سوال مطالعه مروری
ما اثربخشی مکمل زینک را در پیشگیری از پنومونی (pneumonia) در کودکان دو تا 59 ماهه مورد ارزیابی قرار دادیم.
پیشینه
زینک یک عنصر حیاتی برای رشدونمو کودکان است. بین مقادیر بسیار کم زینک و خطر بالای ابتلا به عفونت، به ویژه اسهال و پنومونی رابطه وجود دارد. کودکان بیشتر مستعد ابتلا به کمبود زینک هستند، زیرا آنها کمتر قادر به جذب زینک از رژیم غذایی روزانه هستند و برخی کودکان، به ویژه در کشورهای با سطح درآمد پائین، ممکن است در دوران پیش از تولد مقادیر کافی زینک از مادرانشان دریافت نکرده باشند. گزارش شده که مکمل زینک در کودکان از بروز پنومونی پیشگیری کرده است.
تاریخ جستوجو
ما تا اکتبر 2016 در منابع علمی به جستوجو پرداختیم. این یک نسخه به‌روز از مرور منتشر شده در سال 2010 است. ما هیچ مطالعه جدیدی برای این نسخه به‌روز شده نیافتیم.
ویژگی‌های مطالعه
شش مطالعه را که به تحقیق و بررسی درباره نقش مکمل زینک در پیشگیری از پنومونی پرداخته بودند، وارد مرور کردیم. مطالعات در بنگلادش، هند، پرو و آفریقای جنوبی به اجرا درآمده و 5193 کودک دو تا 59 ماهه را دربرمی‌گرفتند. کودکان حاضر در مطالعه، یا زینک یا یک درمان به ظاهر مشابه اما بدون زینک دریافت کردند. در دو مطالعه، به کودکان ویتامین A نیز داده شد.
منابع تامین مالی مطالعه
تمامی مطالعات وارد شده از حمایت مالی برخوردار شده بودند. البته سه مورد از آنها به طور واضح عنوان کرده بودند که ارگان‌های تامین کننده منابع مالی هیچ نقشی در طرح‌ریزی و نتایج به دست آمده از مطالعه نداشتند.
نتایج کلیدی
مکمل زینک به طور معناداری با کاهش بروز و شیوع پنومونی میان کودکان دو تا 59 ماهه رابطه داشت. در تجزیه‌وتحلیل زیر-گروه، ما دریافتیم که تشخیص دقیق‌تر (معاینه از طریق رادیولوژی) کاهش بروز پنومونی را افزایش می‌دهد.
کیفیت شواهد
در مجموع کیفیت شواهد بر مبنای رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) در سطح پائین ارزیابی شد.
بین مکمل زینک در کودکان و کاهش بروز و شیوع پنومونی رابطه وجود دارد.
پنومونی (pneumonia) یک علت اصلی برای موربیدیتی و مورتالیتی در کودکان زیر پنج سال است. اکثر مرگ‌ومیرها در طول دوران طفولیت و در کشورهای با سطح درآمد پائین اتفاق می‌افتد. گزارش شده که مکمل زینک به صورت روزانه از بروز عفونت حاد دستگاه تنفسی تحتانی (acute lower respiratory tract infection; LRTI) پیشگیری کرده و احتمال مورتالیتی کودک را کاهش می‌دهد. این یک نسخه به‌روز از مروری است که اولین بار در سال 2010 منتشر شد.
ارزیابی اثربخشی مکمل زینک در پیشگیری از پنومونی در کودکان دو تا 59 ماهه.
ما در CENTRAL؛ (شماره 21؛ اکتبر 2016)، MEDLINE (از 1966 تا اکتبر 2016)، Embase (از 1974 تا اکتبر 2016)، LILACS (از 1982 تا اکتبر 2016)، CINAHL (از 1981 تا اکتبر 2016)، Web of Science (از 1985 تا اکتبر 2016) و IMSEAR (از 1980 تا اکتبر 2016) به جستوجو پرداختیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که به ارزیابی مکمل زینک برای پیشگیری از پنومونی در کودکان 2 تا 59 ماهه پرداخته بودند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به بررسی کیفیت کارآزمایی‌ها و استخراج داده‌ها پرداختند.
ما هیچ مطالعه جدیدی را برای ورود به این نسخه به‌روز شده شناسایی نکردیم. شش مطالعه را شامل 5193 شرکت‌کننده وارد مرور کردیم.
تجزیه‌و‌تحلیل‌ها نشان دادند که مکمل زینک بروز پنومونی را تا 13% (خطر نسبی (RR) اثر-ثابت: 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.81 تا 0.94؛ شش مطالعه، شواهد با کیفیت پائین) و شیوع پنومونی را تا 41% (RR اثرات-تصادفی: 0.59؛ 95% CI؛ 0.35 تا 0.99؛ یک مطالعه، n = 609؛ شواهد با کیفیت پائین) کاهش می‌دهد. در تجزیه‌وتحلیل زیر-گروه، ما دریافتیم که زینک بروز پنومونی تعریف شده بر اساس معیارهای بالینی خاص را تا 21% کاهش می‌دهد (یعنی تایید شده توسط معاینه قفسه سینه یا پرتونگاری قفسه سینه) (RR اثر-ثابت: 0.79؛ 95% CI؛ 0.71 تا 0.88؛ چهار مطالعه، n = 3261)، اما هیچ تاثیری بر تعریف موردی پنومونی با ویژگی پائین‌تر (یعنی تنفس سریع مختص سن با یا بدون تورفتگی قسمت تحتانی قفسه سینه) نداشت (RR اثر-ثابت: 0.95؛ 95% CI؛ 0.86 تا 1.06؛ چهار مطالعه، n = 1932).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.