این خلاصه از مرور کاکرین، آنچه را که ما از پژوهشها در مورد تاثیر درمانی دیستانسیون آرتروگرافیک (arthrographic distension) بر کپسولیت چسبنده (adhesive capsulitis) میدانیم، ارائه میدهد. در افراد مبتلا به کپسولیت چسبنده؛
ایجاد دیستانسیون با استروئید و محلول سالین در مقایسه با دارونما (placebo) (دیستانسیون ساختگی)؛
- ممکن است درد را در سه هفته بهبود بخشد.
- ممکن است ناتوانی را در هفتههای سه، شش و 12 بهبود بخشد.
ایجاد دیستانسیون با تزریق استروئید و محلول سالین در مقایسه با تزریق معمولی استروئید؛
- ممکن است منجر به هیچ تفاوتی در میزان درد و ناتوانی نشود.
در اغلب موارد، اطلاعات دقیقی را در مورد عوارض جانبی و عوارض دیگر در اختیار نداریم. عوارض جانبی خفیف احتمالی ممکن است شامل درد یا کلاستروفوبیا (claustrophobia) در زمان انجام پروسیجر و صداهای مایع در شانه باشد.
کپسولیت چسبنده و دیستانسیون آرتروگرافیک چه هستند؟
نام دیگر کپسولیت چسبنده، «شانه منجمد» یا «شانه سفت و دردناک» است. در واقع، این وضعیت آنقدر دردناک و سفت است که حرکت دادن شانه به روش عادی دشوار میشود. گاهی از دست دادن حرکت شانه باعث میشود که احساس کنید کاملا منجمد و یخزده است. تصور میشود که این بیماری ناشی از تشکیل بافت اسکار-مانند (چسبندگی) در مفصل شانه است. دیستانسیون آرتروگرافیک پروسیجری است که در آن مایعی به داخل مفصل شانه تزریق میشود تا چسبندگیهایی که ممکن است حرکت شانه را محدود کرده و باعث ناتوانی شوند، از بین بروند. بسته به نوع درمان، مایع ممکن است حاوی محلول سالین یا استروئید باشد.
بهترین تخمین از آنچه برای افراد مبتلا به کپسولیت چسبنده که تحت دیستانسیون آرتروگرافیک قرار میگیرند، رخ میدهد:
درد: سه هفته پساز درمان، درد افراد در مقیاس 0 تا 10، تا 2 امتیاز بهبود یافت. این بهبودی میتواند حداقل 1.1 امتیاز یا حداکثر 3.5 امتیاز در مقیاس 1 تا 10 امتیازی باشد.
ناتوانی: یک مطالعه نشان داد که سه هفته پساز درمان، ناتوانی افراد در مقیاس 0 تا 100 امتیازی، تا 11 امتیاز بهبود یافت، که این بهبودی میتواند حداقل 4 امتیاز یا حداکثر 11 امتیاز در مقیاس 0 تا 100 امتیازی باشد. مطالعه دیگر نشان داد که ناتوانی افراد تا 17 امتیاز بهبود یافت. این بهبودی میتواند حداقل 6 امتیاز یا حداکثر 28 امتیاز در یک مقیاس 0 تا 100 امتیازی باشد.
شش هفته پساز درمان، ناتوانی افراد در مقیاس 0 تا 500 امتیازی، تا 46 امتیاز بهبود یافت. این بهبودی میتواند احتمالا حداقل 20 امتیاز یا حداکثر 80 امتیاز در یک مقیاس 0 تا 500 امتیازی باشد.
در 12 هفته پساز درمان، ناتوانی افراد در مقیاس 0 تا 500 امتیازی، تا 54 امتیاز بهبود یافت. این بهبودی میتواند حداقل 15 امتیاز یا حداکثر 95 امتیاز در یک مقیاس 0 تا 500 امتیازی باشد.
اعداد ارائهشده بهترین تخمین ما هستند. در جاییکه امکانپذیر بود، یک بازه را نیز ارائه کردهایم زیرا 95 درصد احتمال دارد که تاثیر واقعی درمان جایی میان آن بازه قرار داشته باشد.
