سوال مطالعه مروری
آیا آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان زخم پپتیک (زخم در معده یا قسمت ابتدایی روده کوچک) در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) ( یا H. pylori ) مفید هستند؟
پیشینه
زخم‌های پپتیک به دلیل آسیب شیره اسیدی معده روی پوشش داخلی معده (زخم معده) یا قسمت فوقانی روده کوچک (زخم دئودنوم (duodenal)) ایجاد می‌شوند. آنها باعث درد، سوء‌هاضمه و گاهی اوقات خونریزی می‌شوند. زخم‌ها ممکن است حتی پس از بهبودی مجددا عود کنند، به خصوص اگر فرد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری باشد (یک عفونت مادام‌العمر در صورتی که درمان نشود). هلیکوباکتر پیلوری علت اکثر زخم‌های پپتیک است. مشخص نیست که ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری با درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان بخشی از یک ترکیب دارویی (درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری ) در درمان افراد مبتلا به زخم‌های پپتیک در مقایسه با عدم درمان یا دیگر درمان‌های دارویی مفید است یا خیر. این یک نسخه به‌روز شده از مرور قبلی کاکرین است که در سال 2006 منتشر شد.
ویژگی‌های مطالعه
پنجاه و پنج مطالعه، اطلاعاتی را برای مرور ارائه دادند. سی چهار مطالعه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را به همراه داروی التیام دهنده زخم در مقابل داروی التیام دهنده زخم به تنهایی در بهبود زخم دئودنوم مقایسه کردند. دو مطالعه به مقایسه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری با عدم درمان در بهبود زخم دئودنوم پرداختند. پانزده مطالعه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را به همراه داروی التیام دهنده زخم در مقابل داروی التیام دهنده زخم به تنهایی در بهبود زخم معده مقایسه کردند. سه مطالعه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را به همراه داروی التیام دهنده زخم در مقابل داروی التیام دهنده زخم به تنهایی در بهبود زخم پپتیک (زخم معده یا دئودنوم) مقایسه کردند. یک مطالعه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را با عدم درمان در بهبود زخم پپتیک (زخم معده یا دئودنوم) مقایسه کرد. چهار مطالعه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را با داروهای التیام دهنده زخم در پیشگیری از عود زخم دئودنوم پس از بهبود زخم اولیه مقایسه کردند. بیست و هفت مطالعه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را با عدم درمان در پیشگیری از عود زخم دئودنوم پس از بهبود زخم اولیه مقایسه کردند. دوازده مطالعه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را با عدم درمان در پیشگیری از عود زخم معده پس از بهبود زخم اولیه مقایسه کردند، در حالی که یک مطالعه به مقایسه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری با عدم درمان در پیشگیری از عود زخم پپتیک (زخم معده یا دئودنوم) پس از بهبود زخم اولیه پرداخت. چهار مطالعه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را به همراه داروی التیام دهنده زخم در برابر رژیم مقایسه در تسکین نشانه‌های زخم پپتیک (زخم معده یا دئودنوم) مقایسه کردند. هیچ مطالعه‌ای به مقایسه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری با عدم درمان در بهبود زخم معده، درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری در مقابل داروی التیام دهنده زخم به عنوان درمان نگهدارنده به منظور پیشگیری از عود زخم معده پس از بهبود زخم اولیه یا درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری به علاوه داروی التیام دهنده زخم در مقابل عدم درمان یا داروی التیام دهنده زخم در تسکین نشانه‌ها در افراد مبتلا به زخم پپتیک نپرداخت. برخی کارآزمایی‌ها اطلاعاتی را برای بیش از یک مقایسه ارائه دادند. شواهد تا مارچ 2016 به‌روز است.
