Przejdź do treści

Czy interwencje oparte na modelu zmiany pomagają rzucić palenie tytoniu skuteczniej niż interwencje nieoparte na tym modelu?

Także dostęne w

Transteoretyczny model zmiany jest jedną z kilku teorii zmiany zachowania opartych na modelu zmiany. Sugeruje on, że palacze przechodzą przez serię stadiów motywacyjnych zanim uda im się zaprzestać palenia. Należą do nich: <I> stadium prekontemplacji </I> (bez myślenia o rzuceniu palenia tytoniu), <I> stadium kontemplacji </I>stadium przygotowania </I> (plan rzucenia w ciągu najbliższych 30 dni), <I>stadium działania</I> (skuteczne zaprzestanie palenia tytoniu na okres do 6 miesięcy), oraz <I>stadium podtrzymania </I> (niepalenie tytoniu przez co najmniej 6 miesięcy). Według tej znanej teorii, programy wspomagające rzucenie palenia powinny być dopasowane do stadium gotowości palacza. Takie programy są zaprojektowane tak, aby przeprowadzić palacza przez kolejne stadia do ostatecznego sukcesu. W niniejszym przeglądzie porównano programy rzucania palenia tytoniu oparte na modelu zmiany i standardowe programy (nieoparte na modelu zmiany), standardowe leczenie lub samą ocenę. Odnaleziono 41 badań, obejmujących ponad 33 000 palaczy, oceniających odsetek rzucających palenie przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu leczenia. Jedynie w 4 spośród 41 badań bezpośrednio porównano tę samą interwencję w wersji standardowej i wersji opartej na modelu zmiany. Wyniki tych badań wskazują na to, że program w wersji opartej na modelu zmiany nie był ani bardziej, ani mniej skuteczny niż program w wersji standardowej. W 18 badaniach porównujących programy samopomocy oparte na modelu zmiany i dowolną grupę kontrolną wykazano większy odsetek powodzenia w grupach stosujących badaną interwencję. W 13 badaniach porównujących indywidualne poradnictwo oparte na modelu zmiany i dowolną grupę kontrolną wykazano podobne korzyści w grupach stosujących badaną interwencję. Doniesienia te potwierdzają skuteczność tych interwencji, zarówno w formie opartej, jak i w formie nieopartej na modelu zmiany. Dane naukowe dotyczące doradztwa telefonicznego opartego na modelu zmiany, interaktywnych programów komputerowych oraz szkolenia lekarzy były mniej jednoznaczne. Niepewność ta może wynikać z mniejszej liczby badań. Na podstawie danych naukowych pochodzących z niniejszego przeglądu wnioskujemy, że programy samopomocy lub korzystanie z poradnictwa jest skuteczniejsze niż leczenie standardowe lub prosta obserwacja. Jednakże dodatkowe korzyści z dopasowania pomocy do stadium, w którym znajduje się palacz, są obecnie niejasne.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie: Paulina Kaźmierska, redakcja: Karolina Moćko

Cytowanie
Cahill K, Lancaster T, Green N. Stage-based interventions for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2022, Issue 4. Art. No.: CD004492. DOI: 10.1002/14651858.CD004492.pub4.

Używamy plików cookie

Używamy niezbędnych plików cookie, aby nasza strona mogła działać. Chcielibyśmy również ustawić opcjonalne pliki cookie do analizy, aby pomóc nam udoskonalić tę stronę. Nie będziemy ustawiać opcjonalnych plików cookie, chyba że je włączysz. Użycie tego narzędzia spowoduje ustawienie pliku cookie na Twoim urządzeniu, aby zapamiętać Twoje preferencje. W każdej chwili możesz zmienić swoje preferencje dotyczące plików cookie, klikając na link "Ustawienia plików cookie" znajdujący się w stopce każdej strony.
Bardziej szczegółowe informacje na temat używanych przez nas plików cookie można znaleźć na naszej stronieStrona plików cookies

Zaakceptuj wszystkie
Skonfiguruj