هدف از انجام این مرور چیست؟
تعیین اثربخشی استراتژی‌ها برای تغییر رفتار متخصصان سلامت و سازمان‌های مراقبتی در جهت ترویج کاهش وزن در افراد دارای اضافه وزن یا چاق. این یک نسخه به‌روز از یک مرور کاکرین است.
پیام‌های کلیدی
ما شواهد کمی را برای نشان دادن تاثیر مداخلات مهم بالینی بر کاهش وزن یا تغییر شاخص توده بدنی (body mass index; BMI) پیدا کردیم. نتایج نشان می‌دهد که یک مداخله آموزشی کوتاه مدت برای متخصصان مراقبت سلامت ممکن است منجر به کاهش وزن اندک در بزرگسالان شود، اما نتایج مطالعات هم‌سو و سازگار نیستند. شواهد برای تمامی دیگر مداخلاتی که مورد بررسی قرار دادیم، بیش‌تر از مطالعات تکی وجود دارد، به همین دلیل است که این مداخلات نیاز به بررسی بیش‌تری دارند.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
تعداد افرادی که دارای اضافه‌وزن یا چاق هستند در سراسر جهان در حال افزایش است. وزن بیش از حد با بسیاری از بیماری‌های مزمن مرتبط است.
ما منابع علمی را برای مطالعات جست‌وجو کردیم که تاثیرات مداخلات را با هدف تغییر رفتار متخصصان سلامت یا روش سازمان‌دهی مراقبت را برای بهبود و کاهش وزن ارزیابی کرد.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
ما 12 مطالعه، هشت مورد از بزرگسالان و چهار مورد از کودکان را وارد کردیم. یکصد و سی‌ونه فعالیت خانوادگی وارد شدند، که مراقبت از 89,754 نفر را که طی 12 ماه به آنها مراجعه کرده بودند، میسر ساخت. هفت مطالعه تاثیر مداخلات مختلفی را که در دستور کار متخصصان مراقبت سلامت قرار گرفت (یعنی آموزش، یادآورها و ابزارهای حمایت از تصمیم‌گیری) مورد بررسی قرار داد و پنج مطالعه دیگر مداخلات سازمانی مختلف را ارزیابی کردند (یعنی تغییرات در افرادی که مراقبت سلامت را دریافت می‌کنند، نحوه و مکان ارائه آن و غیره). مداخله مقایسه‌ای، مراقبت‌های استاندارد یا فرصت برای جست‌وجوی آن بود. پیامدهای اصلی ارزشیابی شده شامل وزن و تغییرات وزن در بزرگسالان و چگونگی مقایسه وزن آنها با همسالان آنها در کودکان بود.
مداخلات حرفه‌ای
آموزش کوتاه مدت پزشکان مراقبت‌های اولیه در کنترل وزن ممکن است کمی وزن بیماران آنها را کاهش دهد.
با توجه به آموزش به متخصص مراقبت سلامت برای بهبود این که چگونه از دستورالعمل‌ها پیروی کنند، احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در کنترل چاقی یا کاهش وزن در پایان مطالعه مشاهده شده است.
ما مطمئن نیستیم که ارائه یادآور‌های چاپ شده در مورد استراتژی‌های کنترل وزن به پزشکان به کاهش وزن بیماران آنها در مقایسه با مراقبت‌های استاندارد کمک کرده یا خیر.
دو مطالعه گزارش دادند که ارائه یک ابزار حمایتی درون تصمیم‌گیری بالینی در عمل ممکن است منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در BMI کودکان مبتلا به چاقی یا در وزن بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق، در مقایسه با بیمارانی که مراقبت‌های استاندارد دریافت کردند، شود.
مداخلات سازمانی
دو مطالعه تاثیر تیم‌های درمانی چند-رشته‌ای را بررسی کردند. برنامه‌های کاهش وزن به وسیله یک متخصص تغذیه یا توسط پزشک و متخصص تغذیه، نسبت به مراقبت‌های استاندارد، ممکن است سبب کاهش وزن بیش‌تری در بیماران بزرگسال شود. مراقبت‌های مشترک (بین فعالیت خانواده و پزشکان بیمارستان و متخصصان تغذیه) احتمالا منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در BMI کودکان چاق، در مقایسه با مراقبت‌های استاندارد می‌شود.
بازسازی سازمانی در ارائه مراقبت از فعالیت خانواده (یعنی معرفی مدل مراقبت‌های مزمن: آموزش کل تیم انجام دهنده تمرین، افزایش سیستم رکورد پزشکی الکترونیکی، متخصصان اطفال، پرستار و پزشک که نقش کلیدی در ارائه مداخله ایفا می‌کنند) منجر به افزایش اندکی کم‌تر در BMI کودکان چاق در کلینیک‌های مداخله در مقایسه با مراقبت‌های استاندارد شد.
