Najważniejsze informacje

Nie ma wystarczających dowodów pozwalających na wyciągnięcie jednoznacznych wniosków na temat skuteczności programów lub strategii mających na celu ograniczanie czasu spędzanego w pozycji siedzącej przez osoby starsze. Nie ma również pewności, czy te programy lub strategie poprawiają zdrowie fizyczne lub psychiczne osób starszych.

Dlaczego powstał niniejszy przegląd Cochrane?

Osoby starsze spędzają około 80% czasu w pozycji siedzącej. Jest to czas spędzany w pozycji siedzącej lub leżącej będąc tego świadomym. Na przykład siedzenie podczas oglądania telewizji jest uważane za zachowanie sedenteryjne. Długie przebywanie w pozycji siedzącej wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia wielu chorób przewlekłych, osłabienia, niepełnosprawności, konieczności pomocy przy wykonywaniu codziennych czynności oraz przedwczesnej śmierci. Chcieliśmy się dowiedzieć, czy programy lub strategie (polityki zdrowotnej – przyp. tłum.) mające na celu pomoc osobom starszym w ograniczeniu czasu spędzanego w pozycji siedzącej są skuteczne. Chcieliśmy się również dowiedzieć, czy te programy lub strategie przynoszą korzyści dla zdrowia fizycznego lub psychicznego.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy różne elektroniczne bazy danych oraz odpowiednie czasopisma w celu znalezienia badań. Uwzględniliśmy wszystkie badania z randomizacją (w których uczestnicy mają taką samą szansę na otrzymanie bądź nieotrzymanie interwencji), które dotyczyły strategii lub programów mających na celu ograniczenie siedzącego trybu życia u osób starszych (w wieku ≥60 lat) żyjących samodzielnie w społeczności. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy nasze zaufanie do wyników opierając się na takich czynnikach, jak metodologia badań i liczba uczestników.

Co udało się ustalić?

Znaleźliśmy 7 badań obejmujących łącznie 397 osób starszych. Wszystkie badania dotyczyły sposobów pomocy pojedynczym osobom starszym w zmianie ich zachowań sedenteryjnych. Wsparcie obejmowało szereg strategii, takich jak poradnictwo, wyznaczanie celów i sesje informacyjne. W niektórych badaniach wykorzystano technologie rejestrujące zachowanie, takie jak monitorowanie aktywności. Nie znaleźliśmy żadnych badań, które dotyczyłyby zmian w środowisku naturalnym, zabudowanym, społecznym lub domowym, w którym mieszkają starsi ludzie. Nie znaleźliśmy żadnych badań, w których analizowano wpływ zmian strategii (polityki zdrowotnej – przyp. tłum.) i przepisów prawa na zachowania sedenteryjne u osób starszych. Nie znaleźliśmy żadnych badań, w których sprawdzano czy korzyści i przeprowadzenie programu były przynajmniej warte swej ceny. W żadnym z badań nie odnotowano działań niepożądanych.

Jakie są ograniczenia danych naukowych?

Mamy jedynie niewielkie zaufanie do tych ustaleń ze względu na małą liczebność próby oraz dlatego, że niektóre badania były prowadzone w sposób, który mógł wprowadzić błędy do ich wyników. Ustalenia te łączyły również wyniki badań, w których wykorzystywano pomiar czasu spędzanego w pozycji siedzącej dokonywany przez uczestników wraz z pomiarami dokonywanymi za pomocą urządzeń elektronicznych.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane są aktualne do stycznia 2021 r.