Wprowadzenie

Zatory w tętnicach kończyn dolnych – choroba tętnic obwodowych – dotykają 20% osób w wieku powyżej 70 lat i od 4% do 12% osób w wieku od 55 do 70 lat. Około 40% pacjentów z chorobą tętnic obwodowych skarży się na ból nóg lub pośladków, który pojawia się przy wysiłku fizycznym i ustępuje w spoczynku. Zespół takich objawów, znany jako chromanie przestankowe, jest wskaźnikiem rozwoju zablokowanych tętnic w innych częściach ciała. Chorzy na chromanie przestankowe są 3- do 6-krotnie bardziej narażeni na zgon z powodu zdarzeń sercowo-naczyniowych, w porównaniu z osobami w tym samym wieku bez podobnych objawów.

U chorych na chromanie przestankowe stosuje się leczenie zachowawcze, które obejmuje modyfikację czynników ryzyka, takich jak zaprzestanie palenia tytoniu i wykonywanie ustrukturyzowanych ćwiczeń fizycznych. Dalsze modyfikacje ryzyka sercowo-naczyniowego obejmują leczenie nadciśnienia tętniczego, cukrzycy i zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi. W praktyce niewielu pacjentów stosuje się do zaleceń dotyczących leczenia i u większości z nich nadal występują objawy chromania przestankowego. W celu zmniejszenia nasilenia objawów chromania przestankowego stosuje się niekiedy leczenie farmakologiczne, na przykład cilostazol. Przeanalizowaliśmy zatem dane naukowe, aby sprawdzić, czy stosowanie cilostazolu wydłuża dystans marszu, poprawia jakość życia i inne ważne wyniki, w porównaniu z placebo (tabletką pozorowaną) lub innymi lekami stosowanymi w leczeniu tej choroby.

Charakterystyka i wyniki badań

Do przeglądu włączyliśmy 16 badań z randomizacją (podwójnie zaślepionych) z udziałem 3972 dorosłych (wyszukiwanie aktualne do 9 listopada 2020 r.). Uczestnicy przyjmujący cilostazol przez 3 do 6 miesięcy mogli przejść o około 26 metrów dalej zanim wystąpił u nich ból łydek i o 40 metrów dalej w ogóle, w porównaniu z uczestnikami przyjmującymi placebo. Jednak u osób przyjmujących cilostazol prawdopodobieństwo wystąpienia bólu głowy związanego z przyjmowaniem leku było prawie 3-krotnie większe. Obecnie nie ma wystarczających informacji na temat skuteczności cilostazolu w odniesieniu do ryzyka poważnych zdarzeń, takich jak konieczność amputacji kończyny, ryzyko rewaskularyzacji czy zdarzeń sercowo-naczyniowych. Pomimo dużego znaczenia, tylko w 4 badaniach opisano jakość życia, stosując różne narzędzia i sposoby raportowania. Bardzo ograniczone dane naukowe wskazywały na brak różnicy między grupami leczonych cilostazolem i pentoksyfiliną w zakresie wydłużenia dystansu marszu. Nie odnaleziono też wystarczających informacji dotyczących porównania cilostazolu z pentoksyfiliną w zakresie innych wyników.

Jakość danych naukowych

Oceniliśmy, że dane naukowe były bardzo niskiej lub niskiej jakości dla wszystkich wyników, z wyjątkiem wyników dotyczących bólu głowy, które były umiarkowanej jakości. Wszystkim badaniom obniżono ocenę, ponieważ z dużym prawdopodobieństwem obciążone były one wystąpieniem błędu systematycznego (powodującego wypaczenie wyników – przyp. tłum.), co wynikało z zaangażowania firmy farmaceutycznej.

Wnioski

Stosowanie cilostazolu może wydłużać dystans marszu, liczony ogółem i do momentu wystąpienia epizodu bólu, w porównaniu z placebo. Leczenie cilostazolem wiązało się z większym ryzykiem bólu głowy, brakuje jednak dowodów dotyczących innych ważnych wyników, takich jak konieczność amputacji kończyny czy ryzyko rewaskularyzacji i zdarzeń sercowo-naczyniowych.