Pytanie badawcze

Chcieliśmy się dowiedzieć, czy antybiotyki poprawiają wyniki leczenia u osób z ostrym zapaleniem oskrzeli. Oceniliśmy także potencjalne działania niepożądane związane ze stosowaniem antybiotyku.

Wprowadzenie

Ostre zapalenie oskrzeli jest rozpoznaniem klinicznym (opartym na objawach i dolegliwościach zgłaszanych przez chorego) u osób z ostrym kaszlem, które może ale nie musi być związane z odkrztuszaniem plwociny lub śluzu. Ostre zapalenie oskrzeli może być spowodowane przez wirusy lub bakterie. Objawy zazwyczaj trwają dwa tygodnie, ale mogą utrzymywać się nawet do ośmiu tygodni. Antybiotyki są powszechnie stosowane w leczeniu ostrego zapalenia oskrzeli, ale mogą mieć negatywne skutki, takie jak nudności i biegunka, ale także powodować poważniejsze reakcje u osób uczulonych. Nie istnieją praktyczne testy mogące odróżnić zapalenie oskrzeli bakteryjne od wirusowego.

Charakterystyka badań

Do niniejszego przeglądu włączyliśmy badania z randomizacją i grupą kontrolną porównujące jakąkolwiek antybiotykoterapię z placebo lub brakiem leczenia u osób z ostrym zapaleniem oskrzeli lub ostrym kaszlem z odkrztuszaniem, bez współistniejącego przewlekłego schorzenia płuc. Włączyliśmy 17 badań, z łączną liczbą 5099 uczestników. Jednoczesne leczenie innymi lekami w celu złagodzenia objawów było dozwolone, jeśli były one podawane wszystkim uczestnikom badania.

Główne wyniki

Nasze dane naukowe są aktualne do 13 stycznia 2017 roku.

Znaleźliśmy ograniczone dane naukowe wskazujące na korzyści kliniczne ze stosowania antybiotyków w ostrym zapaleniu oskrzeli. Niektóre osoby leczone antybiotykami nieco szybciej powracały do zdrowia przy zmniejszeniu nasilenia objawów związanych z kaszlem. Jednakże różnica ta może nie mieć znaczenia praktycznego, gdyż wyniosła pół dnia w okresie 8 do 10 dni. Zanotowano także mały, ale istotny wzrost skutków ubocznych u osób leczonych antybiotykami. Najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmowały nudności, wymioty, biegunkę, ból głowy i wysypkę.

Przegląd ten sugeruje, że istnieją ograniczone korzyści (wynikające z ograniczonych danych naukowych; przyp.tłum.) związane ze stosowaniem antybiotyków w ostrym zapaleniu oskrzeli u osób bez współistniejących chorób przewlekłych. Potrzebne są dalsze badania oceniające skuteczność stosowania antybiotyków w ostrym zapaleniu oskrzeli u osób starszych z licznymi chorobami przewlekłymi, które mogły nie zostać uwzględnione w istniejących badaniach. Stosowanie antybiotyków należy postrzegać w kontekście potencjalnych skutków ubocznych, nadmiernej medykalizacji w przypadku choroby samoograniczającej się, kosztów antybiotykoterapii, a w szczególności szkód na poziomie populacji wynikających ze zwiększenia oporności bakterii na antybiotyki.

Jakość danych naukowych

Jakość włączonych badań była ogólnie dobra, szczególnie w przypadku badań przeprowadzonych niedawno.