Wprowadzenie

Majaczenie to ostre zaburzenie świadomości, występujące u ciężko chorych dorosłych przebywających na oddziałach intensywnej terapii (OIT). Wiąże się z dłuższym czasem wentylacji mechanicznej ułatwiającej oddychanie, dłuższym pobytem na OIT i w szpitalu oraz z większym ryzykiem zgonu. Majaczenie na OIT jest również związane z problemami funkcji poznawczych, na przykład utratą pamięci i uwagi, trudnością w koncentracji i mniejszą świadomością. Czynniki ryzyka wystąpienia majaczenia obejmują: starszy wiek, alkoholizm, zaburzenia wzroku albo słuchu, a u krytycznie chorych - ograniczenie ruchu, długotrwały ból i stosowanie niektórych leków.

Pytanie badawcze

Naszym celem była ocena dostępnych danych naukowych na temat skutków stosowania interwencji w celu zapobiegania majaczeniu na OIT, zmniejszenia śmiertelności wewnątrzszpitalnej, skrócenia czasu śpiączki/majaczenia, częstości konieczności wentylacji mechanicznej wspomagającej oddychanie oraz zaburzeń psychicznych.

Charakterystyka badań

Do tej analizy włączyliśmy 12 badań z randomizacją, obejmujących łącznie 3885 pacjentów. W badaniach uczestniczyli dorośli w wieku od 48 do 70 lat przebywający na OIT. W badaniach porównywano stosowanie różnych leków (3 badania), różne podejścia do sedacji (5 badań), terapię fizyczną, poznawczą lub obie (1 badanie), redukcję hałasu i światła na OIT (2 badania) oraz zapobiegawcze świadczenia pielęgniarskie (1 badanie). W większości badań uczestniczyła niewielka liczba uczestników, a osoby oceniające wystąpienie punktów końcowych miały wiedzę na temat leczenia jakim objęci byli pacjenci. Przedstawiamy wyniki dotyczące efektów stosowania dwóch najczęściej badanych podejść zapobiegania majaczeniu: farmakologicznego - haloperydolu vs placebo, oraz niefarmakologicznego leczenia wczesną terapią fizyczną i poznawczą albo objęcia standardową opieką.

Główne wyniki

Nasze wyniki sugerują, że różnica między leczeniem haloperydolem i placebo w celu zapobiegania majaczeniu jest niewielka lub żadna, ale dalsze badania są potrzebne aby zmniejszyć niedokładność oszacowania i zwiększyć naszą pewność co do wiarygodności wyników. Potrzebne jest więcej badań dotyczących terapii fizycznej i poznawczej, ponieważ istniejące dane naukowe są niewystarczające, żeby stwierdzić czy te niefarmakologiczne metody leczenia mogą zapobiegać majaczeniu na OIT. Dodatkowe badania są potrzebne, aby sprawdzić korzyści i szkody wynikające ze stosowania innych interwencji w zapobieganiu majaczeniu na OIT, takich jak podanie środka uspokajającego i wprowadzenie zmian w warunkach środowiskowych OIT oraz dostosowanie opieki pielęgniarskiej tak żeby służyła zapobieganiu majaczeniu.

Jakość danych naukowych

Oceniliśmy jakość danych naukowych jako umiarkowaną do bardzo niskiej. Kilka badań miało braki jakościowe, które obejmowały między innymi objęcie badaniem niewielkiej liczby uczestników lub brak zaślepienia osób oceniających efekty interwencji stosowanych w celu zapobiegania majaczeniu i wystąpienie innych punktów końcowych. W przypadku interwencji oceniających podanie środka uspokajającego, terapię fizyczną i poznawczą oraz wprowadzanie zmian w warunkach środowiskowych oddziału, potrzebne są dodatkowe badania aby wyjaśnić ich skuteczność. Wyniki 5 badań należących do grupy badań oczekujących na klasyfikację oraz 15 trwających badań mogą zmienić wnioski z tego przeglądu, kiedy zostaną one zakończone oraz ocenione.