دو مطالعه تغییرات را در محیط ارائه خدمات ارزیابی کرد. استفاده از هر دو مداخلات پست و تلفن برای ترویج کاهش وزن احتمالا باعث تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در کاهش وزن بزرگسالان دارای اضافه‌وزن یا چاق، در مقایسه با مراقبت‌های استاندارد می‌شود. برنامه‌های کنترل وزن خانواده که توسط پرستاران انجام شد، ممکن است منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در BMI کودکان چاق، در مقایسه با کلینیک‌های بیمارستانی تخصصی چاقی که توسط مشاوران انجام گرفت، شود.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
نویسندگان مرور، مطالعات را تا سپتامبر 2016 جست‌وجو کردند.
ما شواهد قانع کننده کمی برای تاثیرات مهم بالینی بر وزن شرکت‌کنندگان یا BMI هر یک از مداخلات ارزیابی شده پیدا کردیم. در حالی که نتایج تجمعی حاصل از سه مطالعه نشان می‌دهد مداخلات آموزشی که متخصصان مراقبت سلامت را هدف قرار می‌دهند ممکن است منجر به کاهش وزن کمی در بزرگسالان شود، قطعیت این نتایج پائین است. دو کارآزمایی که ابزارهای CDS (نتایج غیر-تجمعی) را برای کنترل وزن بهبود یافته ارزیابی کرد، در کاهش وزن یا تغییر BMI در بزرگسالان یا کودکان دارای اضافه وزن یا چاق تاثیری اندک یا عدم تاثیر را نشان می‌دهد. شواهد برای تمام مداخلات دیگر که مورد ارزیابی قرار گرفت، بیش‌تر از مطالعات تکی وجود داشت. قطعیت شواهد وارد شده از متوسط تا بسیار پائین برای پیامدهای اصلی (وزن و BMI) متفاوت بود. تمام مداخلات ارزیابی شده نیاز به بررسی بیش‌تر برای تعیین نقاط قوت و محدودیت‌های آنها به عنوان استراتژی‌های موثر برای تغییر رفتار متخصصان مراقبت سلامت یا سازمان مراقبت دارد. همان‌طور که فقط دو مطالعه در رابطه با هزینه گزارش شده، ما در مورد هزینه-اثربخشی تمامی مداخلات ارزیابی شده اطلاعات کمی داریم.
شیوع اضافه‌وزن و چاقی در سطح جهان در حال افزایش است، افزایشی که پیامدهای عمده‌ای هم برای سلامت مردم و هم برای هزینه‌های خدمات سلامت دارد. این یک نسخه به‌روز از یک مرور کاکرین است.
تعیین تاثیرات استراتژی‌ها برای تغییر رفتار متخصصان سلامت یا سازمان‌های مراقبتی در مقایسه با مراقبت‌های استاندارد، در جهت ترویج کاهش وزن در کودکان و بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق.
ما بانک‌های اطلاعاتی زیر را برای مطالعات اولیه تا سپتامبر 2016 جست‌وجو کردیم: CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL؛ DARE و PsycINFO. فهرست منابع مطالعات وارد شده و دو پایگاه ثبت کارآزمایی را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده‌ای را در نظر گرفتیم که ارائه مراقبت‌های معمول را با مداخلاتی مقایسه کرد که هدف‌شان هم تغییر رفتار متخصصان مراقبت سلامت و هم سازمان‌های مراقبتی برای ترویج کاهش وزن در کودکان و بزرگسالان مبتلا به اضافه‌وزن و چاق بود.
برای انجام این مرور، از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. نتایج مربوط به مداخلات حرفه‌ای و مداخلات سازمانی را در هفت جدول «خلاصه یافته‌ها» گزارش کردیم.
12 مطالعه را برای گنجاندن در این مرور شناسایی کردیم، هفت مورد از آنها مداخلاتی را ارزیابی کردند که متخصص مراقبت سلامت را هدف قرار داد و پنج مورد سازمان‌های مراقبتی را ارزیابی کرد. هشت مطالعه، بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق و چهار مورد کودکان چاق را وارد کرد. هشت مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری (bias) و چهار مورد از آنها در معرض خطر پائین سوگیری قرار داشتند. در مجموع، 139 فعالیت، مراقبت از 89,754 نفر را با میانه پیگیری 12 ماه انجام دادند.
