จุดมุ่งหมายของการทบทวนวรรณกรรมนี้คืออะไร
เพื่อหาคำตอบว่าการเสริมอาหารในรูปแบบใดลดผลกระทบของโรคไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ต่ออายุขัย คุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ โรคตับเรื้อรัง และโรคแทรกซ้อน และการรับประทานอาหารเสริมทำให้เกิดอันตรายหรือไม่
โรคไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวข้องกับแอลกอฮอล์ (NAFLD) คือการสะสมของไขมันในตับของคนที่ไม่มีประวัติการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มาก การใช้ยา โรคต่างๆ เช่น การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี หรือภาวะอื่นๆ เช่น ความอดอยากที่อาจทำลายตับได้ ตับ ไขมันพอกตับอาจทำให้ตับถูกทำลายส่งผลให้เกิดการอักเสบ (โรคไขมันพอกตับอักเสบที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์หรือ NASH) หรือแผลเป็นที่ตับ (โรคตับแข็ง) มีการทดลองใช้การรักษาทางการแพทย์หลายอย่างเพื่อรักษา NAFLD อย่างไรก็ตาม ไม่มีหลักฐานใดที่บ่งชี้ว่าสิ่งเหล่านี้ใช้การได้ อาหารเสริมมีศักยภาพที่จะลดความเสียหายของตับ, แต่สิ่งนี้จะเกิดขึ้นหรือไม่นั้นยังไม่เป็นที่แน่ชัด ผู้ทบทวนวรรณกรรมนี้รวบรวมและวิเคราะห์การทดลองทางคลินิกแบบสุ่มที่เกี่ยวข้องทั้งหมดโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาว่าวิธีการรักษาที่ดีที่สุดคืออะไร เราพบการทดลองทางคลินิกแบบสุ่ม (การศึกษาที่ผู้เข้าร่วมได้รับการสุ่มให้อยู่ใน 1 ใน 2 ลุ่มการรักษา) 202 รายการ ในระหว่างการวิเคราะห์ข้อมูล ผู้ทบทวนใช้วิธีการมาตรฐานของ Cochrane ซึ่งช่วยให้สามารถเปรียบเทียบการรักษาได้ครั้งละ 2 วิธีเท่านั้น นอกจากนี้ ผู้ทบทวนใช้เทคนิคขั้นสูงที่ช่วยให้สามารถเปรียบเทียบการรักษาหลายแบบได้พร้อมกัน (มักเรียกว่า 'network (หรือ indirect) meta-analysis')
วันที่ค้นวรรณกรรม
กุมภาพันธ์ 2021
ข้อความสำคัญ
การทดลองเพียง 19 ฉบับเท่านั้นที่มีความเสี่ยงของการมีอคติต่ำ และด้วยเหตุนี้จึงมีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับข้อค้นพบของการทบทวนนี้ การศึกษาที่รายงานความเสียหายของตับที่สำคัญทางคลินิกหรือภาวะแทรกซ้อนศึกษาผู้เข้าร่วมเป็นระยะเวลา 2 เดือนถึง 28 เดือน ในช่วงเวลานี้ ผลลัพธ์ที่สำคัญทางคลินิกที่เกี่ยวข้องกับ NAFLD เช่น การเสียชีวิต ภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับตับ เช่น โรคตับแข็ง (แผลเป็นของตับ) การเสื่อมสภาพตับ (ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากแผลเป็นที่ตับ) การปลูกถ่ายตับ มะเร็งตับ (มะเร็งตับ) และการเสียชีวิตจากโรคตับนั้นพบได้ยากมากแม้จะไม่มีการรักษาใดๆ ไม่มีหลักฐานใดที่บ่งชี้ว่าการเสริมสารอาหารใด ๆ ที่ลดสิ่งเหล่านี้ลง สาเหตุที่เป็นไปได้สำหรับภาวะแทรกซ้อนของโรคตับที่เกิดขึ้นได้ยากในผู้เข้าร่วมการทดลองอาจเป็นระยะเวลาติดตามผลสั้นๆ ที่ให้ไว้ในการทดลองเหล่านี้ (ผู้เข้าร่วมได้รับการติดตามเป็นระยะเวลา 2 เดือนถึง 28 เดือนเท่านั้น) ภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับตับเนื่องจาก NAFLD มักเกิดขึ้นในเวลามากกว่า 8 ถึง 28 ปี ดังนั้นจึงไม่น่าเป็นไปได้ที่จะสังเกตความแตกต่างในผลลัพธ์ทางคลินิกในการทดลองที่มีการติดตามผลน้อยกว่า 5 ถึง 10 ปี
