Jaki był cel niniejszego przeglądu?

Celem przeglądu było ustalenie, czy fenofibrat, w porównaniu z placebo lub obserwacją, zapobiega rozwojowi retinopatii cukrzycowej u chorych na cukrzycę typu 1 (DM1) lub typu 2 (DM2) lub jeśli już chorują na retinopatię cukrzycową, czy spowalnia jej postęp. 

Kluczowe informacje:

- ogólnie rzecz biorąc, fenofibrat miał prawdopodobnie niewielki lub żaden wpływ na progresję retinopatii cukrzycowej w porównaniu z placebo (dane naukowe o umiarkowanej pewności)

- w przypadku chorych z retinopatią cukrzycową, choroba prawdopodobnie postępowała powoli, gdy przyjmowali fenofibrat (dane naukowe o umiarkowanej pewności)

- chociaż rzadko, działania niepożądane nasilały się, gdy pacjenci zażywali fenofibrat (dane naukowe o wysokiej pewności)

- potrzebne są dalsze badania; na przykład badania obejmujące chorych na DM1, badania uwzględniające inne metody leczenia oraz, co istotne, badania obejmujące wyniki ważne dla chorych zmagających się z cukrzycą

Co oceniano w ramach tego przeglądu?

Retinopatia cukrzycowa to stan, który występuje, gdy pojawiają się problemy z naczyniami krwionośnymi w tylnej części oka, jest główną przyczyną utraty wzroku na całym świecie i obciążeniem dla społeczeństwa. Aby uratować wzrok, należy dążyć do zapobiegania jej wystąpieniu, a jeśli jest obecna, spowolnienia lub zapobiegania jej postępowi. W niniejszym przeglądzie podsumowano dane naukowe dotyczące tego, czy fenofibrat może być przydatny w tym celu (w porównaniu z placebo lub obserwacją).

Jakie są najważniejsze wnioski tego przeglądu?

Odnaleźliśmy 2 badania. W sumie badaniami objęto 15 313 chorych na DM2, których obserwowano przez 4 lata lub 5 lat. Badania przeprowadzono w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Finlandii i Nowej Zelandii. Jedno było finansowane przez rząd, a drugie przez przemysł.

U chorych na DM2, gdy oceniano łącznie osoby, które mogły chorować lub nie chorowały na retinopatię cukrzycową, dane naukowe o umiarkowanej pewności sugerowały, że fenofibrat prawdopodobnie miał niewielki lub żaden wpływ na postęp choroby, w porównaniu z placebo. Jednak gdy chorych na retinopatię cukrzycową analizowano oddzielnie, dowody sugerowały, że choroba postępowała powoli, gdy przyjmowali fenofibrat. Ciężkie działania niepożądane występowały rzadko, ale ryzyko ich wystąpienia było większe u osób przyjmujących fenofibrat (dane naukowe o wysokiej pewności).

Potrzebne są dalsze badania. Na przykład badania, które dotyczyłyby chorych na DM1, a co istotne, badania, które obejmowałyby wyniki ważne chorych na cukrzycę, takie jak liczba osób, które doświadczają zmiany widzenia lub utraty wzroku, rozwijają retinopatię cukrzycową proliferacyjną (wzrost nowych naczyń krwionośnych) lub wymagają iniekcji z zastosowaniem leków skierowanych przeciw śródbłonkowemu naczyniowemu czynnikowi wzrostu (anty-VEGF) lub sterydów. Należy również jakość życia związaną ze zdrowiem i wzrokiem, akceptowalność leczenia przez osoby z niego korzystające oraz jego koszty.

Na ile aktualne są powyższe dane naukowe?

Autorzy przeglądu szukali badań opublikowanych do 1 lutego 2022 r.