Pytanie badawcze

Czy u chorych na stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM), którzy biorą udział w programach rehabilitacyjnych, zauważa się poprawę codziennego funkcjonowania, lepszą sprawność i lepszą jakość życia niż u pacjentów, którzy nie są poddawani rehabilitacji, otrzymują placebo lub u których stosuje się interwencje innego rodzaju?

Wprowadzenie

SM to złożona choroba, która wymaga kompleksowego, długoterminowego leczenia. Programy rehabilitacyjne skierowane do chorych na SM mają na celu poprawić ich funkcjonowanie, samopoczucie i jakość życia. Obecnie w SM stosuje się wiele różnych terapii tego typu. Rośnie liczba opublikowanych na ten temat doniesień naukowych, w tym przeglądów Cochrane. Aby ułatwić pracę lekarzom, przygotowaliśmy podsumowanie aktualnych przeglądów Cochrane, które da im wgląd w efektywność terapii rehabilitacyjnych stosowanych w leczeniu chorych na SM.

Charakterystyka badań

Szukaliśmy wszystkich opublikowanych przeglądów Cochrane, które dotyczyły badań klinicznych sprawdzających efektywność stosowania rehabilitacji u chorych na SM w porównaniu z grupami kontrolnymi (obejmującymi osoby niepoddane takiemu leczeniu lub osoby, u których zastosowano inną interwencję). Oceniliśmy wszystkie przeglądy, które spełniały te kryteria i podsumowaliśmy ich wyniki.

Główne wyniki i jakość danych naukowych

Do podsumowania włączyliśmy 15 przeglądów Cochrane, w ramach których przeanalizowano 168 badań klinicznych. W badaniach wzięło udział łącznie 10 396 chorych na SM. Autorzy opracowanych przeglądów o dobrej jakości zbadali skuteczność interwencji rehabilitacyjnych, takich jak: aktywność fizyczna i specjalne ćwiczenia, tlenoterapia hiperbaryczna, wibroterapia, terapia zajęciowa, terapia poznawcza i interwencje psychologiczne, przyjmowanie suplementów diety, rehabilitacja zawodowa, edukacja pacjenta, telerehabilitacja i interwencje w celu zmniejszenia spastyczności (nadmiernego napięcia mięśni – przyp. tłum.).

Wykazano korzyści u chorych na SM, którzy uczestniczyli w zajęciach ruchowych lub multidyscyplinarnych programach rehabilitacyjnych (realizowanych przez zespół złożony z przedstawicieli różnych zawodów medycznych). Zauważono u nich, w porównaniu z osobami niepoddawanymi rehabilitacji, poprawę w wykonywaniu codziennych czynności oraz poprawę funkcjonowania i jakości życia związanej ze zdrowiem. Ze względu na brak badań dobrej jakości, dane odnoszące się do innych form rehabilitacji są ograniczone. Należy przeprowadzić większą liczbę badań, by móc ocenić, czy różne metody rehabilitacji są skuteczne w łagodzeniu niepełnosprawności u chorych na SM.