مداخلات حرفه‌ای
مداخلات آموزشی که پزشکان عمومی (general practitioners; GPs) را مورد هدف قرار داد، احتمالا وزن شرکت‌کنندگان را اندکی کاهش می‌دهند (تفاوت میانگین (MD): 1.24- کیلوگرم؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.84- تا 0.37؛ 3 مطالعه؛ N = 1017 بزرگسال؛ شواهد با قطعیت پائین).
مداخلات تطبیقی برای بهبود پایبندی پزشکان عمومی با دستورالعمل‌های چاقی، احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در کاهش وزن ایجاد می‌کنند (MD: 0.05 کیلوگرم؛ 95% CI؛ 0.32- تا 0.41؛ 1 مطالعه؛ N = 49,807 بزرگسال؛ شواهد با قطعیت متوسط).
اینکه ارائه یادآورها به پزشکان در کاهش وزن نسبت به مراقبت استاندارد تاثیر بیش‌تری می‌گذارد، نامطمئن است (مردان: MD: -11.20 کیلوگرم؛ 95% CI؛ 20.66- کیلوگرم تا 1.74- کیلوگرم؛ و زنان: MD: -1.30 کیلوگرم؛ 95% CI؛ [7.34- ؛ 4.74] کیلوگرم؛ 1 مطالعه؛ N = 90 بزرگسال؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
ارائه ابزار حمایتی تصمیم‌گیری بالینی (clinical decision support; CDS) به متخصصان بالینی جهت کمک به کنترل چاقی در نقطه مراقبت منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در شاخص توده بدنی (BMI) نمره z کودکان می‌شود (MD: -0.08؛ 95% CI؛ 0.15- تا 0.01-؛ در 378 کودک؛ شواهد با قطعیت متوسط)، ابزار CDS احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در کاهش وزن بزرگسالان ایجاد می‌نماید: MD: -0.095 کیلوگرم (0.21- Ibs)؛ P = 0.47؛ 1 مطالعه؛ N = 35,665؛ شواهد با قطعیت پائین.
مداخلات سازمانی
بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق احتمالا در صورتی که تحت نظر یک متخصص تغذیه (تا 5.60- کیلوگرم؛ 95% CI؛ 4.83 کیلوگرم تا 6.37- کیلوگرم) یا یک تیم پزشک-متخصص تغذیه (تا 6.70- کیلوگرم؛ 95% CI؛ 7.52- کیلوگرم تا 5.88- کیلوگرم؛ 1 مطالعه؛ N = 270 بزرگسال؛ شواهد با قطعیت پائین) باشند، بیش‌تر وزن کم می‌کنند. مراقبت‌های مشترک منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در BMI نمره z کودکان چاق می‌شود (MD تعدیل شده: 0.05-؛ 95% CI؛ 0.14- تا 0.03؛ 1 مطالعه؛ N = 105 کودک؛ شواهد با قطعیت پائین).
بازسازی سازمانی در ارائه مراقبت‌های اولیه (یعنی معرفی مدل مراقبت‌های مزمن) ممکن است منجر به افزایش اندکی کم‌تر در BMI کودکانی که مراقبت را در کلینیک‌های مداخله دریافت کرده‌اند، شود (تغییر BMI؛ MD تعدیل شده: 0.21-؛ 95% CI؛ 0.50- تا 0.07؛ 1 مطالعه؛ MD تعدیل نشده: 0.18-؛ 95% CI؛ 0.20- تا 0.16-؛ N = 473 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط).
مداخلات پستی و تلفنی احتمالا منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در کاهش وزن بزرگسالان می‌شود (میانگین تغییر وزن (کیلوگرم) با استفاده از پست: 0.36-؛ 95% CI؛ 1.18- تا 0.46؛ تلفن: 0.44-؛ 95% CI؛ 1.26- تا 0.38؛ 1 مطالعه؛ N = 1801 بزرگسال؛ شواهد با قطعیت متوسط). مراقبت‌های پزشکی که توسط یک پرستار در یک کلینیک مراقبت‌های اولیه انجام می‌شود، ممکن است در نمره z شاخص BMI در کودکان سبب تفاوتی اندک یا عدم تفاوت شود (MD: 0.02-؛ 95% CI؛ 0.16- تا 0.12؛ 1 مطالعه؛ N = 52 کودک؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
دو مطالعه، داده‌ها را بر اساس هزینه-اثربخشی گزارش کردند: یک مطالعه از نظر پست و مراقبت‌های استاندارد روی مشاوره تلفنی انجام شد و سایر مطالعات، کاهش وزن را با هزینه متوسط در هر دو گروه مداخلات (پزشک و پزشک-متخصص تغذیه) به دست آوردند. یک مطالعه از مراقبت‌های مشترک، عوارض جانبی مشابهی را در هر دو گروه نشان داد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.