Pytanie badawcze

W niektórych krajach o niskich i średnich dochodach (ang. low- and middle-income countries, LMIC) zarówno organizacje rządowe jak i inne przekazują niekiedy pieniądze osobom ubogim lub znajdującym się w trudnej sytuacji (na przykład osobom starszym lub sierotom), nie wymagając od nich żadnych szczególnych działań w celu otrzymania pieniędzy („bezwarunkowe transfery pieniężne”). W innych programach ludzie mogą otrzymać pieniądze tylko wtedy, gdy podejmą się wykonania określonych działań, takich jak korzystanie z usług zdrowotnych lub posyłanie dzieci do szkoły („warunkowe transfery pieniężne”). Celem niniejszego przeglądu było ocena, czy otrzymywanie bezwarunkowych transferów pieniężnych poprawiłoby korzystanie z usług zdrowotnych jak i rzeczywisty stan zdrowia ludności w porównaniu z nieotrzymywaniem bezwarunkowego transferu pieniężnego, otrzymywaniem mniejszej bezwarunkowej kwoty lub warunkowego transferu pieniężnego. Ponadto celem była również ocena wpływu bezwarunkowych transferów pieniężnych na codzienne warunki życia – które determinują wydatki na zdrowie i opiekę medyczną – takie jak uczęszczanie do szkoły, posiadanie zwierząt gospodarczych, praca lub skrajne ubóstwo.

Wprowadzenie

Bezwarunkowe transfery pieniężne są rodzajem interwencji w zakresie ochrony socjalnej, która odnosi się do dochodu. Nie wiadomo, czy bezwarunkowe transfery pieniężne są bardziej, mniej lub tak samo skuteczne jak transfery warunkowe. Przeprowadziliśmy przegląd danych naukowych dotyczący wpływu bezwarunkowych transferów pieniężnych na korzystanie ze świadczeń zdrowotnych i stan zdrowia wśród dzieci i dorosłych w krajach LMIC.

Czego się dowiedzieliśmy?

Uwzględniliśmy eksperymentalne i wybrane nieeksperymentalne badania dotyczące bezwarunkowych transferów pieniężnych wśród osób w każdym wieku z krajów LMIC. Włączyliśmy badania, w których porównano osoby, które dostały bezwarunkowy transfer środków pieniężnych z tymi, które go nie otrzymały. Poszukiwaliśmy badań, w których analizowano korzystanie z usług zdrowotnych i wyniki zdrowotne.

Znaleźliśmy 34 badania (25 eksperymentalnych i 9 nieeksperymentalnych) z udziałem 1 140 385 uczestników (45 538 dzieci i 1 094 847 dorosłych) i 50 095 gospodarstw domowych z Afryki, Ameryki Północnej, Południowej i Azji Południowo-Wschodniej. Organizacje rządowe lub badacze prowadzący badania eksperymentalne organizowali programy bezwarunkowych transferów pieniężnych. Większość badań była finansowana przez rządy krajowe lub organizacje międzynarodowe.

Najważniejsze wyniki

Używamy następujących określeń, aby wskazać nasz poziom zaufania do odnalezionych danych naukowych:

- „prawdopodobnie” dla danych naukowych, co do których jesteśmy umiarkowanie pewni,
- „może” dla tych, wobec których mamy niewielką pewność oraz
- „niepewne” dla danych naukowych, co do których nie mamy pewności.

Bezwarunkowy transfer gotówkowy:

- może nie mieć wpływu na zmianę prawdopodobieństwa skorzystania z jakiejkolwiek usługi zdrowotnej w ciągu ostatnich 1 do 12 miesięcy;
- prawdopodobnie doprowadził do znaczącego klinicznie, bardzo dużego zmniejszenia ryzyka zachorowania na jakąkolwiek chorobę w ciągu ostatnich 2 tygodni do 3 miesięcy;
- może mieć wpływ na zwiększenie prawdopodobieństwa posiadania bezpiecznego dostępu do żywności w porównaniu z poprzednim miesiącem;
- może mieć wpływ na zwiększenie średniej liczby produktów pochodzących z różnych grup żywności, spożywanych przez mieszkańców gospodarstwa domowego w porównaniu z poprzedzającym tygodniem;
- prawdopodobnie doprowadził do istotnego, umiarkowanego wzrostu prawdopodobieństwa uczęszczania dzieci do szkoły;
- może zmniejszyć ryzyko życia w skrajnym ubóstwie;
- może zwiększyć ilość pieniędzy wydawanych przez ludzi na opiekę zdrowotną.

Pomimo szeregu badań dostarczających istotnych danych naukowych, wpływ bezwarunkowych transferów pieniężnych na prawdopodobieństwo zahamowania wzrostu i rozwoju dzieci oraz na poziom depresji u ludzi pozostaje niepewny. W żadnym badaniu nie określono wpływu bezwarunkowych transferów pieniężnych na liczbę zgonów.

Nie jesteśmy pewni, czy bezwarunkowe transfery pieniężne miały wpływ na posiadanie zwierząt gospodarczych, zatrudnienie nieletnich i dorosłych oraz na jakość rodzicielstwa. Wpływ bezwarunkowych transferów na różnice w stanie zdrowia był bardzo niepewny. Nie zidentyfikowaliśmy żadnych efektów niekorzystnych wynikających z bezwarunkowych transferów pieniężnych.

W trzech badaniach eksperymentalnych raportowano dane naukowe dotyczące wpływu transferu bezwarunkowego w porównaniu z transferem warunkowym na prawdopodobieństwo korzystania z jakichkolwiek usług zdrowotnych, występowania jakiejkolwiek choroby lub średnią różnorodność produktów spożywczych konsumowanych w gospodarstwie domowym. Aczkolwiek tylko jedno badanie dostarczyło danych naukowych dla każdego z tych punktów końcowych i były one bardzo niepewne dla wszystkich trzech.

Zasadniczo, w przypadkach, w których mieliśmy małe lub żadne zaufanie do danych naukowych, wynikało to z faktu, że osoby biorące udział w badaniach prawdopodobnie wiedziały, jakie „leczenie” otrzymują (tj. transfer gotówkowy lub brak transferu gotówkowego), a także, badacze zbierający informacje również mogli być świadomi, które grupy osób były odbiorcami, a które nie. Ponadto nasze zaufanie do danych naukowych było ograniczone, ponieważ w połowie badań badaczom nie udało się uzyskać informacji z obserwacji od znacznego odsetka uczestników.

Wnioski

Te dane naukowe sugerują, że bezwarunkowe transfery pieniężne mogą nie mieć wpływu na korzystanie z usług zdrowotnych wśród dzieci i dorosłych w krajach o niskim i średnim dochodzie. Istnieje szansa lub jest prawdopodobne, że bezwarunkowe transfery pieniężne mogą poprawić:

- niektóre wyniki zdrowotne (takie jak prawdopodobieństwo doświadczenia choroby, stały dostęp do żywności i różnorodność diety);

- dwa społeczne determinanty zdrowia (a mianowicie prawdopodobieństwo uczęszczania do szkoły i życia w skrajnym ubóstwie);

- wydatki na opiekę zdrowotną.

Dane naukowe dotyczące skutków zdrowotnych bezwarunkowych transferów pieniężnych w porównaniu z transferami warunkowymi są niepewne.

Jak aktualne są te dane?
Dane są aktualne na wrzesień 2021 r.