Pytanie badawcze

W niniejszym przeglądzie oceniono, czy interwencje wsparcia rówieśniczego poprawiają wyniki rodziców i innych osób opiekujących się dziećmi ze złożonymi potrzebami (takimi jak przewlekła lub ciężka choroba, niepełnosprawność lub opóźnienia w rozwoju).

Wprowadzenie

Rodzice i inni opiekunowie rodzinni, którzy opiekują się dziećmi ze złożonymi potrzebami, mogą doświadczać dużego stresu i pogorszonego samopoczucia. Interwencje wsparcia rówieśniczego mają na celu pomoc osobom opiekującym się dziećmi w znalezieniu wsparcia społecznego ze strony innych osób, które rozumieją ich sytuację. Wsparcie rówieśnicze może być udzielane w grupach, które czasami są prowadzone przez koordynatora lub podczas dobierania się w pary z rodzicami, którzy posiadają doświadczenie w opiece nad dzieckiem z podobną chorobą.

Charakterystyka badań

Uwzględniliśmy badania przeprowadzone do 21 lutego 2018 r. Wśród badań spełniających warunki znalazły się badania z randomizacją (RCT), badania z randomizacją klastrową, badania quasi-randomizowane, badania typu „przed/po” oraz analiza przerywanych szeregów czasowych. Uwzględnione zostały badania, w których wśród rodziców i innych opiekunów rodzinnych oceniano: nasilenie niepokoju, pewność siebie, zaradność, jakość życia, funkcjonowanie rodzin oraz poczucie wsparcia i pewności siebie w kontaktach z instytucjami świadczącymi usługi. Dzieci, nad którymi sprawuje się opiekę mogły posiadać dowolne schorzenia (np. przewlekłą lub ciężką chorobę, niepełnosprawność, wszelkiego rodzaju opóźnienia w rozwoju lub rozwój atypowy).

Wyniki

Znaleźliśmy 22 badania z udziałem 2404 uczestników, którzy opiekowali się dziećmi z różnymi schorzeniami. Przegląd obejmujeRCT lub badania quasi-randomizowane, w których porównywano wsparcie rówieśnicze ze zwykłą opieką (porównanie 1) lub z inną interwencją (porównanie 2). Wsparcia rówieśniczego udzielano w szpitalach i w społeczności. Chociaż znaleźliśmy badania, w których oceniano wpływ wsparcia rówieśniczego na wszystkie wyniki w porównaniu 1 i kilka wyników w porównaniu 2, nie zaobserwowaliśmy żadnych korzyści z zastosowania wsparcia rówieśniczego w porównaniu ze zwykłą opieką lub z inną interwencją. Nie znaleźliśmy badań, w których opisywano działania niepożądane (takie jak stres związany z słuchaniem opowieści innych osób lub konflikty z członkami grupy). Informacje zwrotne otrzymane od rodziców i opiekunów sugerują, że cenią oni sobie wsparcie emocjonalne, normalizację swoich przeżyć i dostęp do wiedzy, którą mogą znaleźć w grupach wsparcia rówieśniczego. Potrzebna jest większa liczba informacji o szkoleniach i nadzorze nad liderami wsparcia rówieśniczego oraz o tym, czy wielu uczestników wycofuje się z grup (a jeśli tak, to dlaczego).

Ogólna jakość danych naukowych dla każdego z wyników była niska lub bardzo niska i z tego powodu nasza pewność co do wiarygodności tych ustaleń jest niska. Oznacza to, że dalsze badania prawdopodobnie zmienią te ustalenia i pozwolą wyraźniej określić ewentualne korzyści lub szkody wynikające z zastosowania interwencji w postaci wsparcia rówieśniczego.

Wnioski

Obecnie nie mamy pewności, czy wsparcie rówieśnicze pomaga, czy szkodzi rodzicom i opiekunom dzieci ze złożonymi potrzebami.