قصد ما این بود که دریابیم واکسیناسیون پنوموکوکی (pneumococcal) در افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (chronic obstructive pulmonary disease; COPD) خطر پنومونی و مورتالیتی همراه آن را کاهش می‌دهد یا خیر. ما 12 مطالعه را با مجموع 2171 شرکت‌کننده یافتیم. شواهد جمع شده در این مرور تا دسامبر 2015 به‌روز است.
پیشینه
افراد مبتلا به COPD در خطر بالای ناخوشی‌های تنفسی مانند پنومونی ناشی از باکتری استرپتوکوک پنومونیا (Streptococcus pneumonia) و دیگر پنومونی‌های اکتسابی از جامعه (community-acquired pneumonia) و تشدید حاد COPD قرار دارند. این ناخوشی‌ها مورتالیتی را افزایش می‌دهند و با هزینه‌های بالای مراقبت سلامت همراه هستند.
ویژگی‌های مطالعه
ما پنج مطالعه جدید (606 شرکت‌کننده) را برای این مرور به‌روز شده شناسایی کردیم، بدین ترتیب جمع مطالعات به 12 و تعداد شرکت‌کنندگان مبتلا به COPD به 2171 نفر رسید. میانگین سنی شرکت‌کنندگان 66 سال بود که 67% آنها مرد بودند و مبتلا به COPD متوسط تا شدید تشخیص داده شده بودند. در یازده مطالعه واکسن تزریقی در برابر گروه کنترل مقایسه شده بود، در یک مطالعه نیز دو نوع متفاوت از واکسن تزریقی با هم مقایسه شده بود.
نتایج کلیدی
افرادی که واکسن گرفته بودند، با احتمال پائین‌تری دچار پنومونی اکتسابی از جامعه شدند، 19 فرد مبتلا به COPD (95% فاصله اطمینان (CI): 13 تا 52) برای پیشگیری از یک اپیزود پنومونی واکسن دریافت کردند. انجام واکسیناسیون تفاوتی در خطر پنومونی پنوموکوکی ناشی از استرپتوکوک پنومونیا، یا خطر ایجاد مرگ و بستری در بیمارستان ایجاد نکرد. تشدید COPD در افرادی که واکسن گرفته بودند، احتمال پائین‌تری داشت؛ هشت فرد مبتلا به COPD؛ (95% CI؛: 5 تا 58) برای پیشگیری از ابتلای یک فرد به تشدید حاد بیماری واکسینه خواهند شد. ما تفاوتی در اثر بخشی واکسن‌ها بین دو نوع واکسن تزریقی پیدا نکردیم.
کیفیت شواهد
شواهد در این مرور به‌طور کلی مستقل و قابل اعتماد بودند، ما تا اندازه‌ای درباره نتایج اطمینان داریم.
نتیجه‌گیری‌ها
در راستای راهنماهای موجود، این مرور پیشنهاد می‌کند که همه افراد مبتلا به COPD باید واکسیناسیون پنوموکوک را دریافت کنند تا آنها را از ابتلا به پنومونی‌های اکتسابی از جامعه حفاظت کند، و خطر شانس ایجاد تشدید حاد بیماری را کاهش دهد.
واکسیناسیون پنوموکوکال پلی‌ساکاریدی تزریقی، حفاظت معناداری علیه پنومونی اکتسابی از جامعه فراهم می‌کند، البته هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد واکسیناسیون، خطر پنومونی پنوموکوکی تایید شده را که در واقع رویدادی نادر است، کاهش می‌دهد. واکسیناسیون، احتمال تشدید COPD را کاهش می‌دهد، شواهد با کیفیت متوسط نشان می‌دهند که واکسیناسیون پنوموکوکی در افراد مبتلا به COPD مزیت دارد. شواهد برای مقایسه انواع واکسن پنوموکوکی مختلف ناکافی بود.
افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (chronic obstructive pulmonary disease; COPD) در خطر بالای ابتلا به بیماری پنوموکوکال (pneumococcal)، خصوصا پنومونی (pneumonia)، با تشدید حاد بیماری قرار دارند که با هزینه‌های مراقبت سلامت و موربیدتی همراه است.