สิ่งที่ศึกษาในการทบทวนวรรณกรรมนี้
การทบทวนนี้ศึกษาผู้คนทุกเพศ ทุกวัย และทุกเชื้อชาติ ที่เป็นโรคตับที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ ผู้ทบทวนไม่รวมการศึกษาของผู้ที่เคยปลูกถ่ายตับ อายุเฉลี่ยของผู้เข้าร่วมเมื่อรายงานอยู่ระหว่าง 7 ถึง 61 ปี ผู้เข้าร่วมได้รับการรักษาที่แตกต่างกันได้แก่วิตามินต่างๆและอาหารเสริมอื่นๆ ผู้ทบทวนต้องการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับการเสียชีวิต คุณภาพชีวิต เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรงและไม่ร้ายแรง ความเสียหายของตับอย่างรุนแรง ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากความเสียหายของตับอย่างรุนแรง มะเร็งตับ และการเสียชีวิตเนื่องจากความเสียหายของตับ ('ผลลัพธ์ทางคลินิก')
ผลลัพธ์หลักของการทบทวนคืออะไร
การศึกษา 202 เรื่องมีผู้เข้าร่วม 14,200 คน ข้อมูลการศึกษามีน้อย โดยรวมแล้ว การศึกษา 115 ฉบับ มีผู้เข้าร่วม 7732 คนให้ข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์ การติดตามผลผู้เข้าร่วมการทดลองใช้ตั้งแต่ 1 เดือนถึง 28 เดือน (2 เดือนถึง 28 เดือนสำหรับการทดลองที่รายงานผลลัพธ์ทางคลินิก) การทบทวนวรรณกรรมนี้แสดงให้เห็นดังต่อไปนี้
- หลักฐานบ่งชี้ถึงความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลกระทบของวิธีการรักษาที่ใช้ต่อผลลัพธ์ทางคลินิกทั้งหมด
- จำเป็นต้องมีการทดลองที่ออกแบบมาอย่างดีซึ่งรวบรวมข้อมูลในช่วงเวลาติดตามผลที่นานขึ้นในอนาคตเพื่อค้นหาอาหารเสริมที่ดีที่สุด (ถ้ามี) สำหรับผู้ที่เป็นโรค NAFLD
หลักฐานบ่งชี้ถึงความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลของอาหารเสริมเมื่อเปรียบเทียบกับไม่มีการแทรกแซงเพิ่มเติมในผลลัพธ์ทางคลินิกทั้งหมดสำหรับผู้ที่เป็นโรคไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์
ดังนั้น จึงจำเป็นต้องมีการทดลองแบบ randomised comparative clinical trials ที่มีคุณภาพสูง และมีการติดตามผลอย่างเพียงพอ เราเสนอการทดลอง registry-based randomised clinical trials หรือ cohort multiple randomised clinical trials (การออกแบบการศึกษาที่ใช้วิธีการหลายอย่าง (multiple interventions) ในกลุ่มผู้ป่วยที่ติดตามระยะยาวจำนวนมากเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพและปรับการทดลองให้ใกล้เคียงกับการปฏิบัติตามมาตรฐานทางคลินิกมากขึ้น) โดยเปรียบเทียบวิธีการที่ใช้ เช่น วิตามินอี พรีไบโอติก /โปรไบโอติก/ซินไบโอติกส์, PUFAs และไม่มีอาหารเสริม เหตุผลในการเลือกวิธีการที่นำมาใช้ (interventions) คือผลของวิธีการ (interventions) เหล่านี้ต่อผลลัพธ์ทางอ้อม ซึ่งอาจแปลเป็นประโยชน์ทางคลินิก ผลลัพธ์ในการทดลองดังกล่าวควรเป็นอัตราการเสียชีวิต คุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ โรคตับแข็งระยะท้าย การปลูกถ่ายตับ และการวัดผลการใช้ทรัพยากร รวมถึงค่าใช้จ่ายในการให้การรักษาและการใช้บริการทางการแพทย์ที่ลดลงหลังจากติดตามอย่างน้อย 8 ปี (เพื่อค้นหาความแตกต่าง ที่มีความหมายของผลลัพธ์สำคัญทางคลินิก)
ความชุกของโรคไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ (NAFLD) จะแตกต่างกันไประหว่าง 19% ถึง 33% ในประชากรที่ต่างกัน NAFLD ลดอายุขัยและเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคตับแข็ง มะเร็งตับ และความจำเป็นในการปลูกถ่ายตับ มีความไม่แน่นอนเกี่ยวกับผลประโยชน์และอันตรายของอาหารเสริมต่างๆ ใน NAFLD ปัจจุบันไม่มีคำแนะนำให้ใช้อาหารเสริมสำหรับผู้ที่มี NAFLD
• เพื่อประเมินประโยชน์และโทษของอาหารเสริมต่างๆ สำหรับการรักษา NAFLD ผ่านการวิเคราะห์ network meta-analysis
• เพื่อจัดอันดับผลิตภัณฑ์เสริมอาหารต่างๆ ตามความปลอดภัยและประสิทธิภาพ
เราสืบค้นใน CENTRAL, MEDLINE, Embase, Science Citation Index Expanded, Conference Proceedings Citation Index - Science, World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform และทะเบียนการทดลองจนถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2021 เพื่อหาการทดลองทางคลินิกแบบสุ่มในผู้ที่มี NAFLD
เรารวมเฉพาะการทดลองทางคลินิกแบบสุ่ม (โดยไม่คำนึงถึงภาษา การปกปิด หรือสถานะ) สำหรับผู้ที่มี NAFLD โดยไม่คำนึงถึงวิธีการวินิจฉัย อายุ และสถานะโรคเบาหวานของผู้เข้าร่วม หรือการมีภาวะไขมันพอกตับอักเสบที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ (NASH) เราไม่รวมการทดลองทางคลินิกแบบสุ่มที่ผู้เข้าร่วมเคยปลูกถ่ายตับมาก่อน
เราทำการวิเคราะห์ network meta-analysis ด้วย OpenBUGS โดยใช้วิธี Bayesian เมื่อสามารถทำได้ และคำนวณความแตกต่างในการรักษาโดยใช้ hazard ratios (HRs), odds ratios (ORs), และ rate ratios with 95% credible intervals (CrIs) ตามการวิเคราะห์กรณีที่มี ตามคำแนะนำของสถาบัน National Institute of Health and Care Excellence Decision Support Unit
เรารวมการทดลองทางคลินิกแบบสุ่มตัวอย่างทั้งหมด 202 ฉบับ (ผู้เข้าร่วม 14,200 คน) ในการทบทวนนี้ การทดลอง 19 ฉบับมีความเสี่ยงของการมีอคติต่ำ มีการเปรียบเทียบวิธีการที่ใช้ (interventions) ที่แตกต่างกันทั้งหมด 32 วิธีในการทดลองเหล่านี้ การทดลองทั้งหมด 115 ฉบับ (ผู้เข้าร่วม 7732 คน) ถูกรวมไว้ในการเปรียบเทียบอย่างน้อยหนึ่งครั้ง การทดลองที่เหลือไม่ได้รายงานผลใดๆ ที่น่าสนใจสำหรับการทบทวนนี้
มีติดตามผลตั้งแต่ 1 เดือนถึง 28 เดือน ระยะเวลาติดตามผลในการทดลองที่รายงานผลลัพธ์ทางคลินิกคือ 2 เดือนถึง 28 เดือน ในช่วงติดตามผลนี้ เหตุการณ์ทางคลินิกที่เกี่ยวข้องกับ NAFLD เช่น การตาย โรคตับแข็ง การเสื่อมสภาพของตับ การปลูกถ่ายตับ มะเร็งตับ และการตายที่เกี่ยวข้องกับตับนั้นมีน้อย
