Jaki jest cel tego przeglądu?

Celem niniejszego przeglądu Cochrane jest ocena wpływu korzystania z mobilnych przychodni na stan zdrowia kobiet i dzieci. Badacze Cochrane wyszukali oraz przeanalizowali wszystkie istotne badania w celu rozstrzygnięcia tej kwestii.

Główne wnioski

Do przeglądu włączono jedynie dwa badania. W pierwszym z nich wykazano, że zapewnienie dostępu do mobilnych przychodni może zwiększyć liczbę kobiet, które wykonują mammografię, jednak koszt przesiewowego badania mammograficznego może być większy. W drugim badaniu stwierdzono, że mobilne przychodnie mogą jedynie w bardzo niewielkim stopniu, jeśli w ogóle, wpłynąć na nasilenie objawów astmy u dzieci, na zużycie leków przeciwastmatycznych oraz na konieczność pilnej interwencji medycznej, czy też na jakość życia ich opiekunów. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, w tym takich, w których zostanie oceniony wpływ korzystania z mobilnych przychodni na koszty, dostęp do opieki zdrowotnej, zadowolenie z opieki oraz stan zdrowia i samopoczucie pacjentów.

Co oceniano w przeglądzie?

Wiele osób żyjących w oddaleniu od miast, bądź mieszkających w trudno dostępnych miejscach ma ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej. Dla kobiet i dzieci usługi medyczne mogą być nieosiągalne ze względu na ograniczenia finansowe czy społeczne.

Jednym ze sposobów na zwiększenie dostępu do usług medycznych jest zapewnienie możliwości korzystania z mobilnych przychodni. Są to pojazdy wyposażone w sprzęt medyczny, które regularnie odwiedzają różne rejony w celu zapewnienia opieki zdrowotnej. Poza kierowcą w mobilnych przychodniach znajduje się także pracownik medyczny – lekarz lub pielęgniarka.

Takie rozwiązanie funkcjonuje w wielu krajach, gdzie mobilne przychodnie często oferują usługi medyczne dla kobiet i dzieci, takie jak np. opiekę w trakcie ciąży, szczepienie dziecka, usługi w zakresie planowania rodziny oraz badania przesiewowe w kierunku raka piersi.

Władze mają nadzieję, że zapewnienie możliwości korzystania z mobilnych przychodni zwiększy dostęp do tych usług oraz wpłynie na poprawę stanu zdrowia obywateli. Celem tego przeglądu Cochrane było zbadanie wpływu mobilnych przychodni na dostęp do opieki zdrowotnej i korzystanie z niej oraz na zadowolenie pacjentów, ich stan zdrowia i samopoczucie. Ponadto autorzy chcieli ocenić koszty oraz opłacalność funkcjonowania takiego rozwiązania, w porównaniu z korzystaniem z tradycyjnych przychodni.

Jakie są główne wyniki tego przeglądu?

Autorzy włączyli do przeglądu dwa badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych.

Kobietom w pierwszym badaniu zaoferowano jedną z dwóch możliwości: edukację zdrowotną oraz przesiewowe badanie mammograficzne w mobilnych przychodniach lub samą edukację zdrowotną, która obejmowała wysłanie przypomnienia o wizycie w tradycyjnej przychodni oferującej mammografię. Wyniki były następujące:

- kobiety, którym zaoferowano badanie mammograficzne w mobilnych przychodniach mogą być bardziej skłonne do wykonania mammografii (dane o niskiej pewności [co do wiarygodności obserwowanego efektu - przyp. tłum.]);

- w przypadku korzystania z mobilnych przychodni koszt wykonania badania przesiewowego u jednej kobiety może być większy, niż w przypadku wykonania tego badania w tradycyjnej przychodni (dane o niskiej pewności).

W tym badaniu nie oszacowano jaki jest wpływ korzystania z mobilnych przychodni na stan zdrowia i samopoczucie kobiet, dostęp do usług oferowanych w ten sposób lub zadowolenie kobiet z jakości tych usług.

Drugie badanie obejmowało dzieci chore na astmę. Zaproponowano im opiekę w mobilnej przychodni lub u lekarza pierwszego kontaktu. Wyniki pokazują, że korzystanie z mobilnych przychodni:

- może mieć niewielki albo żaden wpływ na liczbę dni wolnych od objawów choroby oraz na konieczność pilnej interwencji medycznej i podania leków (dane o niskiej pewności);

- może mieć niewielki lub żaden wpływ na jakość życia osób opiekujących się chorymi dziećmi (dane o niskiej pewności).

W powyższym badaniu nie oceniano zadowolenia dzieci z proponowanych usług, ani wpływu jaki mobilne przychodnie mają na dostęp do opieki medycznej. Nie oceniono również kosztów oraz opłacalności korzystania z mobilnych przychodni.

Jak aktualny jest ten przegląd ?

Autorzy niniejszego przeglądu poszukiwali badań opublikowanych do kwietnia 2015 r.