Przejdź do treści

Nowsze antydepresanty w leczeniu depresji u dzieci i młodzieży

Depresja u młodych ludzi jest powszechnym problemem, który może przyczyniać się do różnych negatywnych skutków, takich jak słabe wyniki w nauce, trudności w relacjach rówieśniczych i rodzinnych, zwiększone ryzyko sięgania po substancje psychoaktywne oraz próby samobójcze i samobójstwa. Niniejszy przegląd objął 19 badań klinicznych (z łączną liczbą 3353 uczestników), w których oceniano skuteczność antydepresantów nowszej generacji (leki przeciwdepresyjne opracowane i stosowane od czasu opracowania trójcykliczych leków przeciwdepresyjnych). Obejmują one dobrze znane selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, które wpływają przede wszystkim na substancję chemiczną w mózgu zwaną serotoniną, a także kilka innych, nowszych klas aktualnie stosowanych antydepresantów stosowanych w leczeniu dzieci i młodzieży, których celem działania jest noradrenalina i dopamina, a także serotonina. Nowsze klasy leków antydepresyjnych obejmują: selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SNRI), inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny (NRI), inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy (NDRI), dysinhibitory noradrenaliny i dopaminy (NDDI) oraz czterocykliczne leki przeciwdepresyjne (TeCA). Dane naukowe pochodzące z 14 badań (łącznie 2490 uczestników) wskazują, że osoby przyjmujące antydepresant miały niższe wyniki w zakresie poważnych objawów depresji w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo, jednak różnica była niewielka. Na podstawie 17 badań (łącznie 3229 uczestników) uzyskano wyniki wskazujące na podwyższone ryzyko (64%) prób samobójczych lub innych wyników związanych z myślami samobójczymi lub próbami samobójczymi u osób przyjmujących antydepresanty w porównaniu z osobami, którym podawano placebo. Tam, gdzie odnotowano odsetek działań niepożądanych, był on wyższy w przypadku osób, którym przepisano antydepresant. Nie wykazano, że jeden konkretny rodzaj antydepresantu nowszej generacji miał silniejsze działanie niż inne w porównaniu z placebo.

Nie jest jasne, jak znaczące są wyniki dotyczące skuteczności tych leków pod względem codziennego funkcjonowania młodej osoby. Dzieci i młodzież z innymi schorzeniami (takimi jak stany lękowe, zaburzenia związane z zażywaniem substancji psychoaktywnych lub zaburzenia zachowania), jak również depresją oraz osoby ze skłonnościami samobójczymi były często wykluczane z badań. Jednak te młode osoby są bardziej reprezentatywne dla populacji, która korzysta z usług medycznych, dlatego nie da się przewidzieć, jak zareagują na antydepresanty. Często nie było wystarczających informacji, aby dokładnie ocenić jakość badań. Uwzględniając powyższe ograniczenia trudno jest odpowiedzieć na pytania dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa antydepresantów w leczeniu depresji u dzieci i młodzieży. Lekarze muszą przekazywać dzieciom i młodzieży oraz ich rodzinom dokładne informacje na temat niepewności co do korzyści i zagrożeń związanych ze stosowaniem antydepresantów nowszej generacji jako opcji leczenia depresji. Jeśli decyzja o stosowaniu leków zostanie uzgodniona, to lekiem pierwszego wyboru, biorąc pod uwagę zalecenia zawarte w wytycznych, może być fluoksetyna. W przypadku jej stosowania należy szczególnie dokładnie oceniać i monitorować ryzyko popełnienia samobójstwa.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie: Paweł Miazga; Redakcja: Maria Chiara Piras, Mariusz Marczak, Małgorzata Maraj, Magdalena Koperny

Cytowanie
Hetrick SE, McKenzie JE, Cox GR, Simmons MB, Merry SN. Newer generation antidepressants for depressive disorders in children and adolescents. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012, Issue 11. Art. No.: CD004851. DOI: 10.1002/14651858.CD004851.pub3.