نتایج کلیدی
افزودن یک دوره یک تا دو هفته‌ای از درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری ، روند بهبودی را در افراد مبتلا به زخم دئودنوم با هلیکوباکتر پیلوری -مثبت در مقایسه با داروهای التیام دهنده زخم به تنهایی و عدم درمان تسریع می‌کند. درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری در مقایسه با عدم درمان، در پیشگیری از عود زخم دئودنوم و معده (بازگشت زخم پس از بهبودی اولیه) نیز موثر است. در حال حاضر هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری یک درمان موثر برای افراد مبتلا به زخم معده است، یا در پیشگیری از عود زخم دئودنوم در مقایسه با داروهای التیام دهنده زخم موثر است. با این حال، به دلیل کم بودن تعداد مطالعات انجام شده برای دو مقایسه اخیر، نمی‌توان مزایا یا آسیب‌های قابل توجه درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را در بهبود زخم حاد معده در مقایسه با عدم درمان و در پیشگیری از عود زخم دئودنوم در مقایسه با داروهای التیام دهنده زخم منتفی دانست.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد در سطح پائین یا بسیار پائین بود زیرا اکثر مطالعات دارای خطاهایی در طراحی مطالعه خود بودند. بنابراین، درباره این نتایج عدم قطعیت زیادی وجود دارد.
افزودن یک دوره یک تا دو هفته‌ای از درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری ، درمان موثری برای افراد مبتلا به زخم دئودنوم با هلیکوباکتر پیلوری -مثبت در مقایسه با داروهای التیام دهنده زخم به تنهایی و عدم درمان است. درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری در مقایسه با عدم درمان، در پیشگیری از عود زخم دئودنوم و معده نیز موثر است. در حال حاضر هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری یک درمان موثر برای افراد مبتلا به زخم معده محسوب می‌شود، یا در پیشگیری از عود زخم دئودنوم در مقایسه با داروهای التیام دهنده زخم موثر است یا خیر. با این حال، فواصل اطمینان گسترده بود و نمی‌توان مزایا یا آسیب‌های درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را در بهبود زخم حاد معده در مقایسه با عدم درمان، و در پیشگیری از عود زخم دئودنوم در مقایسه با داروهای التیام دهنده زخم منتفی دانست.
بیماری زخم پپتیک (peptic ulcer) علت سوء‌هاضمه را در حدود 10% از افراد تشکیل می‌دهد. نود و پنج درصد از زخم‌های دئودنوم (duodenal) و 70% از زخم‌های معده با هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) مرتبط هستند. ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری نرخ عود زخم‌ها را کاهش می‌دهد اما اندازه این تاثیر نامشخص است. این یک نسخه به‌روز شده از یک مطالعه مروری با موضوع درمان ریشه‌کنی بیماری زخم پپتیک در بیماران هلیکوباکتر پیلوری مثبت از Ford AC؛ Delaney B؛ Forman D؛ Moayyedi P است. بانک اطلاعاتی مرورهای سیستماتیک کاکرین (Cochrane Database of Systematic Reviews)، 2006، شماره 2. No. .Art: CD003840. DOI: 10.1002/14651858.CD003840.pub4.
ارزیابی نسبتی از زخم‌های پپتیک بهبود یافته و نسبتی از شرکت‌کنندگان که بیماری آنها با درمان ریشه‌کنی در مقایسه با دارونما (placebo) یا دیگر درمان‌های دارویی در افراد هلیکوباکتر پیلوری -مثبت عود نکرد.
ارزیابی نسبتی از شرکت‌کنندگان که به تسکین کامل نشانه‌ها و بهبود نمرات کیفیت زندگی دست یافتند.
مقایسه میزان بروز عوارض جانبی/خروج از مطالعه (تعداد کل برای هر دارو) مرتبط با درمان‌های مختلف.
ارزیابی نسبتی از شرکت‌کنندگان که ریشه‌کنی موفقیت‌آمیز در آنها به دست آمد.
در این نسخه به‌روز شده، کارآزمایی‌ها را از طریق جست‌وجو در پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ Ovid MEDLINE (از 1950 تا مارچ 2016) و Ovid EMBASE (از 1980 تا مارچ 2016) شناسایی کردیم. برای دستیابی به کارآزمایی‌های مرتبط بیشتر، فهرست منابع کارآزمایی‌هایی را که با انجام جست‌وجوهای الکترونیکی انتخاب شدند، و نیز چکیده‌های منتشر شده را از خلاصه مقالات کنفرانس‌های United European Gastroenterology Week (منتشر شده در Gut ) و Digestive Disease Week (منتشر شده در Gastroenterology ) به صورت دستی جست‌وجو کردیم. این جست‌وجو آخرین‌بار در مارچ 2016 به‌روز شد. با اعضای گروه مرور بیماری‌های دستگاه گوارش فوقانی و پانکراس در کاکرین و کارشناسان در این زمینه تماس گرفتیم و از آنها خواستیم تا جزئیات کارآزمایی‌های بالینی برجسته و هرگونه مطلب منتشر نشده مرتبط را ارائه دهند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده را با محوریت درمان کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت بیماری زخم پپتیک در بزرگسالان هلیکوباکتر پیلوری -مثبت آنالیز کردیم. شرکت‌کنندگان حداقل به مدت یک هفته درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری را در مقایسه با داروی التیام دهنده زخم، دارونما یا عدم درمان دریافت کردند. کارآزمایی‌ها در صورتی وارد این مرور شدند که ارزیابی را از دو هفته به بعد گزارش کردند.
