Najważniejsze informacje

1. Deksmedetomidyna jest lekiem stosowanym w celu łagodzenia bólu i wywoływania snu. Jest on stosowany u noworodków, które wymagają wentylacji mechanicznej (tj. urządzenia wspomagającego oddychanie). Nie znaleziono danych naukowych przemawiających za stosowaniem lub niestosowaniem deksmedetomidyny u noworodków poddawanych wentylacji mechanicznej.

2. W celu określenia korzyści i zagrożeń związanych ze stosowaniem deksmedetomidyny u noworodków, szczególnie u dzieci urodzonych bardzo przedwcześnie, które są najbardziej chore, potrzebne są dobrze zaprojektowane badania.

Czym jest deksmedetomidyna?

Deksmedetomidyna jest środkiem uspokajającym. Środki uspakajające pomagają zrelaksować się i dają poczucie spokoju; ich zażycie często powoduje zaśnięcie. Deksmedetomidyna ma również właściwości przeciwbólowe. Deksmedetomidyna jest podawana osobom w każdym wieku, aby pomóc im się zrelaksować i zmniejszyć odczuwanie bólu podczas intensywnej terapii, wentylacji mechanicznej i w trakcie stresujących procedur diagnostycznych lub chirurgicznych.

Dlaczego jest to ważne dla noworodków poddawanych wentylacji mechanicznej?

Około 9% wszystkich noworodków jest przyjmowanych na oddział intensywnej terapii noworodków (OITN) bezpośrednio po urodzeniu. Wiele z nich wymaga pomocy w oddychaniu i jest podłączonych do respiratora. Wentylacja mechaniczna i pobyt na oddziale są stresujące dla noworodków. Ból i stres u noworodków prowadzi do długotrwałych powikłań (sięgających do dorosłości). Leki łagodzące ból i zmniejszające stres są zatem często potrzebne podczas intensywnej terapii.

W celu zmniejszenia bólu i stresu związanych z wentylacją mechaniczną, niemowlętom zwykle podaje się leki przeciwbólowe, takie jak opioidy (morfina, fentanyl) w połączeniu z midazolamem. Midazolam jest benzodiazepiną (środkiem uspokajającym) i pomaga uspokoić dziecko. Zarówno morfina, jak i fentanyl mają ciężkie skutki uboczne, takie jak uzależnienie fizyczne, problemy z odstawieniem oraz spowolnienie trawienia i oddychania.

Deksmedetomidyna może być stosowana zamiast opioidów i benzodiazepin lub w połączeniu z mniejszymi dawkami opioidów. Deksmedetomidyna nie wpływa na napęd oddechowy (niemowlę nie zapomina o oddychaniu), zapewniając pomoc podczas kangurowania (kontakt skóra do skóry).

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy deksmedetomidyna jest skutecznym i bezpiecznym lekiem stosowanym w łagodzeniu bólu i stresu u chorych noworodków wymagających wentylacji mechanicznej.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których porównywano deksmedetomidynę z opioidami (takimi jak morfina lub fentanyl), nieopioidowymi lekami zwiotczającymi (takimi jak ketamina, midazolam, fenobarbital lub propofol) lub placebo (tj. leczenie pozorowane) u chorych noworodków wymagających wentylacji mechanicznej.

Czego się dowiedzieliśmy?

Nie znaleźliśmy żadnych badań porównujących deksmedetomidynę z lekami zwiotczającymi lub placebo. Znaleźliśmy natomiast cztery trwające badania porównujące deksmedetomidynę z fentanylem, morfiną i ketaminą połączoną z deksmedetomidyną. Nie mamy pewności, czy badania te pomogą odpowiedzieć na pytanie dotyczące stosowania deksmedetomidyny w celu łagodzenia bólu i sedacji niemowląt poddawanych wentylacji mechanicznej, ponieważ nie wiemy jeszcze, czy niemowlęta w badaniach będą potrzebowały wentylacji mechanicznej.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Nie znaleźliśmy danych naukowych potwierdzających stosowanie lub niestosowanie deksmedetomidyny w celu zmniejszenia bólu i dyskomfortu u wcześniaków poddawanych wentylacji mechanicznej.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Niniejsze dane są aktualne do września 2023 roku.