است تاثیر مثبتی بر دو رگ خونی اصلی داشته باشند که عمدتا توسط سطوح بالای کلسترول تحت تاثیر قرار می‌گیرند (شواهد با کیفیت پائین).
کیفیت شواهد
اطلاعات مربوط به کورسازی (سوگیری (bias) عملکرد و سوگیری تشخیص)، برای همه 9 مطالعه در دسترس بودند؛ همه آنها دوسو-کور توصیف شدند، بدین معنا که شرکت‌کنندگان و کسانی که در پروسیجر‌های درمانی شرکت داشتند، نسبت به درمان کور بودند. در دو مطالعه اطلاعاتی درباره نحوه تخصیص شرکت‌کنندگان به گروه‌های درمانی (سوگیری انتخاب) به وضوح ارائه شد، اما این اطلاعات در هفت مطالعه باقی‌مانده به روشنی بیان نشدند. اطلاعات در این مورد که محققان می‌دانستند شرکت‌کنندگان وارد کدام گروه درمانی خواهند شد (سوگیری انتخاب) یا اینکه آیا گزارش‌دهی انتخابی (سوگیری گزارش‌دهی) رخ داده یا خیر، وجود نداشت، اما بسیار بعید است که این اتفاق رخ داده باشد. در مقام نتیجه‌گیری، می‌توان اظهار داشت که تمام مطالعات به خوبی اجرا شده‌اند و ما فکر نمی‌کنیم هر یک از عوامل فوق‌الذکر نتایج را در جهت مخالف تحت تاثیر قرار داده باشند. کیفیت شواهد از سطح بالا (تغییر در کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) سرم و عوارض جانبی) تا متوسط (عوارض جانبی) تا پائین (تغییر در ضخامت دیواره عروق خونی (اینتیما-مدیای کاروتید (carotid intima-media))، تغییر در مقادیر اگر رشد و سنگین شدن، اختلال عملکرد کبدی، میوپاتی و تغییر در عملکرد دیواره خون (اندوتلیال) رخ دهد) متغیر بود.
استاتین‌درمانی یک درمان موثر کاهش لیپید در کودکان مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی است. مسائل ایمنی محدود یا هیچ موردی در این زمینه شناسایی نشد. به نظر می‌رسد استاتین‌درمانی در کوتاه‌مدت ایمن باشد، اما ایمنی بلندمدت آن ناشناخته باقی می‌ماند. کودکان تحت درمان با استاتین‌ها باید به دقت تحت نظارت قرار گیرند و توسط متخصصان اطفال خود پیگیری شوند و زمانی که به سن 18 سال رسیدند، مراقبت از آنها به یک لیپیدولوژیست بزرگسال منتقل شود. انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده بزرگ‌تر و با دوره طولانی‌مدت برای تعیین مسائل ایمنی طولانی‌مدت استاتین‌ها مورد نیاز است.
هیپرکلسترولمی خانوادگی (familial hypercholesterolemia) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های متابولیکی ارثی و یک اختلال اتوزومال غالب است، به این معنی که هتروزیگوت‌ها، یا حامل‌ها ، تحت تاثیر قرار می‌گیرند. کسانی که هموزيگوت هستند، مبتلا به بیماری شدید هستند. میانگین شیوع هیپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت در سراسر جهان حداقل 1 در 500 است، اگر چه داده‌های اخیر اپیدمیولوژیکی ژنتیکی از دانمارک و داده‌های توالی‌یابی (sequencing data) نسل بعدی نشان می‌دهند که فراوانی آن ممکن است به 1 در 250 نزدیک‌تر باشد. تشخیص هیپرکلسترولمی خانوادگی در کودکان براساس سطوح بالای کلسترول توتال و کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پائین یا آنالیز مبتنی بر DNA، یا هر دو، گذاشته می‌شود. آترواسکلروز کرونری در مردان 17 ساله مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت و در زنان 25 ساله مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت تشخیص داده شده است. از آنجا که عوارض بالینی آترواسکلروز زودتر از زمان معمول رخ می‌دهند، به ویژه در مردان، درمان مادام‌العمر که از دوران کودکی آغاز می‌شوند، برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی مورد نیاز هستند. در کودکان مبتلا به این بیماری، رژیم غذایی سنگ‌بنای درمان بود، اما افزودن داروهای کاهنده لیپید منجر به بهبود و پیشرفت قابل‌توجهی در درمان شده است. رزین‌های تبادل آنیون، مانند کلستیرامین (cholestyramine) و کلستیپول (colestipol) موثر بودند، اما به سختی تحمل می‌شوند. با این حال، مطالعات دهه 1990 در کودکان 6 تا 17 سال مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت، کاهش قابل‌توجهی را در سطوح کلسترول توتال و کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پائین نشان داده‌اند. در حالی که به نظر می‌رسد استاتین‌ها ایمن و قابل تحمل در کودکان باشند، ایمنی طولانی‌مدت آنها در این گروه سنی به صورت پایدار و محکمی اثبات نشده است. این یک به‌روزرسانی از نسخه قبلا منتشر شده این مرور کاکرین است.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی استاتین‌ها در کودکان مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت.
مطالعات مرتبط از پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه خطاهای مادرزادی و متابولیسم (Group's Inborn Errors and Metabolism Trials Register) و Medline شناسایی شدند.
تاریخ آخرین جست‌وجو: 4 نوامبر 2019.
مطالعات بالینی تصادفی‌سازی و کنترل شده شامل شرکت‌کنندگان تا 18 سال، که به مقایسه استاتین با دارونما (placebo) یا با رژیم غذایی به‌تنهایی پرداختند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم، مطالعات را برای ورود انتخاب و داده‌ها را استخراج کردند.
26 مطالعه بالقوه واجد شرایط را یافتیم که از این تعداد، 9 مطالعه تصادفی‌سازی شده و کنترل شده با دارونما (1177 شرکت‌کننده) را وارد کردیم. به‌طور کلی، مداخله و زمان پیگیری کوتاه‌مدت بودند (میانه: 24 هفته، محدوده شش هفته تا دو سال). استاتین‌ها میانگین غلظت کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پائین را در تمام نقاط زمانی کاهش دادند (شواهد کیفیت بالا). ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در عملکرد کبدی (آسپارتات و آلانین آمینوترانسفراز سرم، همچنین غلظت‌های کراتینین کیناز)، بین گروه‌های درمان شده و دریافت کننده دارونما در هر نقطه زمانی (شواهد با کیفیت پائین) وجود داشته باشد. احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در میوپاتی (اندازه‌گیری شده به صورت تغییر در سطوح کراتینین) (شواهد با کیفیت پائین) یا عوارض جانبی بالینی (شواهد با کیفیت متوسط) با استاتین‌ها در مقایسه با دارونما وجود دارد. یک مطالعه با سیمواستاتین نشان داد این دارو ممکن است بهبود اندکی در اتساع حاصل از جریان خون (flow-mediated dilatation) در شریان بازویی (brachial artery) (شواهد با کیفیت پائین) ایجاد کند و درمان با پراواستاتین به مدت دو سال ممکن است رگرسیون در ضخامت انتیما-مدیای کاروتید به وجود آورد (شواهد با کیفیت پائین).
هیچ مطالعه‌ای رابدومیولیز (دژنراسیون بافت عضلانی اسکلتی) یا مرگ ناشی از رابدومیولیز، کیفیت زندگی یا تطابق با داروی مورد مطالعه را گزارش نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.