Kluczowe informacje

- Działania psychologiczno-społeczne wspomagające karmienie piersią mogą zapobiegać w niektórych przypadkach wystąpieniu depresji poporodowej u matek w okresie od 1 do 3 miesięcy po otrzymaniu wsparcia. Mogą również wydłużyć czas karmienia piersią od 7 do 12 miesięcy po udzieleniu wsparcia. Dane naukowe dotyczące ich wpływu na zdrowie psychiczne i inne skutki karmienia piersią są bardzo niepewne.

- Brakuje także pewności, jaki wpływ na depresję poporodową, zdrowie psychiczne i inne skutki karmienia piersią mogą mieć inne działania wspomagające karmienie naturalne, w szczególności techniki mindfulness.

- W badaniach nie wykazano żadnych niepożądanych skutków bezpośrednio związanych z działaniami wspierającymi karmienie piersią, ale co do większości badań nie wiemy, czy takie skutki oceniano.

- Przyszłe badania nad działaniami wspierającymi karmienie piersią należy przeprowadzić bardzo starannie i wśród wystarczająco dużej grupy, aby można było wykryć różnice pod względem stanu zdrowia psychicznego matek.

Czym jest depresja poporodowa?

Depresja poporodowa to zaburzenie zdrowia psychicznego, które występuje po narodzinach dziecka i objawia się długotrwałym obniżeniem nastroju lub utratą poczucia przyjemności czy zainteresowania codziennymi aktywnościami. Zaburzenie to może mieć poważny wpływ na matkę, dziecko oraz na całą rodzinę.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy zbadać, czy działania wspomagające karmienie piersią nakierowane na walkę z depresją są skuteczniejsze niż standardowe działania mające zapobiegać wystąpieniu depresji poporodowej oraz łagodzić jej objawy. Chcieliśmy również sprawdzić, czy działania wspomagające karmienie piersią mają szkodliwe skutki.

Co zrobiliśmy?

W czerwcu 2024 r. przeprowadziliśmy przegląd badań z randomizacją (RCT; tj. takich, w których uczestnicy zostali losowo przydzieleni do grup otrzymujących wsparcie oraz do grup kontrolnych), aby dowiedzieć się, czy działania wspomagające karmienie piersią mogą zapobiec wystąpieniu depresji poporodowej. Przeglądem objęto 10 badań, z czego w 9 badaniach matki otrzymały pomoc psychologiczno-społeczną (edukację, pomoc psychologiczną i wsparcie społeczne), a w 1 badaniu pomoc polegającą na zmniejszeniu natężenia stresu i zachęcaniu do odpoczynku. Badania przeprowadzono w 6 różnych krajach: 2 w USA, 2 w Kanadzie, 3 w Chinach, 1 w Iranie, 1 w Hiszpanii i 1 w Republice Południowej Afryki. Łącznie wzięły w nich udział 1573 uczestniczki.

Chcieliśmy zbadać, czy działania wspomagające karmienie piersią mogą zapobiec rozwojowi depresji lub zmniejszyć nasilenie jej objawów oraz czy powodują jakiekolwiek szkodliwe skutki. Chcieliśmy również dowiedzieć się, czy działania wspomagające karmienie piersią mogą wpływać na występowanie stanów lękowych oraz natężenie stresu u matek. Interesowało nas również to, jak długo matki karmiły naturalnie i ile satysfakcji im to dawało oraz ile dzieci karmionych było tylko i wyłącznie piersią.

Najważniejsze wyniki

Do tego przeglądu włączyliśmy 10 badań, w których wzięły udział 1573 matki. W 9 badaniach skupiono się na działaniach psychologiczno-społecznych, a w 1 badaniu na alternatywnych.

Działania psychologiczno-społeczne wspomagające karmienie piersią mogą w niektórych przypadkach zapobiegać depresji poporodowej krótko po udzieleniu wsparcia. Jednak niepewne jest, czy działania te mają jakiś wpływ na zmniejszenie nasilenia objawów depresji.

Działania psychologiczno-społeczne wspomagające karmienie piersią mogą zmniejszyć nasilenie objawów lękowych, jednak dane są bardzo niepewne. Nie znaleźliśmy różnicy między matkami, które objęto działaniami wspierającymi karmienie piersią oraz tymi, które nie zostały nimi objęte, jeśli chodzi o to, czy karmiły dzieci tylko i wyłącznie piersią (co zaleca się do 6. miesiąca życia dziecka). W tym przypadku dane również są bardzo niepewne. Znaleźliśmy dane niskiej jakości wskazujące, że działania psychologiczno-społeczne wspomagające karmienie piersią mogą długofalowo wydłużyć jego okres. W badaniach nad działaniami psychologiczno-społecznymi wspierającymi karmienie piersią nie mierzono natężenia stresu.

Nie ma pewności, czy alternatywne działania wspomagające karmienie piersią, a w szczególności techniki mindfulness, mają jakikolwiek wpływ na zapobieganie depresji i zmniejszenie nasilenia lęku lub stresu. Nie mierzono wyłączności karmienia piersią, ani czasu jego trwania.

Nie odnotowano żadnych szkodliwych skutków związanych z żadną z interwencji. Nie wiemy jednak, czy to dlatego, że takich nie było, czy dlatego, że nie zostały one zbadane lub opisane.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Dane dotyczące działań wspierających karmienie piersią w celu zapobiegania depresji poporodowej są ograniczone. Wyniki mówiące, że działania psychologiczno-społeczne wspomagające karmienie piersią mogą zapobiegać niektórym przypadkom depresji poporodowej krótko po otrzymaniu wsparcia pochodzą z jednego niewielkiego badania. Uznajemy te wyniki za dane niskiej jakości. Informacje, że działania wspomagające karmienie piersią mogą wydłużyć okres karmienia również pochodzą z jednego badania i są uznawane za niepewne. Dane dotyczące pozostałych wyników również są bardzo niepewne.

Jak aktualne są te dane?

Dane te opierają się na informacjach zebranych podczas przeglądu badań przeprowadzonego w czerwcu 2024 r.