Najważniejsze informacje

– Interwencja psychologiczna (obejmująca motywujący wywiad [metodę mającą na celu zmianę zachowań poprzez rozwiązywanie niepewności i zachęcanie do osobistego zaangażowania] oraz coaching) połączona z dostosowaną edukacją (na przykład poradami dotyczącymi ćwiczeń fizycznych lub farmakoterapii) powoduje niewielką lub żadną różnicę pod względem liczby osób, które upadają, ale prawdopodobnie zmniejsza liczbę upadków (choć nie jest jasne, o ile).

– Nie odnaleziono wystarczającej ilości danych naukowych dobrej jakości, aby mieć pewność co do efektów poszczególnych interwencji psychologicznych lub edukacyjnych.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Wraz z wiekiem jesteśmy bardziej narażeni na upadki i potencjalne obrażenia. Szacuje się, że co roku upada 1 na 3 osoby starsze, co może wpływać na niezależność i lata przeżyte w dobrym zdrowiu. Do upadków dochodzi z wielu powodów, a ćwiczenia fizyczne i interwencje dostosowane do różnych czynników ryzyka (takich jak słabe mięśnie, wzrok, środowisko lub przyjmowane leki) mogą zmniejszyć ryzyko upadku. Jeśli obawiamy się upadku, możemy ograniczyć naszą aktywność, co z kolei może zwiększyć ryzyko upadku. Interwencje psychologiczne mają na celu zmniejszenie obaw przed upadkiem, poprawę świadomości i motywacji do podejmowania działań zapobiegających upadkom. Celem edukacji jest poinformowanie ludzi o sposobach zmniejszenia ryzyka upadku. Chcieliśmy sprawdzić, czy interwencje psychologiczne i edukacyjne (lub ich kombinacja) mogą pomóc w zmniejszeniu liczby upadków wśród osób starszych mieszkających we własnych domach.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których porównywano te interwencje ze standardową opieką nad osobami starszymi mieszkającymi w domu.

– Terapia poznawczo-behawioralna (CBT; terapia rozmową, która może pomóc ludziom radzić sobie z problemami poprzez zmianę sposobu myślenia i zachowania).

– Wywiad motywujący (metoda mająca na celu zwiększenie motywacji danej osoby do poprawy zachowań poprzez przyjrzenie się jej wątpliwościom i zachęcanie do osobistego zaangażowania).

– Inne interwencje psychologiczne, na przykład wizualizacja kierowana (technika, w której ludzie uczą się używać wyobraźni, aby pomóc sobie w łagodzeniu negatywnych uczuć) lub coaching.

– Edukacja (dostosowana do czynników ryzyka danej osoby; obejmująca wiele tematów, takich jak aktywność fizyczna, obuwie i leki; lub pojedynczy temat, taki jak środowisko domowe).

– Interwencja psychologiczna połączona z edukacją.

Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki oraz oceniliśmy nasze zaufanie do danych naukowych. Przeanalizowaliśmy wyniki dotyczące liczby upadków, liczby osób, które upadły, liczby osób, które upadły i doznały złamania, liczby osób, które upadły i potrzebowały pomocy medycznej, przyjęć do szpitala, obaw związanych z upadkiem i działań niepożądanych.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleziono 37 badań, które objęły 17 478 osób mieszkających w domu w wieku od 60 do 80 lat (71% stanowiły kobiety). W największym badaniu wzięło udział 4667 osób, a w najmniejszym 40 osób. Badania przeprowadzono na całym świecie, ale najwięcej w USA (6 badań), w Iranie (6 badań) i w Australii (5 badań). W 15 badaniach uczestników monitorowano przez okres krótszy niż 6 miesięcy, a w 17 badaniach przez okres co najmniej 12 miesięcy. Badania dotyczyły edukacji (24 badania), interwencji poznawczo-behawioralnych (6 badań), wywiadów motywujących (3 badania), innych interwencji psychologicznych (3 badania) lub interwencji psychologicznej połączonej z edukacją (1 badanie). 28 badań zostało finansowanych ze środków publicznych (na przykład przez uniwersytety, granty i organizacje charytatywne).

Najważniejsze wyniki

Stwierdziliśmy, że interwencja psychologiczna (rozmowa motywacyjna/coaching) w połączeniu z dostosowaną edukacją ma niewielki lub żaden wpływ na liczbę upadków (1 badanie, 430 osób), prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na odczuwanie obaw przed upadkiem (1 badanie, 353 osoby), ale prawdopodobnie zmniejsza liczbę upadków (chociaż może to być niewielka lub duża liczba; 1 badanie, 430 osób). W jednym badaniu nie wykazano żadnych niepożądanych skutków (430 osób).

Stwierdziliśmy, że edukacja dostosowana do czynników ryzyka danej osoby nie ma żadnego wpływu na liczbę upadków (2 badania, 777 osób), a dane naukowe dotyczące złamań związanych z upadkami są niepewne (2 badania, 510 osób). Edukacja obejmująca wiele tematów może zmniejszyć obawy związane z upadkami (1 badanie, 459 osób). Dane naukowe dotyczące edukacji w odniesieniu do innych wyników były albo bardzo niepewne, albo nie zostały ocenione.

Stosowanie interwencji poznawczo-behawioralnych może skutkować niewielką lub żadną różnicą w liczbie upadków (4 badania, 1286 osób) oraz niewielkim zmniejszeniem obaw dotyczących upadku (3 badania, 1132 osoby).

Dowody na skuteczność interwencji psychologicznych były albo bardzo niepewne, albo nie oceniano ich pod kątem innych wyników.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Mamy umiarkowane do dużego zaufanie do naszych wyników dotyczących łącznego stosowania interwencji psychologicznej i edukacji. Wynika to z faktu, że badanie było duże i dobrze przeprowadzone.

W przypadku wszystkich pozostałych interwencji jesteśmy znacznie mniej pewni wyników, a wyniki przyszłych badań mogą różnić się od przedstawionych w niniejszym przeglądzie. Wykryto błędy w projektowaniu badań, a ich wyniki nie były jasne. Aktualne badania nie obejmowały wszystkich interesujących nas wyników.

Większość badań przeprowadzono w krajach o wysokich dochodach.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Niniejsze dane są aktualne do 6 czerwca 2023 r.