Pytanie badawcze

Chcieliśmy porównać bezpieczeństwo i skuteczność doustnej terapii przeciwpłytkowej względem placebo lub braku leczenia u osób z ostrym udarem niedokrwiennym, aby ocenić, czy doustne leki przeciwpłytkowe zmniejszają liczbę zgonów i wpływają na poprawę wyników długoterminowych u pacjentów, którzy przeżyli.

Wprowadzenie

Większość udarów mózgu powstaje w wyniku nagłego zatoru tętnicy, najczęściej spowodowanego przez zakrzep krwi (tak zwany udar niedokrwienny). Natychmiastowe podanie leków przeciwpłytkowych, takich jak aspiryna, może zapobiec powstawaniu nowych zakrzepów, a tym samym wspomóc powrót do zdrowia po udarze. Leki przeciwpłytkowe mogą jednak spowodować krwawienie w mózgu, co minimalizuje potencjalne korzyści.

Charakterystyka badań

Do sierpnia 2020 roku zidentyfikowaliśmy 11 badań odpowiadających kryteriom przeglądu. Badania obejmowały łącznie 42 226 uczestników. Od ostatniej aktualizacji dodano trzy nowe badania. Zgodnie z poprzednią wersją tego przeglądu dwa badania dostarczyły 96% uwzględnionych danych. Większość uczestników, których obejmował przegląd, to osoby starsze; ze znacznym odsetkiem osób powyżej 70. roku życia. W badaniach uczestniczyło prawie tyle samo kobiet, ile mężczyzn. We włączonych badaniach zaobserwowano pewne różnice w stopniu ciężkości udaru. Czas trwania leczenia wahał się od pięciu dni do trzech miesięcy, natomiast okres obserwacji od 10 dni do sześciu miesięcy.

Najważniejsze wyniki

Aspiryna w dawce od 160 mg do 300 mg na dobę, podana w ciągu 48 godzin od wystąpienia objawów udaru, zwiększała szanse przeżycia i zmniejszała ryzyko wystąpienia kolejnego udaru w ciągu pierwszych dwóch tygodni. Ograniczone dane z tego przeglądu oraz innych źródeł zewnętrznych sugerują, że w przypadku rozpoczęcia leczenia później niż 48 godzin po wystąpieniu pierwszych objawów, ale przed upływem 14 dni, aspiryna – podana nawet na tak późnym etapie – może przynieść korzyści. Rozpoczęta w ciągu 48 godzin od przypuszczalnego wystąpienia udaru niedokrwiennego terapia przeciwpłytkowa aspiryną podawaną doustnie (lub przez sondę nosowo-żołądkową, lub doodbytniczo u pacjentów, którzy nie mogą połykać) w dawce od 160 mg do 300 mg na dobę zmniejszyła ryzyko wczesnego nawrotu udaru niedokrwiennego bez zwiększenia ryzyka wczesnych powikłań krwotocznych; poprawie uległy również wyniki długoterminowe. Zdecydowana większość danych naukowych uwzględnionych w tym przeglądzie pochodzi z badań klinicznych dotyczących aspiryny.

Jakość danych naukowych

Ogólna jakość danych naukowych stanowiących podstawę powyższych wyników była dobra.