تعیین اثربخشی واکسیناسیون تزریقی پنوموکوک برای پیشگیری از پنومونی در افراد مبتلا به COPD.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های COPD گروه راه‌های هوایی در کاکرین و بانک‌های اطلاعاتی CENTRAL؛ MEDLINE و Embase را با استفاده از اصطلاحات از پیش مشخص شده جست‌وجو کردیم. جست‌وجوها تا نوامبر 2016 انجام شدند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که در آنها واکسن پلی‌ساکاریدی تزریقی پنوموکوک (pneumococcal polysaccharide vaccine; PPV) یا واکسن پنوموکوکال کونژوگه (pneumococcal conjugated vaccine; PCV) در برابر گروه کنترل یا انواع جایگزین این واکسن‌ها در افراد مبتلا به COPD مقایسه شده بود.
از پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی کاکرین استفاده کردیم. برای متاآنالیز، مطالعات را بر اساس نوع واکسن به زیر-گروه‌هایی تقسیم کردیم.
ما پنج مطالعه (606 شرکت‌کننده) را برای این نسخه به‌روز شده اضافه کردیم، بدین ترتیب این مرور اکنون شامل 12 مورد RCT با 2171 شرکت‌کننده مبتلا به COPD است. میانگین سنی شرکت‌کنندگان 66 سال بود، شرکت‌کنندگان مرد، 67% را تشکیل می‌دادند، میانگین حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه (forced expiratory volume in one second; FEV1) معادل 1.2 لیتر (پنج مطالعه)، 54% پیش‌بینی شده (چهار مطالعه) بود. خطر سوگیری (bias) انتخاب، ریزش نمونه (attrition) و گزارش‌دهی را پائین ارزیابی کردیم، خطر سوگیری عملکرد و تشخیص متوسط بود.
گروه واکسیناسیون در مقایسه با گروه کنترل، احتمال پائین‌تری از ابتلا به پنومونی اکتسابی از جامعه (community-acquired pneumonia; CAP) دارند (نسبت شانس (OR): 0.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.41 تا 0.85؛ شش مطالعه، 1372 = n؛ GRADE: متوسط)، با این حال، یافته‌ها خصوصا برای پنومونی پنوموکوکال متفاوت نبودند (OR پتو: 0.26؛ 95% CI؛ 0.05 تا 1.31؛ سه مطالعه، 1158 = n؛ GRADE: پائین). تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول یک پیامد مثبت بیشتر (number needed to treat for an additional beneficial outcome; NNTB) (پیشگیری از یک اپیزود CAP) معادل 19 بود (95% CI؛ 13 تا 52). مورتالیتی به علت قلبی-تنفسی (OR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.69 تا 1.66؛ سه مطالعه، 888 = n؛ GRADE: متوسط)، هم‌چنین مورتالیتی به هر علتی (OR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.40؛ پنج مطالعه، 1053 = n؛ GRADE متوسط) بین گروه واکسن و گروه کنترل تفاوتی نداشت. احتمال پذیرش در بیمارستانی به هر علتی یا به علل قلبی-تنفسی، میان گروه واکسنن و گروه کنترل تفاوتی نداشت. واکسیناسیون به‌طور معناداری احتمال تشدید COPD را کاهش داد (OR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.39 تا 0.93؛ چهار مطالعه، 446 = n؛ GRADE: متوسط). NNTB برای پیشگیری از بروز تشدید حاد بیماری در یک بیمار معادل 8 بود (95% CI؛ 5 تا 58). فقط یک مطالعه (181 = n)، اثربخشی انواع واکسن‌های مختلف PPV حاوی 23-valent در برابر PCV حاوی 7-valent) را مقایسه کرده بود، در این مطالعه تفاوتی برای CAP، مورتالیتی به هر علتی، بستری در بیمارستان یا احتمال تشدید COPD بین دو نوع واکسیناسیون گزارش نشده بود، اما بررسی کنندگان احتمال بیشتری در ایجاد عوارض جانبی خفیف با واکسیناسیون PPV-23 توصیف کرده بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.