مطالعه چکیده کامل
کپسولیت چسبنده (adhesive capsulitis) (شانه منجمد یا شانه سفت و دردناک) با شروع خودبهخودی درد شانه همراه با سفتی و ناتوانی پیشرونده مشخص میشود. این وضعیت معمولا خود-محدود شونده است اما اغلب دورهای طولانی بیشاز دو تا سه سال دارد.
اهداف
تعیین اثربخشی و بیخطری (safety) دیستانسیون آرتروگرافیک (arthrographic distension) مفصل گلنوهومرال در درمان بزرگسالان مبتلا به کپسولیت چسبنده.
روشهای جستوجو
تا نوامبر 2006، بدون اعمال محدودیت در تاریخ یا زبان نگارش مقاله، در پایگاه ثبت گروه مرور عضلانیاسکلتی در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ CINAHL و EMBASE به جستوجو پرداختیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده و کارآزماییهای بالینی کنترلشدهای را وارد کردیم که به مقایسه دیستانسیون آرتروگرافیک با دارونما (placebo) یا دیگر مداخلات پرداختند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، کیفیت مطالعه را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند.
نتایج اصلی
پنج کارآزمایی با 196 نفر وارد این مرور شدند. یک کارآزمایی سه-بازویی (47 شرکتکننده) دیستانسیون آرتروگرافیک را با استفاده از استروئید و هوا با دیستانسیون آرتروگرافیک با استفاده از هوا بهتنهایی و با تزریق استروئید بهتنهایی مقایسه کرد. یک کارآزمایی (46 شرکتکننده) دیستانسیون آرتروگرافیک را با استفاده از استروئید و سالین در مقابل دارونما مقایسه کرد. دو کارآزمایی (45 و 22 شرکتکننده) دیستانسیون آرتروگرافیک را با استفاده از استروئید در مقابل تزریق استروئید بهتنهایی مقایسه کردند. یک کارآزمایی (36 شرکتکننده) دیستانسیون آرتروگرافیک با استفاده از استروئید و سالین را بهعلاوه فیزیوتراپی با فیزیوتراپی بهتنهایی مقایسه کرد. کارآزماییها شامل شرکتکنندگان مطالعه مشابهی بودند، اما کیفیت و گزارشدهی دادهها متغیر بودند. فقط یک کارآزمایی در معرض خطر پائین سوگیری (bias) قرار داشت. هیچ متاآنالیزی انجام نشد.
این کارآزمایی با خطر پائین سوگیری نشان داد که دیستانسیون با سالین و استروئید در مقایسه دارونما، از نظر درد (تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا رسیدن به یک مزیت درمان (number needed to treat for a benefit; NNTB) = 2)، عملکرد (NNTB = 3) و دامنه حرکتی در سه هفته، بهتر بود. این مزیت فقط در هفتههای شش و 12 برای یکی از دو نمره اندازهگیری عملکرد حفظ شد (NNT = 3). کارآزمایی دوم با خطر بالای سوگیری نیز گزارش داد که دیستانسیون همراه با فیزیوتراپی در مقایسه با فیزیوتراپی بهتنهایی، دامنه حرکتی و میانه (median) درصد بهبود درد (اما نه نمره درد) را در هشت هفته بهبود بخشید. سه کارآزمایی دیگر، که همگی در معرض خطر بالای سوگیری بودند، تاثیرات متناقض و متغیری را از دیستانسیون آرتروگرافیک با استروئید در مقایسه با دیستانسیون بهتنهایی، و دیستانسیون آرتروگرافیک با استروئید در مقایسه با تزریق داخل مفصلی استروئید گزارش کردند. این کارآزماییها تعداد کمی از عوارض جانبی خفیف را، عمدتا درد حین و پساز پروسیجر، گزارش کردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد سطح «نقرهای» وجود دارد که دیستانسیون آرتروگرافیک با سالین و استروئید، مزایای کوتاهمدتی را در کاهش درد، دامنه حرکتی و عملکرد در کپسولیت چسبنده ایجاد میکند. مشخص نیست این روش بهتر از مداخلات جایگزین است یا خیر.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
