Belangrijkste boodschappen

• Vergeleken met een nep-injectie kan een stamcelinjectie bij mensen met knieartrose de pijn en werking van de knie een beetje verbeteren.

• We weten niet zeker of stamcelinjecties de ziekte vertragen of de kwaliteit van leven verbeteren. We weten ook niet zeker of de injecties de kans op een succesvolle behandeling verhogen en of ze veilig zijn.

Wat is artrose?

Artrose is een ziekte van de gewrichten. Het kraakbeen in het gewricht verdwijnt. Ook kunnen er andere veranderingen in het gewricht ontstaan. Dit kan leiden tot pijn en maakt het moeilijker om het gewricht te gebruiken..

Hoe wordt artrose behandeld?

De meeste behandelingen proberen de klachten te verlichten, maar weinig behandelingen zijn doeltreffend. Een operatie om het gewricht te vervangen is de enige behandeling die het probleem helemaal oplost. Dit gebeurt alleen bij mensen met ernstige klachten bij wie andere behandelingen niet helpen.

Stamcellen zijn speciale cellen. Ze kunnen uitgroeien tot verschillende soorten cellen, waaronder cellen die kraakbeen, bot of vet kunnen maken. In theorie kunnen stamcellen dus zorgen voor nieuw kraakbeen in het gewricht. Daarom worden ze gebruikt als behandeling bij artrose.

Wat wilden we onderzoeken?

We wilden weten of stamcelinjecties de pijn, de werking van de knie, het succes van de behandeling en de kwaliteit van leven verbeteren. We wilden ook weten of ze de ziekte kunnen vertragen of juist schade veroorzaken bij mensen met artrose in de knie.

Wat hebben we gedaan?

We hebben gezocht naar onderzoeken die stamcelinjecties vergeleken met een nep-injectie (een injectie met gewone zoutoplossing bijvoorbeeld), geen behandeling, gewone zorg of andere behandelingen bij knieartrose.

We vergeleken en vatten de resultaten van deze onderzoeken samen. Ook keken we hoe zeker we zijn van het bewijs. Dit hangt bijvoorbeeld af van verschillen tussen de stamcelinjecties, of het bewijs volledig is (ofwel of de meest voorkomende situaties zijn onderzocht) en hoeveel mensen meededen aan de onderzoeken.

Wat hebben we gevonden?

We vonden 25 onderzoeken met in totaal 1341 deelnemers. Acht van deze onderzoeken (459 deelnemers) vergeleken een stamcelinjectie in de knie met een nep-injectie. De andere onderzoeken vergeleken stamcelinjecties met geen behandeling of gewone zorg (2 onderzoeken, 30 deelnemers), een injectie met een ontstekingsremmer (1 onderzoek, 33 deelnemers), een injectie met hyaluronzuur (7 onderzoeken, 429 deelnemers), een injectie met bloedplaatjesrijk plasma (2 onderzoeken, 142 deelnemers), paracetamol innemen (1 onderzoek, 51 deelnemers), ontstekingsremmers plus fysiotherapie plus hyaluronzuur-injectie (1 onderzoek, 57 deelnemers) en stamcelinjectie samen met een andere behandeling vergeleken met alleen die andere behandeling (3 onderzoeken, 140 deelnemers). De onderzoeken zijn uitgevoerd over de hele wereld, zoals in Europa, het Midden-Oosten, Azië, de VS, Zuid-Amerika, het Verenigd Koninkrijk en Australië.

Belangrijkste resultaten

Vergeleken met een nep-injectie kan een stamcelinjectie pijn en de werking van de knie een beetje verbeteren.

Pijn werd gemeten op een schaal van 0 tot 10 (0 is geen pijn). Zes maanden na de injectie was de pijn 1,2 punten minder bij mensen die een stamcelinjectie kregen.

• Mensen met een stamcelinjectie gaven hun pijn een score van 3,3.

• Mensen met een nep-injectie gaven hun pijn een score van 4,5.

De werking van de knie werd gemeten op een schaal van 0 tot 100 (0 is het beste). Na zes maanden was de werking van de knie 14,2 punten beter bij mensen met een stamcelinjectie.

• Mensen met een stamcelinjectie gaven hun knie een score van 32,1.

• Mensen met een nep-injectie gaven hun knie een score van 46,3.

De kwaliteit van leven werd gemeten op een schaal van 0 tot 100 (0 is de beste kwaliteit) op 6 maanden. We zijn weinig zeker over de gevonden resultaten.

• Mensen met een stamcelinjectie gaven hun kwaliteit van leven een score van 68,1.

• Mensen met een nep-injectie gaven hun kwaliteit van leven een score van 45,3.

Na een stamcelinjectie vonden 153 mensen meer per 1000 dat de behandeling na 12 maanden geslaagd was.

• 683 van de 1000 mensen met een stamcelinjectie beschrijven hun behandeling als geslaagd.

• 530 van de 1000 mensen met een nep-injectie beschrijven hun behandeling als geslaagd.

Na een stamcelinjectie hadden 7 mensen minder per 1000 een ernstige bijwerking na 12 maanden.

• 16 van de 1000 mensen met een stamcelinjectie kregen een ernstige bijwerking.

• 23 van de 1000 mensen met een nep-injectie kregen een ernstige bijwerking.

Er stopte niemand met het onderzoek door bijwerkingen van de stamcelinjectie of de nep-injectie.

Geen enkel onderzoek bestudeerde hoe de ziekte zich ontwikkelt na een stamcelinjectie.

Wat zijn de beperkingen van het bewijs?

We zijn weinig zeker over de resultaten voor pijn en de werking van de knie. Dit komt omdat we niet weten wat de beste soort en hoeveelheid stamcellen is. Dit verschilde ook tussen de onderzoeken. Verder konden drie grote onderzoeken niet worden meegenomen, omdat deze onderzoeken zijn teruggetrokken zonder de resultaten bekend te maken.

We zijn onzeker of meer mensen de behandeling geslaagd vinden en of hun kwaliteit van leven beter wordt. We zijn ook onzeker over het risico op ernstige bijwerkingen en het risico op bijwerkingen die leiden tot het stoppen van de behandeling. Dit komt omdat de stamcellen verschilden per onderzoek en er resultaten ontbraken bij grotere studies. Bovendien waren er weinig mensen met deze problemen.

Hoe recent is dit bewijs?

Het bewijs is bijgewerkt tot 15 september 2023.

Opmerking van de redactie: Dit literatuuroverzicht wordt steeds bijgewerkt. We zoeken elke drie maanden naar nieuw bewijs en passen het overzicht aan als er nieuwe resultaten zijn. Raadpleeg de Cochrane Database of Systematic Reviews voor de huidige versie van dit literatuuroverzicht.