داده‌هایی را در مورد بهبود زخم، عود، تسکین نشانه‌ها و عوارض جانبی گردآوری کردیم. در جایی که امکان‌پذیر بود، خطر نسبی (RR) را با 95% فواصل اطمینان (CI)، با استفاده از مدل‌های اثر ثابت (fixed-effect) و اثرات تصادفی (random-effects model)، با نرم‌افزار Review Manager (RevMan 5.3)، و بر اساس آنالیز قصد درمان (intention-to-treat) محاسبه کردیم.
در مجموع 55 کارآزمایی برای یک یا چند پیامد این مرور وارد شد.
در ترمیم زخم دئودنوم، درمان ریشه‌کنی نسبت به داروی التیام دهنده زخم (ulcer healing drug; UHD) (34 کارآزمایی، 3910 شرکت‌کننده، RR برای باقی ماندن زخم = 0.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.58 تا 0.76؛ 381/2286 (نسبت تعدیل شده: %12.4) در درمان ریشه‌کنی به علاوه UHD در برابر 304/1624 (18.7%) در UHD؛ شواهد با کیفیت پائین) و عدم درمان (دو کارآزمایی، 207 شرکت‌کننده، RR: 0.37؛ 95% CI؛ 0.26 تا 0.53؛ 30/125 (نسبت تعدیل شده: %21.7) در درمان ریشه‌کنی در برابر 48/82 (58.5%) در عدم درمان؛ شواهد با کیفیت پائین) برتر بود.
در بهبود زخم معده، تفاوت‌ها میان درمان ریشه‌کنی و UHD غیر دقیق بودند (15 کارآزمایی، 1974 شرکت‌کننده، RR: 1.23؛ 95% CI؛ 0.90 تا 1.68؛ 220/1192 (نسبت تعدیل شده: %16.0) در درمان ریشه‌کنی به علاوه UHD در برابر 102/782 (13.0%) در UHD؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). در پیشگیری از عود زخم دئودنوم، تفاوت‌ها میان درمان نگهدارنده با درمان ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری و درمان نگهدارنده با UHD غیر دقیق بودند (چهار کارآزمایی، 319 شرکت‌کننده، RR عود زخم 0.73؛ 95% CI؛ 0.42 تا 1.25؛ 19/159 (نسبت تعدیل شده: %11.9) در درمان ریشه‌کنی در برابر 26/160 (16.3%) در UHD؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، اما درمان ریشه‌کنی نسبت به عدم درمان برتر بود (27 کارآزمایی، 2509 شرکت‌کننده، RR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.15 تا 0.26؛ 215/1501 (نسبت تعدیل شده: %12.9) در درمان ریشه‌کنی در برابر 649/1008 (64.4%) در عدم درمان؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
در پیشگیری از عود زخم معده، درمان ریشه‌کنی برتر از عدم درمان بود (12 کارآزمایی، 1476 شرکت‌کننده، RR: 0.31؛ 95% CI؛ 0.22 تا 0.45؛ 116/697 (نسبت تعدیل شده: %16.3) در درمان ریشه‌کنی در برابر 356/679 (52.4%) در عدم درمان؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). هیچ یک از کارآزمایی‌ها نسبتی را از افرادی که زخم معده آنها پس از درمان اولیه التیام نیافت، میان درمان ریشه‌کنی
هلیکوباکتر پیلوری
و عدم درمان فعال یا نسبتی را از افراد با زخم معده یا زخم پپتیک عود کننده در طول درمان نگهدارنده میان درمان ریشه‌کنی
هلیکوباکتر پیلوری
و درمان دارویی التیام دهنده زخم گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.