سوال مطالعه مروری
آیا داروهای آنتاگونیست کلسیم برای بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد مفید هستند؟
پیشینه
بیشتر موارد سکته مغزی به دلیل کاهش جریان خون همراه با انسداد شریان‌های بزرگ و کوچک رخ می‌دهند. در نتیجه، یون‌های کلسیم درون سلول‌های مغزی سرازیر شده و به مرگ سلول‌های مغز کمک می‌کنند. آنتاگونیست‌های کلسیم ممکن است با پیشگیری از هجوم یون‌های کلسیم، میزان آسیب را کاهش دهند. در 20 سال گذشته، کارآزمایی‌های بالینی زیادی روی آنتاگونیست‌های مختلف کلسیم برای سکته مغزی ایسکمیک حاد متمرکز شده‌اند. شواهد مربوط به اثرات این داروها را در مقایسه با دارونما (placebo) یا کنترل در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد بررسی کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
تعداد 34 مطالعه را تا 6 فوریه 2018 شناسایی کردیم که معیارهای ورود ما را داشتند؛ آنها 7731 شرکت‌کننده را وارد کرده و انواع مختلف داروها را بررسی کردند. بیست-شش کارآزمایی نیمودیپین (nimodipine)، و سه کارآزمایی فلوناریزین (flunarizine) را ارزیابی کردند. ایسرادیپین (isradipine)، نیکاردیپین (nicardipine)، PY108-608، فاسودیل (fasudil) و لیفاریزین (lifarizine) هر یک در یک کارآزمایی بررسی شدند.
نتایج کلیدی
هیچ تفاوتی در مرگ‌ومیر یا وابستگی میان شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده آنتاگونیست‌های کلسیم و بیماران گروه کنترل وجود نداشت.
کیفیت شواهد
هیچ شواهدی وجود ندارد مبنی بر اینکه مصرف آنتاگونیست‌های کلسیم پس از وقوع سکته مغزی ایسکمیک حاد می‌تواند جان افراد را نجات داده یا ناتوانی را کاهش دهد. شواهد نسبتا قابل اعتماد بودند، به این معنی که بعید است تحقیقات بیشتر نتیجه‌گیری‌های ما را تغییر دهند.
هیچ شواهدی را برای حمایت از استفاده از آنتاگونیست‌های کلسیم در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد پیدا نکردیم.
از دست رفتن ناگهانی منبع تامین خون در سکته مغزی ایسکمیک با افزایش یون‌های کلسیم درون نورون‌ها همراه است. مهار این افزایش می‌تواند از نورون‌ها محافظت کند و ممکن است اختلالات عصبی، ناتوانی، و معلولیت پس از سکته مغزی را کاهش دهد.
ارزیابی اثرات آنتاگونیست‌های کلسیم برای کاهش خطر مرگ‌ومیر یا وابستگی پس از سکته مغزی ایسکمیک حاد. تاثیر داروها، دوزاژ، مسیرهای تجویز، فواصل زمانی پس از سکته مغزی، و طراحی کارآزمایی را بر پیامدها بررسی کردیم.
شواهد تا 6 فوریه 2018 به‌روز است. پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه سکته مغزی (stroke) در کاکرین (6 فوریه 2018)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ 2018، شماره 2)، MEDLINE Ovid (1950 تا 6 فوریه 2018)، Embase Ovid (1980 تا 6 فوریه 2018) و چهار بانک اطلاعاتی چینی (6 فوریه 2018): بانک اطلاعاتی منابع علمی بیومدیکال چین (Chinese Biomedical Literature database; CBM)؛ زیر-ساخت‌های دانش ملی چین (China National Knowledge Infrastructure; CNKI)، Chinese Scientific Periodical Database of VIP information و Wanfang، را جست‌وجو کردیم. هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های زیر را جست‌وجو کردیم: ClinicalTrials.gov، پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی EU، پایگاه ثبت کارآزمایی‌های سکته مغزی، پایگاه ثبت ISRCTN، پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، و پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی چینی، و با مجریان و محققان تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که یک آنتاگونیست کلسیم را در مقابل کنترل در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را انتخاب، داده‌ها را استخراج، و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند، و از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردند. از مرگ‌ومیر یا وابستگی در پایان دوره پیگیری طولانی-مدت (حداقل سه ماه) در فعالیت‌های زندگی روزمره به عنوان پیامد اولیه استفاده کردیم. از پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی (methodology) کاکرین استفاده کردیم.
تعداد 34 کارآزمایی را با مجموع 7731 شرکت‌کننده وارد کردیم. همه شرکت‌کنندگان در مرحله حاد سکته مغزی ایسکمیک بوده، سن آنها بین 18 تا 85 سال گزارش شد، با میانگین سنی 52.3 تا 74.6 سال در کارآزمایی‌های مختلف. تعداد مردان در اکثر کارآزمایی‌ها بیشتر از زنان بود. بیست-شش کارآزمایی نیمودیپین (nimodipine)، و سه کارآزمایی فلوناریزین (flunarizine) را ارزیابی کردند. ایسرادیپین (isradipine)، نیکاردیپین (nicardipine)، PY108-608، فاسودیل (fasudil) و لیفاریزین (lifarizine) هر یک در یک کارآزمایی بررسی شدند. بیش از نیمی از این کارآزمایی‌ها شرکت‌کنندگان را حداقل به مدت سه ماه دنبال کردند. آنتاگونیست‌های کلسیم هیچ تاثیری را بر پیامد اولیه (خطر نسبی (RR) 1.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.98 تا 1.13؛ 22 کارآزمایی؛ 22 مطالعه؛ 6684 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) یا بر مرگ‌ومیر (RR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.17؛ 31 کارآزمایی؛ 7483 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) در پایان دوره پیگیری نشان ندادند. سیزده کارآزمایی عوارض جانبی را گزارش کردند، و تفاوت معنی‌داری را بین گروه‌ها نیافتند. اکثر کارآزمایی‌ها روند تخصیص یا نحوه مدیریت داده‌های ازدست‌رفته را گزارش نکردند، بنابراین آنها را در معرض خطر بالای سوگیری انتخاب و سوگیری ریزش نمونه (attrition bias) در نظر گرفتیم. اکثر کارآزمایی‌ها روش‌های دوسو-کور را گزارش کردند، اما اشاره نکردند که چه کسی کورسازی شد، و هیچ یک از پروتکل‌های کارآزمایی در دسترس نبودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.