เราไม่ได้คำนวณค่าประมาณผลกระทบสำหรับอัตราการเสียชีวิตเนื่องจากข้อมูลที่กระจัดกระจาย (ไม่มีเหตุการณ์เกิดขึ้นสำหรับกลุ่มอย่างน้อยหนึ่งกลุ่มในการทดลอง) ไม่มีการทดลองใดรายงานว่าพวกเขาวัดคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพโดยรวมโดยใช้มาตราส่วนที่ผ่านการตรวจสอบแล้ว หลักฐานมีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลกระทบของวิธีการที่ใช้ (interventions) ต่อเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรง (จำนวนคนหรือจำนวนเหตุการณ์)
เราไม่แน่ใจอย่างมากเกี่ยวกับผลกระทบต่อเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ของอาหารเสริมส่วนใหญ่ที่เราตรวจสอบ เนื่องจากหลักฐานมีความเชื่อมั่นต่ำมาก อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ใช้ PUFA (กรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน) อาจมีแนวโน้มที่จะประสบกับเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์มากกว่าผู้ที่ไม่ได้รับการแทรกแซง (ผลการวิเคราะห์ network meta-analysis: OR 4.44, 95% CrI 2.40 ถึง 8.48; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ; การทดลอง 4 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 203 คน; หลักฐานโดยตรง: OR 4.43, 95% CrI 2.43 ถึง 8.42) ผู้ที่ทานอาหารเสริมอื่นๆ (หมวดที่รวมอาหารเสริมอื่นที่ไม่ใช่วิตามิน กรดไขมัน ฟอสโฟลิปิด และสารต้านอนุมูลอิสระ) มีจำนวนเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่สูงกว่าผู้ที่ไม่ได้รับการแทรกแซง (network meta-analysis: อัตรา 1.73, 95% CrI 1.26 ถึง 2.41; การศึกษา 6 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 291 คน; หลักฐานโดยตรง: อัตรา 1.72, 95% CrI 1.25 ถึง 2.40; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
ข้อมูลมีน้อย (เหตุการณ์เป็นศูนย์ในทุกกลุ่มในการทดลอง) สำหรับการปลูกถ่ายตับ การเสื่อมสภาพของตับ และมะเร็งตับ ดังนั้นเราจึงไม่ได้ทำการวิเคราะห์อย่างเป็นทางการสำหรับผลลัพธ์เหล่านี้ หลักฐานมีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลของสารต้านอนุมูลอิสระอื่นๆ (สารต้านอนุมูลอิสระนอกเหนือจากวิตามิน) เมื่อเทียบกับการไม่มีการแทรกแซงด้วยการให้สารอื่นต่อโรคตับแข็งในตับ (HR 1.68, 95% CrI 0.23 ถึง 15.10; การทดลอง 1 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 99 คน; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำมาก)
หลักฐานมีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลกระทบของวิะีการที่ใช้ (interventions) ในการเปรียบเทียบที่เหลือ หรือข้อมูลมีน้อย (โดยไม่มีเหตุการณ์ใด ๆ ในกลุ่มอย่างน้อยหนึ่งกลุ่ม) ทำให้ไม่สามารถคำนวณอย่างเป็นทางการของการประมาณการผลกระทบ
ข้อมูลอาจเป็นเพราะระยะเวลาติดตามผลที่สั้นมาก (2 เดือนถึง 28 เดือน) ต้องใช้เวลาติดตามผล 8 ถึง 28 ปีในการตรวจจับความแตกต่างในการตายระหว่างผู้ที่มี NAFLD กับประชากรทั่วไป ดังนั้นจึงไม่น่าจะมีความแตกต่างในผลลัพธ์ทางคลินิกในการทดลองที่มีการติดตามผลน้อยกว่า 5 ถึง 10 ปี
แปลโดย พญ.วิลาสินี หน่อแก้ว Edit โดย ผกากรอง 6 ธันวาคม 2022