Przejdź do treści

Opatrunki i środki stosowane miejscowo (żele, maści i kremy) w leczeniu żylnych owrzodzeń nóg

Jaki jest cel tego przeglądu?

Celem niniejszego przeglądu jest ustalenie, które opatrunki i środki do stosowania miejscowego (żele, maści i kremy) są najskuteczniejsze w leczeniu ran zwanych żylnym owrzodzeniem nóg. Są to długotrwałe rany w dolnej części nóg spowodowane przez problemy z odpływem krwi z kończyn dolnych przez żyły Naukowcy z Cochrane znaleźli 78 odpowiednich badań (randomizowane badania kliniczne), aby odpowiedzieć na to pytanie. Randomizowane badania kliniczne to takie badania medyczne, w których pacjenci są wybierani losowo, aby otrzymać różne rodzaje leczenia. Ten rodzaj badań dostarcza najbardziej wiarygodnych danych naukowych. Ocenialiśmy te badania metodą znaną jako metaanaliza sieciowa (ang. network meta-analysis, NMA), co pozwoliło nam porównać zabiegi z różnych badań i uszeregować je pod względem całkowitego wyleczenia owrzodzeń.

Najważniejsze informacje

Nie możemy być pewni, które opatrunki i środki do stosowania miejscowego są najskuteczniejsze w gojeniu żylnych owrzodzeń nóg, we wszystkich badaniach nie było wystarczającej liczby uczestników stosujących określone leczenie i istniało duże ryzyko błędu systematycznego. Oznacza to, że wiele badań zostało przeprowadzonych lub przedstawionych w taki sposób, że nie możemy być pewni ich wyników. Głównym sposobem leczenia żylnych owrzodzeń nóg są bandaże lub pończochy uciskowe, a wybór dodatkowych opatrunków lub leczenia miejscowego powinien uwzględniać wyniki przeglądu i ich niepewność, obok takich czynników jak preferencje pacjenta i koszty.

Co badano w ramach przeglądu?

Żylne owrzodzenia nóg są otwartymi ranami spowodowanymi słabym przepływem krwi przez żyły w dolnej części nóg. Podwyższone ciśnienie w żyłach nóg może spowodować uszkodzenie skóry i otaczających tkanek, co prowadzi do owrzodzeń. Leczenie owrzodzeń żylnych podudzi może być powolne, bolesne i kosztowne. Podstawą leczenia są bandaże kompresyjne lub pończochy, ale często są one połączone z opatrunkami (np. pianki lub opatrunki nieprzylegające) i miejscowo stosowanymi kremami, żelami lub maściami. Chcieliśmy się dowiedzieć, które z tych dodatkowych zabiegów są najbardziej skuteczne w leczeniu owrzodzeń.

Jakie są główne wyniki przeglądu?

Znaleźliśmy 78 badań związanych z tym zagadnieniem, przeprowadzonych w latach 1985-2016. Badania obejmowały 7014 uczestników (większość stanowiły kobiety, a średnia wieku wynosiła od 46 do 81 lat). Nasza meta-analiza sieciowa objęła 59 badań (5156 uczestników) i porównała 25 różnych terapii, takich jak opatrunki hydrokoloidowe i impregnowane srebrem oraz szereg kremów i żeli.

Opatrunki ze srebrem mogą zwiększyć szanse na wygojenie żylnego owrzodzenia nóg w porównaniu z zastosowaniem opatrunku nieprzylegającego. Jednak w świetle pozostałych danych NMA, nie możemy być pewni wniosków, a badanie sieciowe jako całość reprezentuje dane niskiej wiarygodności. Wynikało to z małej liczby osób biorących udział we wszystkich badaniach, niewielkiej liczby badań dotyczących różnych schematów leczenia oraz dużego ryzyka błędu systematycznego. Nie możemy być zatem pewni, które z nich są najskuteczniejszymi metodami leczenia żylnych owrzodzeń nóg, ani nawet które z nich byłoby najlepiej porównać w przyszłych badaniach.

Na ile aktualny jest ten przegląd?

Poszukiwaliśmy badań opublikowanych do marca 2017 r.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie: Magdalena Wlodarska Redakcja: Małgorzata Kołcz

Cytowanie
Norman G, Westby MJ, Rithalia AD, Stubbs N, Soares MO, Dumville JC. Dressings and topical agents for treating venous leg ulcers. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 6. Art. No.: CD012583. DOI: 10.1002/14651858.CD012583.pub2.