Wprowadzenie

Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego lub kolanowego to postępujące schorzenie powodujące zaburzenie sprawności, które dotyka ludzi na całym świecie. Mimo, że paracetamol jest powszechnie stosowany w leczeniu tej choroby, ostatnie badania poddają w wątpliwość skuteczność tego leku przeciwbólowego.

Data wyszukiwania danych

Niniejszy przegląd obejmuje wszystkie badania opublikowane do 3 października 2017 r.

Charakterystyka badań

Do przeglądu włączyliśmy badania z randomizacją (w których uczestników przydziela się losowo do jednej z dwóch grup badanych) dotyczące skutków stosowania paracetamolu, w porównaniu z placebo („cukrowa” tabletka, która nie zawiera żadnej substancji mogącej działać jako lek), u osób cierpiących z powodu bólu bioder lub kolan wynikającego z choroby zwyrodnieniowej stawów. Włączyliśmy 10 badań, które obejmowały łącznie 3541 uczestników. Uczestnicy badania byli w wieku śr. od 55 do 70 lat. U większości badanych występowała choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego. Dawka terapeutyczna wynosiła od 1,95 gramów na dobę do 4 gramów na dobę. Uczestników monitorowano przez 1-12 tygodni, z wyjątkiem jednego badania, w którym okres obserwacji trwał do 24 tygodni. Sześć badań zostało sfinansowanych przez firmy produkujące paracetamol.

Główne wyniki

W porównaniu z tabletkami placebo, paracetamol przyniósł niewielkie korzyści po 12 tygodniach stosowania.

Ból (mniejsze wartości oznaczają mniejsze natężenie bólu)

Poprawa o 3% (od 1% do 5%) lub o 3,2 punktu (od 1 do 5,4 punktu) w skali 0-100 punktów.

- Osoby, które przyjmowały paracetamol zgłaszały, że natężenie bólu zmniejszyło się o 26 punktów.

- Osoby, które przyjmowały placebo zgłaszały, że natężenie bólu zmniejszyło się o 23 punkty.

Sprawność fizyczna (mniejsze wartości oznaczają lepsze funkcjonowanie)

Poprawa o 3% (od 1% do 5%) lub o 2,9 punktu (od 1 do 4,9 punktu) w skali 0-100 punktów.

- Osoby, które przyjmowały paracetamol zgłaszały, że ich sprawność fizyczna poprawiła się o 15 punktów.

- Osoby, które przyjmowały placebo zgłaszały, że ich sprawność fizyczna poprawiła się o 12 punktów.

Efekty uboczne (po 12-24 tygodniach leczenia)

Więcej badanych nie doświadczyło skutków ubocznych związanych ze stosowaniem paracetamolu (od 3% mniej do 3% więcej lub 0 osób więcej na 100).

- 33 osoby na 100 zgłosiły skutki uboczne przyjmowania paracetamolu.

- 33 osoby na 100 zgłosiły skutki uboczne przyjmowania placebo.

Ciężkie działania niepożądane (po 12-24 tygodniach leczenia)

1% osób więcej doświadczyło ciężkich skutków ubocznych podczas leczenia paracetamolem (od 0% mniej do 1% więcej lub 1 osoba więcej na 100).

- 2 osoby na 100 zgłosiły ciężkie skutki uboczne związane z przyjmowaniem paracetamolu.

- 1 osoba na 100 zgłosiła ciężkie skutki uboczne związane z przyjmowaniem placebo.

Odstawienie leczenia ze względu na występowanie zdarzeń niepożądanych (po 12-24 tygodniach leczenia)

1% osób więcej odstawiło leczenie paracetamolem (od 1% mniej do 3% więcej lub 1 osoba więcej na 100).

- 8 osób na 100 przerwało leczenie paracetamolem.

- 7 osób na 100 przerwało leczenie placebo.

Nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby (po 12-24 tygodniach leczenia):

U 5% osób więcej wyniki badań czynności wątroby były nieprawidłowe (świadczące o stanie zapalnym lub uszkodzeniu wątroby) po stosowaniu paracetamolu (od 1% do 10% więcej lub 5 osób więcej na 100).

- U 7 osób na 100 leczonych paracetamolem wyniki badań czynności wątroby były nieprawidłowe.

- U 2 osób na 100 otrzymujących placebo wyniki badań czynności wątroby były nieprawidłowe.

Jakość danych naukowych

Dane naukowe wysokiej jakości wskazywały na to, że paracetamol przynosi jedynie minimalną poprawę pod względem funkcjonowania i natężenia bólu u osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawu biodrowego lub kolanowego. Jego stosowanie nie zwiększa ryzyka występowania zdarzeń niepożądanych ogółem. W żadnym z badań nie oceniano jakości życia. Ze względu na niewielką liczbę zdarzeń niepożądanych, byliśmy mniej pewni co do tego, czy stosowanie paracetamolu zwiększyło ryzyko występowania poważnych skutków ubocznych, czy zwiększyło częstość przerywania leczenia z powodu skutków ubocznych oraz czy zmieniło częstość występowania nieprawidłowych wyników badań czynności wątroby. Paracetamol może wprawdzie częściej powodować nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby, ale następstwa kliniczne tego faktu nie są znane.