افراد مبتلا به دیابت برای کنترل سطوح قند خون و پیشگیری از بروز عوارض آن باید رژیم غذایی خود را اصلاح کنند. متخصصان مراقبتهای سلامت اغلب سابقه رژیم غذایی بیماران را دریافت میکنند تا به آنها در پایش رژیم غذایی خود و ارائه توصیههای لازم کمک کنند. شرح حال بیمار ممکن است به صورت دستی با استفاده از روشهای شفاهی و کتبی یا از طریق یک سیستم اخذ شرح حال به کمک کامپیوتر ثبت شود. سیستمهای اخذ شرح حال به کمک کامپیوتر میتوانند توسط متخصصان مراقبتهای سلامت یا مستقیما توسط بیماران، مانند مواردی مانند مصاحبههای پیشاز مشاوره، استفاده شوند. آنها میتوانند از راه دور، مثلا از طریق اینترنت، تلفن یا در محل حضور، استفاده شوند. آنها از طیف وسیعی از فناوریها مانند رایانههای شخصی، دستیاران دیجیتال شخصی، تلفنهای همراه و کیوسکهای الکترونیکی بهره میبرند؛ ورودی دادهها میتوانند از طریق مواردی، از جمله، صفحه کلید، صفحه نمایشهای لمسی و نرمافزار تشخیص صدا انجام شود. اگرچه روشهای اخذ شرح حال به کمک کامپیوتر برای اولینبار در دهه 1960 استفاده شدند، هنوز در مورد تاثیرات آنها بر اخذ شرح حال غذایی در افراد مبتلا به دیابت مطمئن نیستیم. بنابراین، ما منابع علمی را مرور کردیم تا مطالعاتی را بیابیم که تاثیرات اخذ تاریخچه غذایی شفاهی و کتبی را با تاریخچه غذایی کامپیوتری بر کیفیت دادههای جمعآوریشده و همچنین بر کیفیت زندگی بیماران مقایسه کردند. ما فقط یک مقاله را با 38 شرکتکنندگان پیدا کردیم که دو روش شرح حالگیری را که در مجموع هشت هفته طول کشید، مقایسه کردند. این مطالعه نشان داد که ثبت تاریخچه رژیم غذایی با کمک کامپیوتر به اندازه روش شفاهی و کتبی دقیق خواهد بود و بهطور بالقوه میتواند به پزشکان این امکان را بدهد که به جای اندازهگیری، زمان بیشتری را با بیماران خود برای بحث و گفتوگو صرف کنند. بااینحال، نمیتوان از یک مطالعه کوچک، نتیجهگیریهایی با قابلیت اطمینان یا اعتبار بالا در مورد اینکه کدامیک از این دو روش موثرتر است، به دست آورد. بنابراین پیشنهاد میکنیم که پژوهش اولیه بیشتری در این زمینه انجام شود تا پزشکان، بیماران و سیاستگذاران بتوانند تصمیم آگاهانهای بگیرند.
مطالعه چکیده کامل
دیابت یک بیماری مزمن است که با مقاومت یا کمبود انسولین مشخص شده و منجر به افزایش سطح هموگلوبین A1c گلیکوزیله (haemoglobin A1c; HbA1c) میشود. رژیم غذایی و پایبندی به توصیههای غذایی با کاهش سطوح HbA1c و کنترل بیماری مرتبط است. شرح حال غذایی میتواند یک ابزار بالینی موثر برای مدیریت بالینی دیابت باشد و بهطور مرسوم با روشهای شفاهی و کتبی گرفته شده است، اگرچه میتوان آن را با استفاده از سیستمهای شرح حالگیری به کمک کامپیوتر (computer-assisted history taking systems; CAHTS) نیز جمعآوری کرد. اگرچه CAHTS برای اولین بار در دهه 1960 توصیف شدند، همچنان در مورد تاثیر این روشها بر جمعآوری سابقه رژیم غذایی، مراقبتهای بالینی و پیامدهای بیمار مانند کیفیت زندگی، قطعیتی وجود ندارد.
اهداف
ارزیابی تاثیرات ثبت شرح حال غذایی به کمک کامپیوتر در مقایسه با ثبت شفاهی و کتبی آن بر پیامدهای بیمار در مدیریت بالینی دیابت.
روشهای جستوجو
ما کتابخانه کاکرین (شماره 6، 2011)، MEDLINE (ژانویه 1985 تا جون 2011)، EMBASE (ژانویه 1980 تا جون 2011) و CINAHL (ژانویه 1981 تا جون 2011) را جستوجو کردیم. فهرست منابع مقالات به دست آمده نیز بیشتر بررسی شده و هیچ محدودیتهایی بر زبان و وضعیت انتشار آنها اعمال نشدند.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده در مورد گرفتن شرح حال به کمک کامپیوتر در مقایسه با گرفتن شرح حال شفاهی و کتبی در بیماران مبتلا به دیابت.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده بهطور مستقل از هم عنوان و چکیده مقالات بازیابیشده را بررسی کردند. متن کامل مقالات مرتبط بالقوه بررسی شدند. مطالعاتی که معیارهای ورود را داشتند، از نظر ویژگیهای جمعیتشناختی و مداخلهای مرتبط، خلاصه شده و هرگونه اختلافنظری با بحث یا توسط شخص ثالث حلوفصل شد. خطر سوگیری (bias) نیز بهطور مشابه و مستقل ارزیابی شد.
نتایج اصلی
از 2991 مطالعه بازیابیشده، فقط یک مطالعه با 38 شرکتکننده که در مجموع هشت هفته طول کشید، دو روش شرح حالگیری را مقایسه کرد. نویسندگان دریافتند که با آشنایی بیشتر بیماران با استفاده از CAHTS، همبستگی میان ثبت شرح حال غذایی بیماران و ارزیابیهای کامپیوتری بهبود مییابد. میزان مصرف چربی گزارششده در گروه کنترل کاهش یافته و هنگام پرسش توسط کامپیوتر افزایش یافت. تاثیر مداخله بر مدیریت دیابت و سطوح گلوکز خون گزارش نشد. خطر سوگیری برای این مطالعه در حد متوسط در نظر گرفته شد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
براساس نتایج یک مطالعه کوچک که خطر سوگیری آن در حد متوسط ارزیابی شد، ما بهطور آزمایشی نتیجه میگیریم که CAHTS ممکن است توسط شرکتکنندگان مطالعه به خوبی پذیرفته شده و بهطور بالقوه در عمل باعث صرفهجویی در زمان شود. بااینحال، برای تائید این موارد، انجام مطالعات قویتر با حجمنمونههای بزرگتر مورد نیاز هستند. ما در این مرحله نمیتوانیم هیچ نتیجهگیری در رابطه با دیگر پیامدهای بالینی داشته باشیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.